당신은 주제를 찾고 있습니까 “wady i zalety testamentu – Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://ppa.charoenmotorcycles.com 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: https://ppa.charoenmotorcycles.com/blog/. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 Agnieszka Piasecka 이(가) 작성한 기사에는 조회수 19회 및 642174 Like 개의 좋아요가 있습니다.
wady i zalety testamentu 주제에 대한 동영상 보기
여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!
d여기에서 Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu? – wady i zalety testamentu 주제에 대한 세부정보를 참조하세요
Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?
W tym podcaście, Polski Adwokat / Prawnik w Clearwater na Florydzie, Agnieszka Piasecka, Esq. odpowiada na często zadawane pytanie: Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?
Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?, Polski, Prawnik, Adwokat, Podcast, Wideo, Video, Radio, Telewizją, Clearwater, Floryda, Florida, U.S., USA, Agnieszka Piasecka, Aga Piasecka, Piasecka Law
https://piaseckalaw.com
wady i zalety testamentu 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.
Testament a dziedziczenie ustawowe – zalety i wady
Czy lepiej sporządzić testament czy zdać się na dziedziczenie ustawowe – zalety i wady obu rozwiązań – ZmianaWarty.pl.
Source: zmianawarty.pl
Date Published: 1/21/2022
View: 4134
Zalety testamentu – ABC spadków
Testament jest dokumentem, który zabezpiecza wole spadkodawcy. Dziedziczenie testamentowe jest korzystne w przypadku gdy należy zabezpieczyć …
Source: www.abcspadkow.pl
Date Published: 11/6/2021
View: 8691
Testament notarialny – czym jest i dlaczego warto go …
Dodatkową zaletą sporządzenia testamentu notarialnego jest również możliwość … wady oświadczenia woli, która może skutkować nieważnością testamentu.
Source: unicef.pl
Date Published: 2/17/2021
View: 7824
Testament notarialny – jak go sporządzić i na co zwrócić …
Jakie zalety posiada testament notarialny oraz na co należy zwrócić … nie posiadał jakichkolwiek wad formalnych czy omyłek pisarskich.
Source: poradnikprzedsiebiorcy.pl
Date Published: 1/15/2022
View: 3337
Testament – co warto wiedzieć o tym dokumencie? – MPUK
Dużą wadą tego sposobu podziału majątku jest fakt, że bardzo trudno jest odwołać … Sporządzenie testamentu w tej formie ma wiele zalet – przede wszystkim …
Source: mpuk.pl
Date Published: 5/21/2021
View: 1384
Testament własnoręczny a notarialny
Pragną go podważyć, powołując się najczęściej na tzw. wady oświadczenia woli. … W związku z tym testament sporządzony u notariusza ma niewątpliwą zaletę …
Source: www.napisztestament.org.pl
Date Published: 5/15/2022
View: 7087
Testament notarialny – zalety, koszty oraz sposób sporządzenia
Formy testamentów · Testament należy do czynności prawnych o wysokim stopniu sformalizowania. · Zalety testamentu notarialnego · Najbardziej …
Source: wach-pawliczak.pl
Date Published: 4/23/2022
View: 2372
TESTAMENT WŁASNORĘCZNY – Blog o spadkach
Testament własnoręczny polega na tym, że być sporządzony własnoręcznym pismem spadkodawcy i … ZALETY I WADY TESTAMENTU WŁASNORĘCZNEGO.
Source: e-spadek.pl
Date Published: 3/28/2022
View: 5260
주제와 관련된 이미지 wady i zalety testamentu
주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.
주제에 대한 기사 평가 wady i zalety testamentu
- Author: Agnieszka Piasecka
- Views: 조회수 19회
- Likes: 642174 Like
- Date Published: 2021. 8. 28.
- Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=XYBETWRo6aY
Co lepsze testament czy akt notarialny?
Testament notarialny jest najbezpieczniejszą formą sporządzenia ostatniej woli spadkodawcy. Z uwagi na to, że stanowi on dokument mocy urzędowej – a nie dokument prywatny, jak w przypadku pozostałych testamentów – jest najtrudniejszym do podważenia dokumentem w sensie dowodowym.
Kto dziedziczy w przypadku testamentu?
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
W jakich przypadkach testament jest nieważny?
Podsumowując, przepisu prawa spadkowego mówią, że nieważny jest testament, który został sporządzony przez testatora w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jak również w stanie wyłączającym swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.
Jak długo ważny jest testament po śmierci?
Testament nie posiada „daty ważności”. Może on zostać sporządzony zarówno na kilka dni, jak i na wiele lat przed śmiercią spadkodawcy.
Ile kosztuje sporządzenie testamentu u notariusza 2022?
50 zł za sporządzenie zwykłego testamentu; 150 zł za testament zawierający zapis o pozbawieniu uprawnionego prawa do zachowku; 200 zł przy testamencie zawierającym zapis windykacyjny; 30 zł za odwołanie testamentu.
Czy w przypadku testamentu należy się zachowek?
Zachowek to świadczenie zagwarantowane dla najbliższych, którzy zostali pominięci w testamencie (bądź uwzględnieni w niższej wysokości) i w ten sposób odsunięci od dziedziczenia w takiej wysokości, w jakiej dziedziczyliby w przypadku zasad ustawowych. Instytucja wywodzi się z troski o rodzinę.
Ile należy się żonie po śmierci męża?
Jeśli zmarły nie miał dzieci, to spadek trafia do jego małżonka i rodziców. Dziedziczenie po małżonku jest następujące: każdy z rodziców dostaje ¼ spadku; małżonek dostaje połowę spadku.
Czy wystarczy sam testament?
Taki dokument jest ważny, jeżeli spadkodawca napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Nieważny jest więc testament, który zostanie spisany na komputerze, maszynie do pisania lub przez inną osobę, a następnie jedynie podpisany przez spadkodawcę.
Co lepsze testament czy Dziedziczenie ustawowe?
Zgodnie z art. 941 Kodeksu cywilnego rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Jeżeli spadkodawca sporządził ważny testament co do całości spadku, to ma on pierwszeństwo, a przepisy, dotyczące dziedziczenia ustawowego nie znajdą zastosowania.
Kiedy testament traci moc?
Należy pamiętać, że złożony przez nas testament szczególny (ustny, podróżny, wojskowy) traci swoją moc, jeżeli upłynie 6 miesięcy od momentu, w którym ustały okoliczności uzasadniające złożenie testamentu w szczególnej formie.
Czy można zakwestionować testament?
Testament można podważyć jedynie w sądzie. Wszystko dlatego, że do załatwienia sprawy u notariusza wymagane jest istnienie zgodnej woli wśród wszystkich uczestników postępowania. Notariusz ma obowiązek odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeśli ktokolwiek podważy ważność testamentu.
Kiedy nie można podważyć testamentu?
Unieważnienie testamentu jest możliwe wtedy, gdy: Podczas jego sporządzania spadkodawca był w złym stanie psychicznym, np. w wyniku zaburzeń lub poważnej choroby, które mogły mieć wpływ na jego działanie. W tym celu trzeba zgromadzić mocne, potwierdzające to dowody, czyli dokumentację medyczną i zeznania świadków.
Ile kosztuje zrobienie testamentu?
testament – 50 zł, testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150 zł, testament zawierający zapis windykacyjny – 200 zł, odwołanie testamentu – 30 zł.
Ile kosztuje sporządzenie testamentu u notariusza?
Zastanawiasz się, ile kosztuje testament u notariusza? Koszt sporządzenia testamentu będzie najniższy, jeśli dokument będzie zawierał jedynie powołanie do spadku i wyniesie w takim przypadku 50 zł netto (61,50 zł brutto) plus opłata za wypis. Oddzielnie płaci się za dodatkowe zapisy.
Co powinno być w testamencie?
- zapis,
- zapis windykacyjny,
- polecenie,
- powołanie wykonawcy testamentu,
- wydziedziczenie określonych osób.
Ile kosztuje sporządzenie testamentu u notariusza?
Zastanawiasz się, ile kosztuje testament u notariusza? Koszt sporządzenia testamentu będzie najniższy, jeśli dokument będzie zawierał jedynie powołanie do spadku i wyniesie w takim przypadku 50 zł netto (61,50 zł brutto) plus opłata za wypis. Oddzielnie płaci się za dodatkowe zapisy.
Co się dzieje z testamentem notarialnym?
Co dzieje się z testamentem notarialnym po śmierci spadkodawcy? W przypadku testamentu notarialnego po śmierci testatora nie trzeba szukać kopii dokumentu. Wystarczy udać się do kancelarii notarialnej, w której ostatnia wola została sporządzona.
Czy warto sporządzić testament?
Z praktyki wiemy, iż jeśli zmarły pozostawiłby po sobie testament, wiele spraw spadkowych byłoby krótszych i mniej bolesnych dla, często skłóconych, członków rodziny. To właśnie testament jest gwarancją, że po naszej śmierci nasz majątek zostanie rozdzielony zgodnie z naszą wolą.
Czy notariusz może spisać testament w domu?
Tak. Notariusz ma prawo sporządzić oba dokumenty: testament oraz pełnomocnictwo upoważniające do sprzedaży nieruchomości, a także wykonać inne czynności notarialne również poza swoją kancelarią, czyli np. w domu klienta lub w szpitalu.
Testament a dziedziczenie ustawowe
Czy lepiej sporządzić testament, czy zdać się na dziedziczenie ustawowe?
Inne artykuły na ten temat:
Zalety testamentu
Dziedziczenie testamentowe jako środek zabezpieczający na przyszłość ma na celu realizację woli spadkodawcy. Testamentu nie należy się obawiać, on wiele ułatwia.
Na potwierdzenie powyższych słów, posłużę się przykładem, który ostatnio miał miejsce u moich klientów.
