Plan Pracy Z Dzieckiem Autystycznym W Przedszkolu | Jak Pracować Z Autystycznymi Dziećmi? 상위 84개 답변

당신은 주제를 찾고 있습니까 “plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu – Jak pracować z autystycznymi dziećmi?“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://ppa.charoenmotorcycles.com 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: https://ppa.charoenmotorcycles.com/blog/. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 Telpol INFO 이(가) 작성한 기사에는 조회수 21,451회 및 좋아요 75개 개의 좋아요가 있습니다.

plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu 주제에 대한 동영상 보기

여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!

d여기에서 Jak pracować z autystycznymi dziećmi? – plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu 주제에 대한 세부정보를 참조하세요

Kwiecień to Światowy Miesiąc Wiedzy na Temat Autyzmu. Odwiedziliśmy Integracyjne Przedszkole nr 12 w Chorzowie i sprawdziliśmy jak wygląda praca z autystycznymi dziećmi.

plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.

Wspomaganie rozwoju dziecka autystycznego w przedszkolu

Metody terapii dzieci autystycznych stosowane w codziennej pracy: Metoda wymuszonego kontaktu – „Holding” – Została opracowana i wprowadzona do terapii przez dr …

+ 여기에 자세히 보기

Source: zpewleczyca.szkolnastrona.pl

Date Published: 10/30/2021

View: 9566

Indywidualny program rewalidacji w przedszkolu dla dziecka z …

Program rewalacji w przedszkolu; rodzaj niepełnosprawności – zespół Aspergera; cele: doskonalenie umiejętności komunikacyjnych …

+ 여기에 더 보기

Source: pedagogika-specjalna.edu.pl

Date Published: 11/12/2021

View: 1541

Ocena opisowa pracy z dzieckiem autystycznym

Przestrzega zasad higieny, ćwiczy zawsze w odpowiednim i czystym stroju, ma odpowiednie obuwie. Opracowała: Karolina Cichowska. Podobne artykuły. Plan …

+ 자세한 내용은 여기를 클릭하십시오

Source: www.przedszkola.edu.pl

Date Published: 1/30/2021

View: 1787

Program zajęć rewalidacji indywidualnej dla ucznia z autyzmem

Wskazania do pracy z dzieckiem. Podstawa programowa. Cel ogólny … Zaburzenia autystyczne intrygują tajemniczością i budzą duże kontrowersje.

+ 여기에 더 보기

Source: szkolnictwo.pl

Date Published: 6/30/2022

View: 6894

Plan dnia przedszkola – Laudame Łomianki

Terapia · duży nacisk na zrozumienie istoty autyzmu i indywualnych potrzeb danego dziecka z autyzmem, · praca wg ściśle określonego planu dnia, …

+ 여기에 표시

Source: laudame.pl

Date Published: 11/3/2022

View: 612

Praca z uczniem autystycznym – organizacja otoczenia pracy

plan może dotyczyć całego tygodnia, dnia jak i konkretnej części dnia – w zależności od potrzeb dziecka/dzieci (np. plan poranka, popołudnia, …

+ 여기에 표시

Source: epedagogika.pl

Date Published: 9/19/2022

View: 5326

Plany aktywności w terapii osób ze spektrum autyzmu

Jak działa prosta technika uczenia, dzięki której dziecko z autyzmem i … Z reguły zaczynamy pracę z małymi dziećmi od najprostszego planu na zabawę.

+ 여기를 클릭

Source: trudnoscirozwojowe.pl

Date Published: 8/21/2021

View: 6884

주제와 관련된 이미지 plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu

주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Jak pracować z autystycznymi dziećmi?. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.

---

주제에 대한 기사 평가 plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu

• Author: Telpol INFO
• Views: 조회수 21,451회
• Likes: 좋아요 75개
• Date Published: 2017. 3. 31.
• Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=ZqbPG_sdt8o

Jak pracować z dzieckiem z autyzmem w przedszkolu?

Należy pracować na pozytywach, wzmocnieniach i nagrodach pożądanych zachowań. Ważne jest poznanie mocnych stron dziecka i bazowanie na nich. Miejsce nauki powinno być indywidualnie dostosowane do dziecka, poukładane, bez rozpraszających bodźców. Należy pomagać mu w organizacji miejsca pracy, nauki.

W co się bawić z dzieckiem autystycznym?

Jak nauczyć dziecko autystyczne komunikować potrzeby fizjologiczne?

W przypadku niektórych dzieci należy wspomagać się komunikacją alternatywną, to znaczy nauczyć je używania symbolicznych obrazków ułatwiających komunikację. Dzieci czytające mogą posługiwać się etykietami lub komputerem: mogą komunikować o swoje potrzeby pisząc na komputerze lub pokazując odpowiednią etykietę.

Jak ćwiczyć z dzieckiem z autyzmem?

Chód na czworakach, pełzanie, chodzenie bokiem – krok odstawno-dostawny, chodzenie na palcach to bardzo proste przykłady ćwiczeń dla dzieci z autyzmem. W zależności od umiejętności, można pozwolić mu wykonywać zadania samodzielnie lub z pomocą, asekuracją.