Niespodziewanie zmarł ojciec – przedsiębiorca, głowa rodziny. Zostawił żonę i dwie niepełnoletnie córki. Nie zostawił po sobie testamentu więc doszło do dziedziczenia ustawowego między jego krewnymi (żona i córki).
Spadkodawca był współwłaścicielem prężnie działającej firmy. Po śmierci, jego udziały przypadły w częściach równych na jego spadkobierców. Stanowiło to problem, ponieważ 2 małoletnie córki nie miały zdolności do podejmowania jakichkolwiek decyzji, które były niezbędne do prawidłowego funkcjonowania firmy. Ich matka, mimo że posiadała pełną władzę rodzicielską, nie mogła decydować za córki, ponieważ wg Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, przewyższało to zwykły zarząd majątkiem i w tym celu trzeba było ustanowić kuratora. Doprowadziło to do przewlekłości w podejmowaniu decyzji dot. przedsiębiorstwa.
Gdyby wcześniej, zmarły przedsiębiorca sporządził testament, nie doszło by do tak zawitej sprawy. Dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed ustawowym (to ostatnie wchodzi w grę, gdy nie ustanowiono testamentu) i to spadkodawca dowolnie określa komu i ile należy się z jego majątku. Zgodnie z prawem spadkobierca w testamencie może określić jedynie wielkość korzyści, jakie mają przypaść poszczególnym spadkobiercom. O ile w testamencie nie zostały pominięte wszystkie osoby uprawnione do zachowku po zmarłym, to dziedziczenie na podstawie testamentu sprawia mniej problemów przy podziale spadku. Nie należy się wzbraniać przed sporządzeniem testamentu, to w żaden sposób nas nie skreśla z listy ludzi „na tym świecie” ;p, a jedynie może pomóc gdy dojdzie do tego przykrego zdarzenia w najmniej oczekiwanym momencie.
Od 25 listopada 2018r. weszła w życie ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Jeżeli jesteś ciekawy jakie masz możliwości prowadzenia firmy po zmarłym spadkodawcy, do czasu kiedy jej całkowicie nie przejmiesz, zapraszamy do artykułu – Co po śmierci przedsiębiorcy? Kwestia zarządu sukcesyjnego. http://www.abcspadkow.pl/smierci-przedsiebiorcy-kwestia-zarzadu-sukcesyjnego/
*
Jeśli masz jakieś pytania zapraszam do e-mailowego lub telefonicznego kontaktu.
Adw. Paulina Poszytek
Tel. 603 998 091
e-mail: [email protected]
Testament notarialny – czym jest i dlaczego warto go sporządzić?
© UNICEF/Dejongh
Testament notarialny to forma ostatniej woli, którą sporządza się u notariusza. Testament notarialny należy sporządzić, jeżeli chcemy zapisać konkretne składniki majątku konkretnym osobom albo organizacjom, np. mieszkanie córce, działkę synowi, X zł wnukowi i X zł organizacji typu UNICEF. Testament z podziałem procentowym, np. 50% majątku żonie, po 20% majątku dwójce dzieci i 10% organizacji charytatywnej, może być spisany ręcznie albo u notariusza. Z tytułu dokonania czynności konieczne jest uiszczenie odpowiedniej opłaty. Testament notarialny posiada taką samą moc prawną jak testament własnoręczny. Zwolennicy tej formy wskazują jednak, że pomaga ona uniknąć błędów formalnych oraz chroni dokument przed zagubieniem.
Czym jest testament notarialny?
Testament notarialny to dokument urzędowy, który testator sporządza w kancelarii notarialnej. W przypadku tej formy rozrządzenia testament może być bezpłatnie zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Ta ogólnopolska baza sprawia, że po śmierci spadkodawcy osoba, która dysponuje jego aktem zgonu, może u dowolnego notariusza dowiedzieć się, czy zmarły sporządził za życia testament.
Testament notarialny – co mówi prawo?
Kodeks cywilny wskazuje, że obok innych form testamentu możliwe jest również sporządzenie rozrządzenia w formie aktu notarialnego. Formalności, których należy dopełnić w tym przypadku, wymienia z kolei ustawa Prawo o notariacie. Zgodnie z jej brzmieniem konieczne jest m.in. wylegitymowanie testatora i upewnienie się, że posiada on zdolność do czynności prawnych (np. że jest pełnoletni i że nie jest ubezwłasnowolniony), a także podpisanie testamentu w obecności notariusza. Urzędnik musi również przed zakończeniem procedury przeczytać spadkodawcy treść testamentu i upewnić się, że jest ona dla niego zrozumiała.
Kto może sporządzić testament notarialny?
Testament notarialny może być sporządzony jedynie przez notariusza. Zawód taki może wykonywać jedynie osoba, która ukończyła aplikację notarialną i zdała egzamin zawodowy. Notariusz prowadzi działalność w kancelarii notarialnej. Samo sporządzenie testamentu może mieć jednak również miejsce podczas czynności wyjazdowych. Testator musi z kolei spełniać takie wymogi jak w przypadku innych form testamentu. Mowa tu między innymi o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.
Korzyści ze sporządzenia testamentu notarialnego
Testament notarialny posiada wiele zalet. Główną jest brak konieczności samodzielnego ustalania, jak powinna wyglądać ostatnia wola. Notariusz doradzi również, jak najkorzystniej rozporządzić majątkiem zgodnie ze swoim przekonaniem wykorzystując możliwości, które dają przepisy prawa. Testament notarialny trudniej jest podważyć, choć również w tym przypadku jest to możliwe. Notariusz bada jednak nie tylko zgodność z prawem rozrządzenia, ale również upewnia się, że spadkodawca rozumie swoje działania (np. nie cierpi na chorobę psychiczną dającą widoczne objawy).
Testament notarialny a testament własnoręczny
Testament holograficzny (własnoręczny) można sporządzić samodzielnie, nie wychodząc z domu. Z tytułu spisania takiego testamentu nie ponosi się żadnych kosztów. W tym przypadku łatwiej jest jednak o błędy. Dla zapewnienia ważności testamentu po śmierci niektóre osoby decydują się na sporządzenie testamentu notarialnego. W tym przypadku specjalista weryfikuje treść rozrządzenia, jednak trzeba z tego tytułu uiścić opłatę notarialną.
Zapis windykacyjny w testamencie notarialnym
Dodatkową zaletą sporządzenia testamentu notarialnego jest również możliwość umieszczenia w nim zapisu windykacyjnego. Taki zapis sprawia, że dopuszczalne jest zapisanie konkretnego przedmiotu określonej osobie (np. samochodu córce, co byłoby niemożliwe w drodze powołania do spadku, ponieważ w tym przypadku możliwe jest jedynie przekazanie udziału w całości spadku, np. połowy spadku na rzecz syna). Co więcej, własność rzeczy przechodzi na zapisobiercę z mocy prawa z chwilą śmierci spadkodawcy. Jedyne, co trzeba zrobić, to uzyskać akt poświadczenia dziedziczenia albo postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. W przypadku zapisobiercy windykacyjnego nie jest konieczne dokonywanie działu spadku.
Ważność i podważenie testamentu notarialnego
O sporządzeniu testamentu pisemnego może za życia testatora nie wiedzieć nikt. Tym samym wątpliwości może budzić, czy w momencie sporządzania ostatniej woli spadkodawca był świadomy swojego postępowania. Stwierdzenie braku zdolności testowania będzie prowadzić do nieważności testamentu holograficznego. Czy można podważyć testament notarialny? Odpowiedź brzmi tak, jednak w praktyce będzie to bardziej skomplikowane niż w pozostałych przypadkach. Notariusz przed sporządzeniem aktu przeprowadza rozmowę ze spadkodawcą. Celem rozmowy jest ustalenie, czy osoba ta jest w pełni świadoma swojego postępowania. Jeśli weryfikacja przebiegnie negatywnie, notariusz odmówi sporządzenia testamentu. W razie sporu notariusz może zeznawać w postępowaniu sądowym, co może pomóc w rozwianiu wątpliwości co do ważności rozrządzenia.
Notarialny Rejestr Testamentów
W celu zabezpieczenia testamentu przed zagubieniem bądź zniszczeniem warto umieścić go w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Dostęp do systemu mają notariusze, którzy dokonują rejestracji. Również w celu uzyskania informacji co do istnienia testamentu należy udać się do kancelarii notarialnej. Przedstawiając akt zgonu testatora, można uzyskać dane na temat istnienia bądź nieistnienia ostatniej woli spadkodawcy. Notariusz przekaże informację, w której kancelarii można otrzymać wypis dokumentu.
Jaki jest koszt sporządzenia testamentu u notariusza?
Sporządzenie testamentu u notariusza wiąże się z kosztami. Ich wysokość zależy od tego, jaka będzie końcowa treść dokumentu. Podstawowa wersja ostatniej woli zawierająca powołanie do spadku osoby bliskiej kosztuje 61,50 zł. Płatne są również odpisy aktu notarialnego. Jeśli spadkodawca chce umieścić w testamencie zapis zwykły, wydziedziczenie czy polecenie, to za każde z tych zapisów będzie zmuszony dopłacić po 184,50 zł. Jeszcze droższy jest zapis windykacyjny, którego umieszczenie w testamencie będzie się wiązało z koniecznością zapłaty 246 zł.
Co dzieje się z testamentem notarialnym po śmierci spadkodawcy?
W przypadku testamentu notarialnego po śmierci testatora nie trzeba szukać kopii dokumentu. Wystarczy udać się do kancelarii notarialnej, w której ostatnia wola została sporządzona. Dane o jej adresie można również uzyskać u dowolnego notariusza, jeżeli testament był zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Po otwarciu i odczytaniu testamentu u notariusza, w braku zarzutów zainteresowanych co do treści rozrządzenia, urzędnik sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia, który potwierdzi tytuł do spadku osób, które zostały wymienione w jego treści. Należy jednak pamiętać, że również w przypadku testamentu notarialnego możliwe jest dochodzenie zachowku przez uprawnionych, a także stwierdzenie wady oświadczenia woli, która może skutkować nieważnością testamentu. Jeśli nie chcemy, aby prawny spadkobierca otrzymał zachowek, musimy to wyjaśnić, podać przyczynę, np. uzależnienie, z którego spadkobierca nie chce się leczyć.
Zarówno w testamencie własnoręcznym, jak i notarialnym, istnieje możliwość przekazania majątku na rzecz organizacji, takiej jak na przykład UNICEF.
Testament notarialny – jak go sporządzić i na co zwrócić uwagę?
Ostatnia wola testatora jest bardzo istotna – zarówno z punktu widzenia spadkodawcy, jak i spadkobierców. Dlatego tak ważne jest, aby testament pozostawiony po zmarłym był prawidłowo sporządzony, nie posiadał żadnych niedomówień czy luk, które mogłyby zostać następnie wykorzystane do jego obalenia. Prawo polskie dopuszcza wiele rodzajów i form testamentów, takich jak testamenty ustne, własnoręcznie spisane, tzw. testamenty podróżne czy też wojskowe. Przy czym najbezpieczniejszym z nich jest bez wątpienia testament notarialny, chociażby dlatego, że wszystkie wcześniej wspomniane rodzaje testamentów są traktowane jako dokumenty prywatne, zaś ostatnia wola sporządzona w formie aktu notarialnego stanowi dokument o mocy urzędowej.
Największym problemem, z jakim można spotkać się przy testamentach spisywanych własnoręcznie, jest brak wiedzy prawniczej osób je sporządzających. Wskutek tego testamenty te niejednokrotnie nie wywołują takich rezultatów, jakich oczekiwał testator. Ostatnie wole spadkodawców często posiadają liczne błędy dotyczące podziału majątku oraz wydziedziczenia, przez co takie testamenty w łatwy sposób mogą zostać podważone, a spadkobiorcy wskazani w dokumentach mogą nie otrzymać darowanego im przez spadkodawców majątku. Należy pamiętać, że testament obarczony licznymi błędami może zostać przez sąd uznany za nieważny, a wówczas wola spadkodawcy wyrażona w testamencie zostanie zastąpiona zasadami ustawowymi. Tylko testament notarialny, sporządzony przez profesjonalnego prawnika, jakim z całą pewnością jest notariusz, daje gwarancję prawidłowego spisania ostatniej woli spadkodawcy.
Charakter testamentu notarialnego
Przepisy odnoszące się do testamentu notarialnego zostały uregulowane w ustawie Kodeks cywilny (dalej jako KC). Bezpośrednio zaś do możliwości sporządzenia tego rodzaju dokumentu odnosi się art. 950 KC. Jak zostało wskazane na wstępie, testament notarialny jako jedyny traktowany jest jak dokument urzędowy, co w razie sporu sądowego stawia go w hierarchii dowodów wyżej od innych rodzajów dokumentów mających potwierdzać ostatnią wolę spadkodawcy. Mimo że taki rodzaj sporządzenia aktu jest trudniejszy, aniżeli własnoręczne spisanie ostatniej woli, oraz wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów notarialnych, wydaje się, że jako jedyna forma gwarantuje względny spokój o stan majątkowy spadkodawcy.
Forma sporządzenia testamentu notarialnego charakteryzuje się wysokim formalizmem oraz skomplikowaniem. Nie należy się jednak tego obawiać, gdyż udając się do notariusza, nie trzeba posiadać specjalistycznej wiedzy. Wystarczy świadome i jednoznaczne wyrażenie woli co do rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek własnej śmierci, natomiast resztą spraw formalnych zajmie się notariusz.
Testament notarialny, w porównaniu z testamentem własnoręcznym, bezspornie zwiększa pewność spadkodawcy, że jego testament jest ważny i wywrze zamierzony przez niego efekt odnośnie do dokonanych w nim rozrządzeń. W związku z powyższym można uznać, że omawiany dokument sporządzony przez notariusza przewyższa swoją mocą prawną inne rodzaje testamentów.
Zalety testamentu notarialnego
Wśród rodzajów dokumentów utrwalających ostatnią wolę osób zmarłych przeważa testament sporządzony własnoręcznie, przy czym testament notarialny zyskuje w ostatnich latach coraz wyższą popularność. Przyrost zainteresowania dokumentami sporządzanymi przez notariusza należy upatrywać w zauważalnym wzroście spraw spadkowych mających swój finał na salach sądowych oraz poszerzaniu się świadomości prawnej polskiego społeczeństwa.
Już na wstępie należy podkreślić, że omawiany rodzaj testamentu, mimo konieczności udania się do kancelarii notarialnej oraz odpłatności sporządzenia aktu notarialnego, posiada najwięcej zalet wśród wszystkich wyodrębnionych w KC form testamentów.
Omawiana forma jest w stanie szczegółowo przekazać ostatnią wolę zmarłego. Wpływa na to fakt, że już przy samym formułowaniu rozporządzeń majątku, spadkodawca korzysta z pomocy profesjonalnego prawnika. Dzięki temu zapisy testamentu są jednoznaczne, zrozumiałe i bardzo trudne do podważenia. Co więcej, notariusz ma obowiązek zadbać o to, aby sam dokument nie posiadał jakichkolwiek wad formalnych czy omyłek pisarskich. Dodatkowo można przy tym zwrócić uwagę, iż notariusz jest zobowiązany do odmówienia sporządzenia testamentu, jeżeli dojdzie on do przekonania, że spadkodawca może nie być w stanie samodzielnie i w pełni świadomie rozporządzać swoim majątkiem, dzięki czemu utrudnione zostaną próby podważania testamentu z uwagi na brak zdolności testowania spadkodawcy.
Kolejnym argumentem jest to, że obowiązkiem notariusza jest przechowanie oryginału testamentu do chwili jego otwarcia (śmierci spadkodawcy). Gwarantuje to, że po śmierci testatora akt zawierający jego ostatnią wolę nie zostanie spreparowany czy też zniszczony przez osobę, która może uważać rozporządzenie zmarłego za niesprawiedliwe.
W związku z tym, że testament notarialny sporządzany jest przez osobę trzecią (notariusza), jest on dostępny dla szerszej grupy testatorów. Omawiany testament mogą bez przeszkód sporządzić osoby niemówiące, niesłyszące oraz osoby niepiśmienne. W przypadku osób niepotrafiących pisać, zamiast podpisu składają oni tuszowy odcisk palca, obok którego notariusz zapisuje ich imię i nazwisko.
Niewątpliwie dużym plusem tego rodzaju aktu jest moc dowodowa, jaką posiada on w postępowaniu dowodowym prowadzonym przez sąd. Akt sporządzony przez notariusza ma moc dokumentu urzędowego. Dla porównania testament spisany własnoręcznie czy sporządzony ustnie jest dokumentem prywatnym – KC przypisuje im o wiele mniejszą moc dowodową, aniżeli w przypadku dokumentu urzędowego.
Znacznym ułatwieniem jest także fakt, że jedynie w testamencie notarialnym można ustanowić zapisy windykacyjne. Zapis windykacyjny to postanowienia testatora, na podstawie którego konkretnie wskazana w testamencie osoba, która nie musi, ale może być spadkobiercą, nabywa z chwilą otwarcia spadku konkretny przedmiot należący do spadkodawcy. Zapis windykacyjny dotyczy zawsze jednego, konkretnego prawa lub rzeczy. Jeśli zatem spadkodawca zapisze jednej osobie kilka przedmiotów, należy odczytywać to jako kilka samodzielnych zapisów windykacyjnych na rzecz tej samej osoby.
Forma testamentu notarialnego
Jak już wskazuje sama nazwa, omawiany rodzaj testamentu musi przyjąć formę aktu notarialnego. Niestety art. 950 KC stanowi wyłącznie, że „testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego”. Dlatego aby bardziej przybliżyć cechy, jakie musi posiadać testament notarialny, należy sięgnąć do ustawy Prawo o notariacie (dalej jako Prawo o notariacie).
Polecamy Rozliczaj wygodnie swoją firmę online! Proste prowadzenie księgowości
Proste prowadzenie księgowości Wyliczanie składek i podatków
Wyliczanie składek i podatków Integracja z ZUS i Fiskusem Załóż bezpłatne konto Zacznij bezpłatny 30 dniowy okres próbny bez żadnych zobowiązań!
Przepis art. 80 Prawa o notariacie wskazuje, że testament notarialny musi być sporządzony w sposób zrozumiały i przejrzysty, zaś przy jego sporządzaniu notariusz jest zobowiązany do udzielenia spadkodawcy niezbędnych wyjaśnień dotyczących natury testamentu oraz skutków dokonywanych przez niego rozrządzeń. Co więcej, zgodnie z art. 85 Prawa o notariacie notariusz musi wylegitymować testatora oraz określić, czy ma on zdolność do czynności prawnych. Jeżeli poweźmie wątpliwość, czy spadkodawca posiada zdolność testowania, wówczas nie wolno mu sporządzić testamentu. Kolejno art. 88 Prawa o notariacie zobowiązuje spadkodawcę do złożenia osobistego podpisu pod testamentem w obecności notariusza. Dodatkowo wskazać trzeba, że arkusze, na których sporządzony jest akt, powinny być ponumerowane, parafowane i połączone ze sobą. Po sporządzeniu aktu, a przed jego podpisaniem, notariusz ma obowiązek odczytać akt testatorowi i przekonać się, że ten dobrze rozumie treść aktu oraz że akt rzeczywiście wyraża jego wolę.