Jak uspokoić dziecko z autyzmem w przedszkolu?

Co lubią dzieci z autyzmem?

Gry, układanki, klocki, książeczki a nawet mebelki stymulujące rozwój dziecka autystycznego pomagają rodzicom w codziennej terapii. Ale i w zwykłych sklepach z zabawkami znajdziemy zabawki odpowiednie dla dzieci z autyzmem.

Jak spedzac czas z dzieckiem z autyzmem?

Zabawy dziecka z autyzmem

Układanie piramid z klocków lub różnych niepotrzebnych przedmiotów, zabawa kręcącymi się bączkami czy wprawianie w rytmiczny ruch samochodziku pozwalają dziecku na pozostanie we własnym, zamkniętym, ale z punktu widzenia dziecka bezpiecznym świecie.

Jak uspokoić dziecko z autyzmem?

Sprawdzoną metodą wyciszenia dziecka jest stymulacja kołdrą obciążeniową, kamizelką lub kołnierzem obciążeniowym. Głęboki dotyk ukierunkowany na mięśnie karku doskonale odpręża i znacząco przyspiesza wyciszenie. Dziecko łatwiej uspokoi się i skupi na odczuwaniu pozytywnych emocji.

Czego nie robi dziecko z autyzmem?

Dzieci autystyczne cechuje też często brak spontaniczności lub pomysłowości w zabawach, nie proponują czynności, nie wymyślają zabaw. – Dzieci z autyzmem często nie bawią się zabawkami. Kręcą się w kółko, bujają, zabawki ustawiają w szeregu i to jest ich rozrywką. Nie potrafią też bawić się symbolicznie, np.

Co zrobić żeby dziecko z autyzmem zaczęło mówić?

Jak mówić do dzieci z autyzmem?

Jak Odpieluchować dziecko ze spektrum autyzmu?

W przypadku dzieci autystycznych zalecane jest regularne sadzanie na nocnik lub muszlę ze specjalną nakładką. Powinno się to robić systematycznie – tuż po przebudzeniu, po śniadaniu, przed wyjściem z domu, po przyjściu do domu etc.

W jaki sposób należy kierować polecenia do dziecka z autyzmem?

W razie potrzeby należy kierować polecenia indywidualnie, powtarzać polecenia i sprawdzać stopień zrozumienia. Należy używać krótkich zdań, tak by instrukcje były całkowicie jasne.

Czego boją się dzieci z autyzmem?

Autyzm u dzieci powstaje na skutek zaburzeń neurologicznych, które zakłócają pracę mózgu. Dziecko z autyzmem najczęściej przestaje mówić, zaczyna unikać kontaktów z ludźmi i jest niezainteresowane zabawą z rówieśnikami.

Jak pracować z dzieckiem autystycznym które nie mówi?

Stosuj komunikację pozytywną – Zamiast „Nie krzycz” powiedz „Mów ciszej”. Zamiast „Przestań skakać po łóżku” powiedz „Łóżko służy do spania”. Nie wyręczaj dziecka w mówieniu – nie mów za niego, daj mu czas na sformułowanie myśli, nie pospieszaj go w mówieniu.

W jaki sposób należy kierować polecenia do dziecka z autyzmem?

W razie potrzeby należy kierować polecenia indywidualnie, powtarzać polecenia i sprawdzać stopień zrozumienia. Należy używać krótkich zdań, tak by instrukcje były całkowicie jasne.

Jakie działania należy podjąć w pracy z uczniem z autyzmem?

Staraj się zapewnić spójność wydarzeń z harmonogramem dnia i unikać gwałtownych zmian. Uprzedzaj ucznia o niespodziewanych zmianach możliwie jak najwcześniej. Warto stworzyć wizualny harmonogram dnia ( linia czasu), który obejmie codzienne zajęcia ucznia ze spektrum.

Jak uspokoić dziecko z autyzmem?

Sprawdzoną metodą wyciszenia dziecka jest stymulacja kołdrą obciążeniową, kamizelką lub kołnierzem obciążeniowym. Głęboki dotyk ukierunkowany na mięśnie karku doskonale odpręża i znacząco przyspiesza wyciszenie. Dziecko łatwiej uspokoi się i skupi na odczuwaniu pozytywnych emocji.

Czego nie potrafią dzieci z autyzmem?

Dzieci autystyczne cechuje też często brak spontaniczności lub pomysłowości w zabawach, nie proponują czynności, nie wymyślają zabaw. – Dzieci z autyzmem często nie bawią się zabawkami. Kręcą się w kółko, bujają, zabawki ustawiają w szeregu i to jest ich rozrywką. Nie potrafią też bawić się symbolicznie, np.