Generalnie testament notarialny powinien być sporządzony w kancelarii notarialnej. Jednakże jeżeli wymagają tego uzasadnione okoliczności (np. kalectwo spadkodawcy czy jego pobyt w szpitalu), testament ten można sporządzić poza kancelarią.
Trzeba również zwrócić uwagę na fakt, że jeżeli spadkobierca nie czuje się pewnie co do swojej wiedzy czy też umiejętności porozumiewania się, może zjawić się w kancelarii notarialnej w obecności osoby trzeciej, np. członka rodziny. Obecna osoba trzecia powinna również podpisać się pod aktem notarialnym. Jest również dopuszczalne zawarcie w akcie wzmianki o obecności osoby towarzyszącej, bez konieczności składania przez nią podpisu.
Jakie mogą być przyczyny nieważności testamentu notarialnego?
Mimo że bardzo rzadko, w praktyce mogą zaistnieć przypadki, kiedy sporządzony akt notarialny staje się nieważny.
W związku z tym, że nad zgodnością rozporządzeń spadkodawcy z prawem czuwa notariusz, takie przypadki są marginalne. Rzadkość stanowią również błędy merytoryczne (tj. błędy w stosowaniu prawa). Częstsze są natomiast przypadki, kiedy to nieważność testamentu pociągają za sobą błędy – nieważność testamentu notarialnego wystąpi w przypadku, gdy sporządzi go osoba nieuprawniona, np. notariusz przebywający w stanie spoczynku, albo osoba wydalona z izby notarialnej na mocy orzeczenia dyscyplinarnego.
Sąd Najwyższy w swoim postanowieniu z 12 października 1992 roku, I CRN 156/92, stwierdził dodatkowo, że „za nieważny należy uznać testament w sytuacji, gdy testator nie złożył ustnie przed notariuszem oświadczenia woli, a jedynie przyniósł je w formie pisemnej i notariusz pismo spadkodawcy przepisał w akcie notarialnym, akt zaś został odczytany i podpisany”.
Notarialny rejestr testamentów
Dużym ułatwieniem dla spadkodawców, wynikającym ze sporządzenia testamentu notarialnego, jest fakt, że testament sporządzony przez notariusza może zostać wprowadzony do Notarialnego Rejestru Testamentów (niestety rejestr ten nie jest obowiązkowy). Wpis testamentu do rejestru jest nieodpłatny.
Dokument wprowadzony do rejestru zostaje zabezpieczony, a do jego wglądu za życia spadkodawcy nie może zostać upoważniony nikt poza nim samym. Z kolei po śmierci testatora spadkobiercy za pomocą rejestru mogą dowiedzieć się, do którego notariusza mają zgłosić się po testament. Każdy, kto okaże w dowolnej kancelarii notarialnej odpis aktu zgonu, uzyska informację o sporządzonych i zarejestrowanych testamentach określonego spadkodawcy lub o ich braku. Jest to rozwiązanie bardzo pomocne z tego względu, że często spadkodawca nie informuje przyszłych spadkobierców o sporządzonym testamencie, zaś sam notariusz niejednokrotnie nie ma realnych możliwości dowiedzenia się o śmierci testatora, a tym samym zawiadomienia spadkodawców o otwarciu spadku.
Testament notarialny – podsumowanie
Ludzie nie lubią myśleć o swojej śmierci, przez co często nie decydują się na sporządzenie testamentu bądź odwlekają jego sporządzenie do ostatniej chwili. Takie działanie może mieć jednak daleko idące negatywne skutki. Brak dokładnego spisania ostatniej woli może doprowadzić do wielu konfliktów wśród spadkobierców, z kolei testament spisany przed samą śmiercią – do próby jego podważenia z uwagi na wiek i stan zdrowia testatora.
Z uwagi na powyższe, o rozporządzeniu swoim majątkiem na wypadek śmierci należy pomyśleć zawczasu i zrobić to ostrożnie, aby przez swoją niewiedzę czy brak doświadczenia w kwestiach prawniczych nie dopuścić się błędów merytorycznych czy formalnych dokumentu, które mogą skutkować nieważnością testamentu. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się testament notarialny. Taki testament sporządzany jest przez profesjonalnego prawnika, który pomoże spadkodawcy prawidłowo przekazać w akcie jego wolę. Co więcej, testament ten ma moc dokumentu urzędowego, co stanowi o jego bardzo wysokiej mocy dowodowej w ewentualnym postępowaniu sądowym. Z całą pewnością można stwierdzić, że testament notarialny jest najlepszym gwarantem tego, że po śmierci testatora jego ostatnia wola zostanie wykonana w sposób prawidłowy, zgodnie z intencją spadkodawcy.
Testament – co warto wiedzieć o tym dokumencie?
Bardzo częstym źródłem rodzinnych konfliktów jest podział majątku po zmarłym krewnym. Prawnicy spotykają się z tym problemem niemalże każdego dnia, a sprawy w sądach trwają nawet po kilkanaście (lub nawet kilkadziesiąt!) lat. Aby zapobiec takim sytuacjom, najlepszym sposobem jest podzielenie majątku jeszcze za życia.
Testament a darowizna
Jeśli chcemy podzielić swój majątek mamy dwie formy do wyboru: darowiznę lub testament.
Darowizna jest nieodpłatnym przekazaniem danej części majątku na rzecz drugiej osoby. Rodzi obowiązek podatkowy, którego wysokość uzależniona jest od stopnia pokrewieństwa. Może wynosić od 3 do 20% części darowizny, która przekracza kwotę wolną od podatku – która jest większa dla bliskich, mniejsza dla dalszych krewnych i znajomych. Najbliższa rodzina (tzw. zerowa grupa podatkowa) jest zwolniona z podatku. Dużą wadą tego sposobu podziału majątku jest fakt, że bardzo trudno jest odwołać lub zmienić postanowienia darowizny.
Natomiast testament jest rozporządzeniem majątkiem na wypadek śmierci. Testament można zmieniać w każdym momencie – zarówno w całości, jak i jego poszczególne postanowienia. Warto zaznaczyć, że testament ZAWSZE dotyczy tylko jednego spadkodawcy, czyli nie istnieje takie coś jak testament małżeński.
Rodzaje testamentów
Testament nie zawsze wygląda tak samo – poniżej omawiamy różne jego formy i sposoby sporządzania, akceptowane przez polskie prawo.
Testament notarialny
Zgodnie ze swoją nazwą, testament notarialny spisywany jest formą aktu notarialnego. Notariusz spisuje wolę spadkodawcy (lub osoby sporządzającej testament), odczytuje ją na głos i prosi o podpis – na końcu sam podpisuje i opieczętowuje dokument.
Sporządzenie testamentu w tej formie ma wiele zalet – przede wszystkim jednak robimy to pod kontrolą osoby znającej prawo, więc zmniejsza się ryzyko, że testament mógłby zostać unieważniony przez sąd. Zezwala on także na zawarcie tzw. zapisu windykacyjnego, czyli przekazania spadkobiercom konkretnych rzeczy.
Za sporządzenie testamentu notarialnego zapłacimy ok. 100-250 zł.
Testament własnoręczny
Testament ręczny (zwany również holograficznym) jest wciąż najczęściej stosowaną formą spisywania ostatniej woli. Istotne, żeby był w całości napisany odręcznie (a nie wydrukowany i podpisany), bo w innym razie automatycznie uznawany jest za nieważny. Pod zapisami koniecznie musi znaleźć się pełna data i podpis.
Tak spisany testament można przechowywać w domu lub u notariusza – koniecznie jednak o fakcie istnienia dokumentu i miejscu jego przechowywania trzeba poinformować kogoś bliskiego.
Testament alograficzny
Ta forma testamentu polega na oświadczeniu woli przez spadkodawcę w obecności dwóch świadków wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
Oświadczenie to jest spisywane w protokole, odczytywanym spadkodawcy i świadkom, następnie dokument powinien zostać podpisany przez wszystkich zebranych: spadkodawcę, świadków, przedstawiciela władzy, wobec którego składane było oświadczenie.
Testamenty szczególne: ustny, podróżny, wojskowy
Istnieje również kategoria „testamentów szczególnych”, których szczególność polega na wyjątkowych okolicznościach ich sporządzenia. Co jednak ważne, w momencie ustania owych okoliczności taki testament jest ważny tylko pół roku – chyba że spadkodawca wcześniej umrze.
Testament ustny
Testament ustny jest sporządzany w przypadku, gdy istnieje ryzyko rychłej śmierci spadkodawcy lub jeżeli ze względu na zaistniałe okoliczności nie ma możliwości sporządzenia (lub jest to znacznie utrudnione) dokumentu w zwykłej formie.
Sporządzenie tego rodzaju testamentu polega na oświadczeniu woli przez spadkodawcę w obecności co najmniej trzech świadków. Treść powinna zostać w przeciągu roku spisana przez jednego ze świadków oraz podpisana przez spadkodawcę i co najmniej dwóch świadków.
Testament podróżny
Testament podróżny sporządzić można podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym.
Ta forma testamentu polega na oświadczeniu woli przez spadkodawcę w obecności dwóch świadków wobec kapitana statku lub jego zastępcy. Treść powinna zostać spisana przez kapitana statku lub jego zastępcę, odczytana spadkodawcy i świadkom, a następnie podpisana przez wszystkich zebranych: spadkodawcę, świadków, kapitana lub zastępcę, wobec którego składane było oświadczenie.
Testament wojskowy
Testament wojskowy sporządzany jest jedynie w okresie mobilizacji lub wojny, lub podczas przebywania w niewoli.
Do sporządzenia tego typu testamentu uprawnieni są jedynie osoby wymienione w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej, m.in. żołnierze Sił Zbrojnych.
czy zawsze będzie ważny? Wywiad z radcą prawnym Anną Klisz
Testament notarialny jest najbezpieczniejszą formą sporządzenia ostatniej woli spadkodawcy. Z uwagi na to, że stanowi on dokument mocy urzędowej – a nie dokument prywatny, jak w przypadku pozostałych testamentów – jest najtrudniejszym do podważenia dokumentem w sensie dowodowym. Mimo swojego urzędowego charakteru, ustawodawca zdawał sobie sprawę, że w niektórych sytuacjach testament notarialny może być nieważny. W konsekwencji, przewidziano możliwości jego podważenia.
Stąd temat dzisiejszego artykułu: czy testament notarialny zawsze będzie ważny? O tym, a także o jego cechach charakterystycznych oraz możliwościach, jakie daje porozmawiamy dziś z radcą prawnym Anną Klisz.
Dzień dobry Pani Mecenas. Może na początek porozmawiajmy o tym, jakie formy testamentu mamy do wyboru w polskim porządku prawnym?
Dzień dobry. Testamenty dzielą się na zwykłe, w skład których wchodzi testament pisemny, ustny oraz notarialny. Natomiast jeśli chodzi o testamenty szczególne – ich sposób sporządzenia jest uzależniony od nadzwyczajnych sytuacji życiowych. Może być to zagrożenie życia lub katastrofa. Są nimi testament wojskowy, czy podróżny.
Ten ostatni może być sporządzony podczas podróży, na polskim statku morskim lub powietrznym, przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Z doświadczenia jednak wiem, że obecnie już raczej odstępuje się akurat od tej formy testamentu. Powstał on bowiem w czasach, kiedy podróże były rzadkością – a osobom podróżującym towarzyszyło wiele obaw związanych np. z lotem samolotem.
To bardzo ciekawy wątek. Przejdźmy jednak do naszego tytułowego testamentu notarialnego. Czym on się właściwie różni od innych testamentów?
Testament notarialny – jak już jego nazwa wskazuje – spisany jest zawsze w obecności notariusza. Testament w formie aktu notarialnego gwarantuje, że przyjęte zapisy są zgodne z prawem, a testament jest prawidłowy i będzie ważny w przyszłości. A przede wszystkim – wywoła oczekiwane skutki prawne, zgodnie z wolą testatora, po jego śmierci.
Dlaczego akurat on daje nam taką gwarancję?
Dzięki sporządzeniu testamentu w obecności notariusza – który niezaprzeczalnie posiada odpowiednią wiedzę prawniczą – zapisy testamentu są jednoznaczne, zrozumiałe i bardzo trudne do podważenia. Co więcej, notariusz ma obowiązek zadbać o to, aby sam dokument nie posiadał jakichkolwiek wad formalnych czy omyłek pisarskich.
Jak wygląda spisanie testamentu u notariusza?
Przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz jest obowiązany stwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności. Notariuszowi nie wolno dokonywać czynności notarialnej, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do dokonania czynności prawnych. Przy odczytaniu aktu notarialnego, notariusz powinien być przekonany o tym, że osoby biorące udział w czynności dokładnie rozumieją treść oraz znaczenie aktu, a akt jest zgodny z ich wolą. Akt notarialny przed podpisaniem powinien być odczytany przez notariusza lub przez inną osobę w jego obecności.
A czy testament notarialny można odwołać, tak jak na przykład testament własnoręczny?
Testament notarialny można odwołać w każdym momencie w całości lub w części, tak jak w przypadku testamentu własnoręcznego. Natomiast jego odwołanie musi zostać dokonane również w formie aktu notarialnego.
Przejdźmy do pytania kluczowego dzisiejszego artykułu. Czy testament notarialny zawsze będzie ważny?
Nie zawsze. Mimo, że testament notarialny jest sporządzany przez notariusza, który posiada odpowiednie kwalifikacje prawne, ustawodawca musiał przewidzieć możliwość jego podważenia. Przede wszystkim, taki testament można podważyć, jeśli występują w nim wady oświadczenia woli.
Czego mogą dotyczyć takie wady?
Wyróżnia się trzy rodzaje wad oświadczeń woli, skutkujące nieważnością testamentu. Dotyczą one zarówno testamentu notarialnego, jak i tych pozostałych. Wadą oświadczenia woli w testamencie jest:
Sporządzenie testamentu w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem nie sporządziłby testamentu tej treści. Okoliczność, gdy testament sporządzony był pod wpływem groźby.
Czy łatwo podważyć testament notarialny?
Nie ukrywam, że podważenie testamentu notarialnego jest bardzo trudne. Żeby tego dokonać – konieczne jest posiadanie naprawdę mocnych dowodów. Z doświadczenia wiem, że najczęstszym argumentem przemawiającym za unieważnieniem testamentu jest pierwsza z wymienionych przeze mnie przesłanek. Dość często powołują się na nią członkowie rodziny w sytuacji, gdy spadkodawca przepisuje cały majątek na osobę spoza kręgu rodzinnego.
Co w takiej sytuacji?
Powołując się na przesłankę sporządzenia testamentu w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji, zazwyczaj to ustawowi spadkobiercy powołują się na fakt, iż testator w dacie sporządzania testamentu nie był w stanie zrobić tego w sposób świadomy ? np. z powodu choroby psychicznej albo gdy inna osoba wpłynęła na treść testamentu groźbą bezprawną.
Czy mamy określony czas na unieważnienie testamentu?
Zgodnie z Kodeksem Cywilnym osoba – która powołuje się na wcześniej wymienione przeze mnie przesłanki unieważnienia testamentu – ma określony termin. A mianowicie 3 lata od momentu, w którym dowiedziała się o przyczynie nieważności. Natomiast sam termin o powzięciu informacji o przyczynie nieważności też nie jest nieograniczony. Unieważnienia testamentu można żądać w ciągu 10 lat od otwarcia spadku.
Rozumiem. Myślę, że poruszyliśmy już wszystkie kwestie związane z dzisiejszym tematem. A co najważniejsze – uzyskaliśmy odpowiedź na pytanie: czy testament notarialny zawsze będzie ważny. Bardzo dziękuję za rozmowę Pani Mecenas.
Również dziękuje.
Może chciałaby Pani pokrótce podsumować nasz wywiad i przekazać taką pigułkę wiedzy nt. testamentu notarialnego?
Jak już wspomniałam wcześniej, testament notarialny wśród pozostałych form wyrażenia ostatniej woli spadkodawcy, charakteryzuje się najmocniejszą mocą dowodową. Z tego względu trudniej podważyć widniejące w nim zapisy oraz przekonać sąd, że testator działał pod naciskiem osób trzecich lub był niespełna władz umysłowych, co ma często miejsce w przypadku testamentów spisywanych własnoręcznie. Testament notarialny jest dokumentem, który ma odpowiednią, zgodną z prawem formę oraz zawiera prawidłowo sprecyzowane zapisy. Jest to niezwykle ważne, gdy zależy nam na przekazaniu konkretnej osobie (czasami spoza kręgu najbliższej rodziny) naszego majątku.
Bardzo dziękuję za wywiad. Do widzenia Pani Mecenas.
Do widzenia.
Przeczytaj także:
Co to jest masa spadkowa i co wchodzi w jej skład? Wywiad z radcą prawnym Anną Klisz
Dziedziczenie ustawowe i testamentowe
Powołanie spadkobiercy do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości bądź części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy w testamencie do całości bądź części spadku albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Dziedziczenie ustawowe
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych – zasadę tą stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych (zstępni to: dzieci, wnuki, prawnuki itd.).
W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku.
W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy.
Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.
Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku.
W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.
W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych.
Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.
W braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy (pasierbom), których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
W przypadku przysposobienia pełnego:
przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym i jego krewnych tak, jakby był dzieckiem przysposabiającego, a przysposabiający i jego krewni dziedziczą po przysposobionym tak, jakby przysposabiający był rodzicem przysposobionego,
przysposobiony nie dziedziczy po swoich wstępnych naturalnych i ich krewnych, a osoby te nie dziedziczą po nim, jedna w wypadku, gdy jeden z małżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka, zasady tej nie stosuje się względem tego małżonka i jego krewnych, a jeżeli takie przysposobienie nastąpiło po śmierci drugiego z rodziców przysposobionego, także względem krewnych zmarłego, których prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa zostały w orzeczeniu o przysposobieniu utrzymane.
W przypadku przysposobienia niepełnego:
przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym na równi z jego dziećmi, a zstępni przysposobionego dziedziczą po przysposabiającym na tych samych zasadach co dalsi zstępni spadkodawcy;
przysposobiony i jego zstępni nie dziedziczą po krewnych przysposabiającego, a krewni przysposabiającego nie dziedziczą po przysposobionym i jego zstępnych;
rodzice przysposobionego nie dziedziczą po przysposobionym, a zamiast nich dziedziczy po przysposobionym przysposabiający; poza tym przysposobienie nie narusza powołania do dziedziczenia wynikającego z pokrewieństwa.
Dziadkowie spadkodawcy, jeżeli znajdują się w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustawowy obowiązek alimentacyjny, mogą żądać od spadkobiercy nieobciążonego takim obowiązkiem środków utrzymania w stosunku do swoich potrzeb i do wartości jego udziału spadkowego. Spadkobierca może uczynić zadość temu roszczeniu także w ten sposób, że zapłaci dziadkom spadkodawcy sumę pieniężną odpowiadającą wartości jednej czwartej części swojego udziału spadkowego.
Szczególne zasady dotyczące małżonka
W przypadku orzeczonej separacji spadkodawcy i małżonka, małżonek ten nie dziedziczy.
Małżonek dziedziczący z ustawy w zbiegu z innymi spadkobiercami, wyjąwszy zstępnych spadkodawcy, którzy mieszkali z nim razem w chwili jego śmierci, może żądać ze spadku ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego, z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam; uprawnienie to nie przysługuje małżonkowi, jeżeli wspólne pożycie małżonków ustało za życia spadkodawcy.
Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione; wyłączenie małżonka od dziedziczenia następuje na mocy orzeczenia sądu – wyłączenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem; termin do wytoczenia powództwa wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od otwarcia spadku.
Dziedziczenie testamentowe – zagadnienia ogólne
Osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych (czyli nie jest osobą małoletnią bądź częściowo/całkowicie ubezwłasnowolnioną), ma prawo rozporządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci przez testament, w którym powoła do całości lub części spadku jedną lub kilka osób.
Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia.
Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.
Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.
Nieważność testamentu
Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:
w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;
pod wpływem groźby.
Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku.
Zapis zwykły i zapis windykacyjny
W testamencie spadkodawca może dokonać tzw. zapisu – zapisu zwykłego lub windykacyjnego.
Zapis zwykły polega na tym, iż spadkodawca może zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby – wówczas zapis ten wykonuje spadkobierca, np.: jeśli spadkodawca powołał do spadku córkę i wskazał, że rower zapisuje bratankowi – aby rower ten stał się po śmierci spadkodawcy własnością bratanka, córka musi przenieść na bratanka jego własność.
Zapis windykacyjny – który może być zawarty wyłącznie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego – polega na tym, iż spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku, czyli np. jeśli spadkodawca powołał do spadku córkę i wskazał, że rower zapisuje bratankowi – rower ten stanie się własnością bratanka po śmierci spadkodawcy niejako automatycznie, córka nie musi dodatkowo przenosić na bratanka jego własności.
Formy testamentu
Jak chodzi o formę testamentu, w zależności od okoliczności, spadkodawca może sporządzić testament w formie zwykłej bądź w formie szczególnej.
Testamenty zwykłe:
testament holograficzny/ręczny : spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą;
testament notarialny: spadkodawca może sporządzić testament w formie aktu notarialnego;
testament allograficzny: spadkodawca może sporządzić testament także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego; oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia, protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków; protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków; jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu; osoby głuche lub nieme nie mogą w tej formie sporządzić testamentu.
Testamenty szczególne:
testament ustny: jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków; treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie; w wypadku gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem; jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.
testament podróżny: podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca; jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy; jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.
testament wojskowy: może być sporządzony tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli przez osoby wymienione w Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93) w sprawie testamentów wojskowych, w formie przewidzianej w/w Rozporządzeniem
Testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.
Prawo do zachowku
Jeżeli spadkodawca w taki sposób rozporządził swoim majątkiem, iż jego najbliżsi – zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, nie otrzymają w spadku żadnego majątku bądź otrzymają go w symbolicznym zakresie, przysługuje im prawo do zachowku.
Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału; jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu, zaś roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny, przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku (czyli od śmierci spadkodawcy).
Kiedy testament jest nieważny?
Jak podważyć testament?
Niniejszy wpis jest już kolejnym na temat testamentów. Poprzednie wpisy dotyczyły między innymi rodzajów testamentów, w tym testamentu ustnego. Niezależnie natomiast jaki rodzaj testamentu testator wybierze to musi być on ważny. Jeśli testament okaże się nieważny, to wtedy sąd nie stwierdzi nabycia spadku na rzecz osób wymienionych w testamencie, tylko na rzecz osób, które zostaną powołane do spadku z ustawy. Jak widać to, że przyszły spadkobierca sporządził testament na rzecz konkretnych osób to dopiero połowa formalnej drogi to tego aby spadek nabyć. Każdy bowiem spadkobierca, może próbować podważyć testament. Jak może to zrobić?
Przepisy prawa spadkowego określają kilka warunków jaki muszą zostać spełnione aby testament był ważny i to niezależnie od rodzaju testamentu. Aby lepiej zrozumieć całe zagadnienie, przypomnieć należy, że testament to nic innego jak ostatnia wola spadkodawcy. Ostatnia wola przejawiająca się tym, że spadkodawca oświadcza, kto ma być jego spadkobiercą, czyli następcą prawnym.
Pierwsza kluczowa kwestia odnosi się do świadomości testatora. Aby testament mógł być ważny to testator w chwili sporządzania testamentu musi być świadomy tego co czyni po nieskrępowanym przemyśleniu swojej decyzji. Innymi słowy, przyszły spadkodawca musi zachować trzeźwość umysłu w chwili sporządzania testamentu i zdawać sobie sprawę ze skutków złożonego oświadczenia woli w testamencie- powołania do spadku osób wymienionych w testamencie a wyłączenie od dziedziczenia osób mających dziedziczyć z ustawy.
Drugim czynnikiem musi zaistnieć aby testament był ważny to możliwość swobodnego powzięcia decyzji i wyrażenia woli przez testatora. Oznacza to, ze przyszły spadkodawca w chwili sporządzania testamentu nie może znajdować się pod naciskiem osób trzecich. Innymi słowy, testator musi mieć możliwość wolnego wyboru, bez jakiegokolwiek nacisku lub przymusu ze strony innych osób.
Podsumowując, przepisu prawa spadkowego mówią, że nieważny jest testament, który został sporządzony przez testatora w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jak również w stanie wyłączającym swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.
Spadkobiercy z jednej strony zaniepokojeni istnieniem testamentu, a z drugiej chcący unieważnić rzeczony testament powinni się spieszyć. Przepisy prawa spadkowego stanowią, że na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku.
Ile jest ważny testament po śmierci
Żyjemy szybko, tydzień mija za tygodniem. Dom, praca, dom. Często nie myślimy o sprawach związanych z naszym majątkiem oraz o tym, co może się z nim stać na wypadek naszej śmierci. Warto się jednak o to zatroszczyć, aby nasza śmierć nie poróżniła rodziny. Pamiętajmy, że nawet jeśli zdecydujemy się dość wcześnie na sporządzenie testamentu, to jednak do ostatnich chwil swego życia możemy zmienić tak sporządzone oświadczenie woli, a więc nie ma obawy o to, że po zaistnieniu okoliczności mających wpływ na decyzję o tym, do kogo trafi nasz majątek, nie będziemy mogli jej zmienić.
Podstawowym instrumentem, dzięki któremu możemy rozporządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci jest testament. Może on zostać sporządzony tylko osobiście przez osobę mającą pełną zdolność do czynności prawnych.
Ile jest ważny testament po śmierci?
Testament nie posiada „daty ważności”. Może on zostać sporządzony zarówno na kilka dni, jak i na wiele lat przed śmiercią spadkodawcy. Istotne jest, by zachować warunki formalne potrzebne dla ważności testamentu. Wyróżniamy testamenty zwykłe i testamenty szczególne.
Do testamentów zwykłych zalicza się:
testament holograficzny – napisany przez spadkodawcę pismem odręcznym, podpisany i opatrzony datą,
testament notarialny – sporządzony w formie aktu notarialnego,
testament allograficzny – spadkodawca w obecności co najmniej dwóch świadków oświadcza swoją wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy, kierownika urzędu stanu cywilnego, a następnie oświadczenie spadkodawcy spisywane jest w protokole, odczytywane i podpisywane przez spadkodawcę, osobę, wobec której wola została oświadczona oraz świadków testamentu.
Do drugiego rodzaju testamentów zalicza się:
testament ustny – sporządzany w szczególnych okolicznościach, gdy zachowanie zwykłej formy pisemnej nie jest możliwe lub jest bardzo utrudnione, spadkodawca oświadcza swoją wolę w obecności co najmniej trzech świadków, następnie oświadczenie spadkodawcy jest spisywane, odczytywane i podpisywane przez spadkodawcę oraz co najmniej dwóch świadków,
testament podróżny – spadkodawca podczas podróży oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków, następnie wola jest spisywana odczytywana spadkodawcy i podpisywana przez spadkodawcę, dowódcę statku lub jego zastępcę oraz dwóch świadków,
testament wojskowy – sporządzany w formie określonej przez przepisy szczególne.
Warto pamiętać, że testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.
Kiedy testament jest nieważny?
Testament sporządzony w innej formie niż wskazane powyżej jest nieważny. Zgodnie z art. 945 § 1 k.c. nieważny jest również testament sporządzony w stanie wyłączającym świadome, albo swobodne powzięcie decyzji i wrażenie woli, sporządzony pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby nie błąd to spadkodawca nie sporządziłby testamentu o takiej treści, a także testament sporządzony pod wpływem groźby.
Jaki jest czas na otwarcie testamentu po śmierci?
Z przepisów nie wynika, jaki jest czas na otwarcie testamentu po śmierci spadkodawcy. Osoba, która posiada testament spadkodawcy, gdy dowie się o jego śmierci, powinna złożyć testament w sądzie spadku, chyba że wcześniej złożyła go u notariusza. Jeżeli osoba, u której znajduje się testament spadkodawcy uchyla się od dostarczenia go do sądu, sąd może nakazać jej złożenie testamentu w wyznaczonym terminie. Sąd lub notariusz, który otrzymał testament otwiera go, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy. Osoby, których testament dotyczy, wykonawca testamentu, kurator spadku oraz tymczasowy przedstawiciel są w miarę możliwości zawiadamiane przez sąd o otwarciu i ogłoszeniu testamentu.
Co zrobić z testamentem notarialnym po śmierci spadkodawcy?
Testament sporządzony w formie aktu notarialnego jest przechowywany w kancelarii notarialnej przez 10 lat od daty jego sporządzenia, po upływie tego czasu zgodnie z art. 90 § 1 ustawy prawo o notariacie przekazywany jest do archiwum ksiąg wieczystych. Jeżeli wiemy, w której kancelarii notarialnej spadkodawca sporządził testament należy się tam udać. Jeśli jednak, posiadamy wiedzę o sporządzeniu testamentu, lecz nie wiemy z usług, której kancelarii notarialnej spadkodawca skorzystał warto sprawdzić, czy jego testament został zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Notariusz, gdy posiada dowód śmierci spadkodawcy otwiera testament i ogłasza go, a następnie w przypadku braku przeciwwskazań sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Podsumowanie
Decyzji dotyczącej rozporządzenia naszym majątkiem na wypadek śmierci nie warto odkładać na później. Trzeba pamiętać, że jeżeli nie sporządzimy testamentu spadkobiercy będą dziedziczyć na podstawie ustawy, a wtedy do spadku mogą dojść osoby, którym niekoniecznie chcielibyśmy świadomie przekazać swój majątek.
W ramach prowadzonej działalności kancelaria oferuje wsparcie w zakresie prawa spadkowego, a także innych kwestii związanych ze śmiercią (np. odpowiednie postanowienia w umowach spółek).
Podobne wpisy:
Testament własnoręczny a notarialny
Z doświadczenia prawników specjalizujących się w prawie spadkowym wynika, że najczęściej podważanym testamentem jest testament własnoręczny, zwany holograficznym. Jeden z możliwych scenariuszy jest następujący: spadkobiercy ustawowi nie zgadzają się z treścią testamentu (ponieważ np. nie zostali w nim uwzględnieni albo otrzymali coś innego, niż oczekiwali). Pragną go podważyć, powołując się najczęściej na tzw. wady oświadczenia woli. Innymi słowy, próbują dowieść przed sądem, że zmarły, w chwili sporządzania testamentu nie był świadomy tego, co w nim zamieszcza. Albo, że w chwili pisania testamentu zażywał silne leki, które mogły utrudnić lub wyłączyć świadome podjęcie przez niego decyzji. Albo, że testament został napisany pod wpływem nacisku innej osoby, która namówiła testatora do przekazania jej mieszkania. Może również twierdzić, że pismo widniejące na testamencie nie należy do zmarłego i że dokument ten napisał z pewnością ktoś inny. Niestety często zdarza się, że sprawę spadkową wygrywa niezadowolony spadkobierca, gdyż udaje mu się dowieść, że np. osoba pisząca testament „nie była do końca sobą” sporządzając ten dokument.
Inaczej sytuacja wygląda, jeśli osoba pragnąca napisać testament wybierze się do notariusza, który ma obowiązek zweryfikować tożsamość osoby, która składa oświadczenie oraz jej zdolność do podejmowania takich decyzji – czyli jej zdolność testowania, w szczególności weryfikuje czy testator nie jest przymuszony do sporządzenia testamentu oraz czy nie występują okoliczności wyłączające zdolność do czynności prawnych. W związku z tym testament sporządzony u notariusza ma niewątpliwą zaletę przy ewentualnych późniejszych próbach jego obalenia przez pominiętych spadkobierców. Notariusz z pewnością zadba o to, żeby wola testatora wyrażona była jak najdokładniej, zgodnie z prawem, bez postanowień, które okazać by się mogły nieważne. Ponadto, przy sporządzeniu testamentu notarialnego eliminuje się praktycznie do zera ryzyko, że testament zostanie zniszczony lub zaginie. Notariusz bowiem ma obowiązek przechowywania w bezpiecznych warunkach wszystkich aktów notarialnych, w tym testamentów, które podpisywane są przy jego udziale.
Jakie inne możliwości daje testament notarialny?
Testament notarialny, jako akt sporządzany w profesjonalny sposób niesie za sobą również dalsze korzyści, których nie sposób uzyskać przy sporządzaniu testamentu w innej formie. Dotychczas, nawet po sporządzeniu testamentu w formie aktu notarialnego, bardzo trudno było spadkobiercom uzyskać do niego dostęp. Często spadkobiercy nie wiedzą nawet o tym, że taki akt istnieje. Nie mają również wiedzy na temat tego, w której kancelarii notarialnej jest on przechowywany. Do tej pory wyszukiwanie konkretnego testamentu notarialnego było długotrwałe i żmudne, z tego względu, iż poszukiwany testament mógł zostać sporządzony w dowolnej kancelarii notarialnej na terenie całego kraju. Uzyskując odpowiedź jednej z kancelarii o braku poszukiwanego przez nas testamentu, pozostaje do sprawdzenia jeszcze kilka tysięcy innych biur notarialnych. Żeby uniknąć takich problemów stworzony został Notarialny Rejestr Testamentów. Jest to rozwiązanie stosowane z powodzeniem w wielu krajach. Wzmaga on poczucie pewności, że testament zostanie ujawniony bez opóźnienia, nie zaginie ani nie zostanie zniszczony. Przedmiotem wpisu w Rejestrze Testamentów może być testament notarialny oraz testament własnoręczny, jednakże ten drugi tylko w przypadku, gdy zostanie on przekazany notariuszowi na przechowanie.
Wpis do rejestru testamentów dokonywany jest dobrowolnie i bezpłatnie przez notariusza i UWAGA – wpis w rejestrze testamentów pozostaje niejawny za życia testatora. Dzięki temu, spadkobierca ma pewność, że żadna osoba z wyjątkiem notariusza nie pozna jej woli. Za życia testatora nikt nie może sprawdzić, czy sporządził on testament. Natomiast po śmierci testatora jego spadkobiercy okazując akt zgonu mogą, za pośrednictwem dowolnego notariusza, poszukiwać testamentu oraz ustalić kancelarię, w której przechowywany jest taki akt. Warto również wiedzieć, że w Rejestrze Testamentów nie ujawnia się treści testamentu, a jedynie miejsce jego przechowywania, co jednak już samo w sobie ułatwia i przyśpiesza całe postępowanie związane z poszukiwaniem testamentu, gdyż udając się do najbliższego notariusza możemy szukać testamentu znajdującego się w dowolnym biurze notarialnym w Polsce. Utworzenie Notarialnego Rejestru Testamentów jest więc przemyślanym i sprawdzonym rozwiązaniem rozwiewającym troski osób sporządzających testament, aby po ich śmierci informacja o tym, że sporządzili testament dotarła do spadkobierców, a sam testament nie został zniszczony lub nie zaginął. Szczególnie z uwagi na fakt, że wpis do Rejestru Testamentów jest bezpłatny, a testator w każdej chwili może zażądać usunięcia testamentu z Rejestru.
Czy można w testamencie przekazać konkretną rzecz?
Częstą wątpliwością pojawiającą się u osób, które sporządzają testament jest możliwość przekazania w testamencie konkretnych przedmiotów z majątku testatora np. domu czy samochodu. Jedynym znanym w polskim prawie sposobem na takie konkretne rozrządzenia (dyspozycje) jest zapis windykacyjny. Jest to rodzaj zapisu dopuszczalny tylko w testamencie notarialnym. Umożliwia przekazanie konkretnie oznaczonemu spadkobiercy określonych kategorii rzeczy. Pamiętajmy więc, że jeśli chcemy po śmierci przekazać danej osobie konkretny przedmiot, np.: mieszkanie, samochód, obraz, meble itd., to jest to możliwe tylko w testamencie sporządzonym przez notariusza.
Koszt sporządzenia testamentu notarialnego waha się od 50 do 200 zł netto i zależy od treści samego testamentu. Najlepiej skontaktować się z wybraną kancelarią notarialną i zapytać o koszt sporządzenia tego dokumentu. Na oficjalnej stronie Krajowej Rady Notarialnej znajduje się wyszukiwarka wszystkich notariuszy w kraju – każdy może znaleźć tam kancelarię notarialną działającą w jego mieście.
—
Tekst powstał na podstawie artykułu ze strony www.planowaniespadkowe.pl
Testament notarialny – zalety, koszty oraz sposób sporządzenia
Formy testamentów
Testament należy do czynności prawnych o wysokim stopniu sformalizowania. Musi zostać sporządzony w formie przewidzianej prawem, z zachowaniem wszystkich wymogów ustawowych. Niezachowanie odpowiedniej formy pociąga za sobą nieważność dokonanej czynności (art. 958 KC). Dlatego sporządzając testament zachować należy staranność i wybrać jego odpowiednią formę.
Prawo polskie wyróżnia dwie kategorie testamentów: zwykłe i szczególne. Do testamentów zwykłych zaliczamy: testament własnoręczny (tzw. holograficzny – art. 949 KC), testament notarialny (art. 950 KC) oraz testament urzędowy (tzw. allograficzny – art. 951 KC). Ważność tych testamentów nie jest ograniczona w czasie. Z kolei do testamentów szczególnych należą: testament ustny (art. 952 KC), tzw. testament podróżny (art. 953 KC) oraz testament wojskowy (art. 954 KC). Testamenty szczególne sporządzić można tylko w wyjątkowych okolicznościach i mają ograniczoną moc czasową – zachowują ważność co do zasady tylko przez 6 miesięcy od ustania okoliczności, które usprawiedliwiły ich sporządzenie (np. obawa rychłej śmierci). Jeżeli w tym czasie nie dojdzie do spadkobrania testament szczególny traci moc (nie wywołuje żadnych skutków).
Zalety testamentu notarialnego
Najbardziej niezawodną oraz polecaną formą sporządzenia testamentu jest akt notarialny. Za sporządzeniem testamentu notarialnego przemawiają co najmniej cztery zasadnicze grupy argumentów:
Po pierwsze, testament sporządzany jest w kancelarii notarialnej – przy udziale notariusza, który ma duże doświadczenie w tych kwestiach oraz dysponuje wiedzą fachową. Notariusz jest w stanie przełożyć ostatnią wolą testatora (czyli sporządzającego testament) na odpowiednią terminologię prawniczą, co wbrew pozorom nie należy do najprostszych zadań nawet dla profesjonalisty. Notariusz może także odpowiednio doradzić testatorowi, np. w zakresie powołania spadkobiercy, dopuszczalność i sposobu wydziedziczenia bliskich, ustanowienia zapisów, poleceń, wyboru prawa właściwego dla dziedziczenia. Udział odpowiednio wykwalifikowanego i doświadczonego notariusza chroni testatora przed dokonaniem rozrządzeń sprzecznych z prawem, jak również przed nieprecyzyjnym sformułowaniem ostatniej woli.
Po drugie, forma aktu notarialnego zapewnia testatorowi najdalej idącą pewność, że testament nie zostanie unieważniony. Testament w tej formie, sporządzany przy udziale osoby zaufania publicznego, ma moc dokumentu urzędowego. Notariusz powinien ocenić stan psychiczny swojego klienta i w przypadku stwierdzenia przeciwskazań do sporządzenia testamentu, odmówić dokonania czynności notarialnej. A zatem jeżeli notariusz pozwoli na sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego, już sam fakt jego sporządzenia stanowi jeden z możliwych dowodów na to, że testator działał świadomie. Ponadto sformalizowany sposób sporządzenia testamentu, przy udziale notariusza (w szczególności w kancelarii notarialnej), na ogół zabezpiecza spadkodawcę przed niepożądanymi wpływami osób trzecich. Podkreślić należy, że sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego nie wyklucza jego unieważnienia, albowiem notariusz nie jest biegłym, który może jednoznacznie ocenić, czy spadkodawca działał w pełni świadomie i swobodnie. Jednakże unieważnienie testamentu notarialnego zdarza się zdecydowanie rzadziej niż w przypadku innych form testamentu.
Po trzecie, oryginał testamentu notarialnego przechowywany jest w kancelarii notarialnej. Testatorowi wydaje się wypis aktu notarialnego. Wypis otrzymać mogą również osoby, dla których zastrzeżono w akcie prawo jego otrzymania oraz następcy prawni tych osób i testatora. Wypisy mają wprawdzie moc oryginału, ale nim nie są. Osoby trzecie nie mogą oryginału testamentu zniszczyć, podrobić, czy też przerobić. Co więcej, notariusz zawsze pyta, czy testator chciałby, aby testament zarejestrowany został w Notarialnym Rejestrze Testamentów (tzw. NORT). Wpisane testamentu do rejestru jest dobrowolne i bezpłatne. Wpisaniu podlegają jedynie najbardziej podstawowe dane – przede wszystkim fakt sporządzenia testamentu oraz miejsce jego przechowywania (jest to rejestr o charakterze poszukiwawczym). Rejestr nie zawiera treści testamentu. Po śmierci spadkodawcy, każdy kto dysponuje aktem zgonu zmarłego może udać się do dowolnej kancelarii notarialnej w całej Polsce i sprawdzić, czy zmarły sporządził testament notarialny. Poszukiwanie testamentu w rejestrze kosztuje ok. 100-150 zł. Z uwagi na to, że wpisanie testamentu notarialnego do rejestru nie jest obowiązkowe, negatywny wynik poszukiwań nie daje pewności, że testament nie został sporządzony. Notarialny rejestr testamentów uruchomiany został 5 października 2011 r.
Po czwarte, zaletą testamentu notarialnego są relatywnie nieduże koszty jego sporządzenia (w porównaniu chociażby do porady prawnej o tym stopniu skomplikowania) oraz elastyczność notariusza, który – jeżeli przemawiają za tym „szczególne okoliczności” (jak np. ciąża, choroba, niedołężność) – może w celu sporządzenia testamentu udać się do miejsca pobytu testatora (np. jego domu, szpitala). Zgodnie rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie taks notarialnych, maksymalne stawki pobierane przez notariusza za sporządzenie i odwołanie testamentu kształtują się następująco:
testament wyłącznie z powołaniem spadkobiercy – 50 zł; testament zawierający zapis, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150 zł; testament zawierający zapis windykacyjny – 200 zł; odwołanie testamentu –30 zł.
Jeżeli sporządzenie testamentu notarialnego następuje poza kancelarią notarialną, koszt dokonania czynności może wzrosnąć. Notariusz ma bowiem prawo do pobrania dodatkowego wynagrodzenia. Kwota, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną wynosi 50 zł (testament sporządzony w porze dziennej) lub 100 zł (testament sporządzony w porze nocnej) – za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu. Za porę dzienną liczy się czas między godziną 8 a 20.
Jak przebiega sporządzenie testamentu notarialnego?
Żeby sporządzić testament notarialny najlepiej telefonicznie umówić się z notariuszem na termin. Na ogół wystarczające jest jedno spotkanie. Czasami mogą być to dwa spotkania – podczas pierwszego notariusz zbiera od testatora niezbędne informacje. Na ich podstawie przygotowuje projekt testamentu, który jest dopracowywany podczas drugiego spotkania.
Sporządzenie testamentu w normalnym toku rzeczy odbywa się w kancelarii notarialnej w obecności notariusza oraz testatora, przy zachowaniu należytych procedur. Notariusz ma obowiązek potwierdzić tożsamość testatora (sprawdzić dokument tożsamości). Notariusz na ogół zadaje też na początku spotkania kilka ogólnych pytań (np. o samopoczucie, cel wizyty), żeby sprawdzić, czy spadkodawca jest w swoich działaniach świadomy i swobodny, a zatem może sporządzić ważny testament. Następnie notariusz na podstawie dyspozycji klienta sporządza dla niego testament. Akt notarialny powinien zostać odczytany testatorowi i przez niego podpisany w obecności notariusza.
Kodeks cywilny nie określa wprost wymagań formalnych, jakim ma odpowiadać testament notarialny, dlatego zastosowanie znajdują ogólne wymogi dotyczące aktów notarialnych. Tym
samym testament notarialny powinien przede wszystkim zawierać:
1) dzień, miesiąc i rok sporządzenia, a w razie potrzeby lub na żądanie testatora – godzinę i minutę rozpoczęcia i podpisania aktu;
2) miejsce sporządzenia aktu;
3) imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządziła osoba wyznaczona do zastępstwa notariusza lub upoważniona do dokonywania czynności notarialnych – nadto imię i nazwisko tej osoby;
4) imiona, nazwisko, imiona rodziców i miejsce zamieszkania testatora;
5) oświadczenia testatora (tj. jego ostatnią wolę);
6) stwierdzenie, na żądanie testatora, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu;
7) stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany;
8) podpis testatora oraz notariusza.
Jeżeli testator nie umie pisać, notariusz stwierdza, że nie podpisał on aktu i podaje z jakich powodów to nastąpiło.
Obowiązkiem notariusza jest również sprawdzenie, czy treść dokonanej czynności jest dokładnie znana i zrozumiała dla testatora będącego osobą głuchą lub głuchoniemą oraz umieszczenia o tym wzmianki w treści dokumentu. Niedopełnienie tego obowiązku przez notariusza pociąga za sobą nieważność testamentu (tak uchwała Sądu Najwyższego z 19 lipca 2001 r., III CZP 36/01, OSNC 2002, Nr 1, poz.7).
Jak odwołać testament?
Na zakończenie warto rozważyć, jak odwołać testament notarialny? W tym celu najlepiej udać się do notariusza, który testament przechowuje i sporządzić akt odwołania testamentu. Taki akt notarialny na ogół ogranicza się do stwierdzenia, że testator sporządzony testament odwołuje. Odwołanie testamentu notarialnego możliwe jest także przez sporządzenie nowego testamentu, w jakiejkolwiek formie, z którego treścią nie da się pogodzić dotychczasowego testamentu (np. powołanie innego spadkobiercy do całości spadku w nowym testamencie). Ten nowy testament najlepiej jednak również sporządzić w formie aktu notarialnego.
Innym sposobem odwołania testamentu jest jego zniszczenie z takim zamiarem. Powstaje jednak pytanie, jak jest to w ogóle możliwe w przypadku testamentu notarialnego, którego oryginał przechowuje i nikomu nie wydaje notariusz. Na pytanie to odpowiedział niedawno Sąd Najwyższy. W postanowieniu z 6 sierpnia 2015 r. (V CSK 635/14) podkreślono, że „odwołanie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego może nastąpić przez świadome zniszczenie przez spadkodawcę wypisu aktu notarialnego zawierającego testament”. Jeżeli wydano kilka wypisów testamentu, wystarczające jest zniszczenie z takim zamiarem jednego z nich. Uzasadniając takie stanowisko Sąd Najwyższy powołał się na podstawową dla prawa spadkowego zasadę swobody testowania, na którą składa się także swoboda odwołania testamentu.
Wpis aktualny na dzień: 22 maja 2018 r.
r.pr. dr Jakub Pawliczak
dr Małgorzata Wach-Pawliczak
키워드에 대한 정보 wady i zalety testamentu
다음은 Bing에서 wady i zalety testamentu 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.
이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!
사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?
- Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu?
- Polski
- Prawnik
- Adwokat
- Podcast
- Wideo
- Video
- Radio
- Telewizją
- Clearwater
- Floryda
- Florida
- U.S.
- USA
- Agnieszka Piasecka
- Aga Piasecka
- Piasecka Law
Jakie #są #zalety #i #wady #ustanowienia #testamentu?
YouTube에서 wady i zalety testamentu 주제의 다른 동영상 보기
주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Jakie są zalety i wady ustanowienia testamentu? | wady i zalety testamentu, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.