Wspomaganie rozwoju dziecka autystycznego w przedszkolu

Różnice miedzy dziećmi autystycznymi są ogromne. Niektóre, z mniejszym stopniem autyzmu, mogą okazywać tylko niewielkie opóźnienie mowy i większe problemy w kontaktach ze środowiskiem. Mogą mieć przeciętnie lub ponadprzeciętnie rozwiniętą mowę, lecz maja kłopoty z wyobraźnią, lub ze współuczestniczeniem w grze z rówieśnikami. Inne dzieci, z większym stopniem autyzmu, mogą potrzebować pomocy w codziennym funkcjonowaniu, jak przejście przez ulicę lub zrobienie zakupów. W przeciwieństwie do ogólnej opinii, wiele dzieci i dorosłych z autyzmem utrzymuje kontakt wzrokowy, okazuje uczucia, uśmiecha się i śmieje oraz okazuje całą gamę innych emocji, ale w różnym stopniu. Tak jak inne dzieci chorzy reagują pozytywnie lub negatywnie na środowisko. Autyzm może oddziaływać na to jak reagują i utrudnić im kontrolowanie ciała i umysłu. Choroba z czasem może zmienić się lub nawet ustąpić. Jakkolwiek nikt nie może przewidzieć przyszłości to są osoby autystyczne, które prowadzą samodzielne życie. Są też tacy, którzy będą zawsze zależni od rodziny i placówek specjalistycznych.

Autyzm to zaburzenie rozwojowe, które pojawia się we wczesnym dzieciństwie, zwykle przed upływem 3 roku życia. Występuje u 15-ga dzieci na 10 000 urodzeń, zdecydowanie częściej u chłopców niż u dziewczynek. W niektórych przypadkach autyzm ujawnia się już u dzieci w wieku niemowlęcym. Dzieci te nie nawiązują kontaktu wzrokowego, nie odwzajemniają uśmiechu, bronią się przed dotykiem, nie lubią przytulać się do osób bliskich, często wpatrują się w przestrzeń. U większości dzieci dotkniętych autyzmem problem staje się widoczny około drugiego roku życia dziecka, gdy ujawniają się zaburzenia mowy, brak umiejętności zabawy, nawiązywania kontaktów społecznych.

Wskazania do pracy z dzieckiem:

-intensywna praca nad rozwojem umiejętności dnia codziennego przez naśladowanie;

– wdrażanie do większej samodzielności w zakresie czynności samoobsługowych;

– ukazywanie związku między nabywanymi umiejętnościami a ich znaczeniem poprzez wykorzystanie ich w konkretnych codziennych sytuacjach;

– konsekwentne wymaganie od dziecka spełniania poleceń, nie wyręczanie go w działaniu;

– usprawnianie umiejętności koncentracji uwagi;

– wydłużanie czasu koncentracji uwagi;

– poszerzanie zestawu ćwiczeń o zabawy ruchowe, muzyczno-ruchowe oraz wzbogacanie zestawu pomocy dydaktycznych o nowe atrakcyjne i nieznane dziecku;

– stymulacja polisensoryczna ze szczególnym zwróceniem uwagi na wzrok;

– somatognozja: kształtowanie poczucia schematu własnego ciała i orientacji w przestrzeni (duży nacisk na naśladowanie ruchów, mowy, z czasem: nazywanie, wskazywanie, rozpoznawanie);

– uczestnictwo w terapiach Weroniki Sherborn, Metodzie Dobrego Startu, Knillów z elementami stymulacji zmysłów;

– terapia logopedyczna;

– przerywanie stereotypowych zabaw;

– ćwiczenia relaksacyjne.

Głównym celem edukacji dziecka z zaburzeniami autystycznymi jest rozwijanie jego autonomii, jego personalizacja i socjalizacja, a także – w ramach posiadanych przez niego realnych możliwości – wyposażenie w takie umiejętności i wiadomości aby :

mógł porozumiewać się z otoczeniem w jak najpełniejszy dla siebie sposób, werbalnie lub pozawerbalnie,

zdobył maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych,

był zaradny w życiu codziennym adekwatnie do własnego, indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz miał poczucie sprawczości,

mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego, znając i przestrzegając ogólnie przyjętych norm, zachowując przy tym prawo do swojej inności.

Wskazania do pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu:

1. Każde zajęcia powinny przebiegać wg. stałego schematu (potrzeba niezmienności).

Im mniej się dzieje, ale tak samo, tym lepiej funkcjonują autystycy.

2. Należy jasno, konkretnie, zwięźle formułować polecenia (nieraz trzeba powtórzyć polecenie nawet kilka razy i podejść indywidualnie do dziecka).

3. Należy unikać potoku mowy (obszernego omawiania), ze względu na trudności z selekcją informacji; podać, co jest ważne, a co mniej ważne.

4. Do tych dzieci szybciej dochodzi informacja pisana, wiec jak najwięcej należy używać informacji i poleceń na piśmie.

5. Przy odpowiedziach dziecka nieraz trzeba podpowiedzieć pierwsze słowo.

6. Dziecko autystyczne nie powinno ani na moment pozostawać bez jasno sformułowanego zadania, w przeciwnym razie wystąpić może mówienie do siebie lub inne dziwne zachowania czy stereotypie. W przypadku echolalii (powtarzanie usłyszanych słów bezpośrednio po ich usłyszeniu) można zwrócić uwagę dziecku umownym gestem (np. pokazując na buzię), oznaczającym, że ma być cicho. (Należy jak najczęściej używać tego gestu, aby był on rozpoznawalny i zrozumiały dla dziecka).

7. W przypadku zmęczenia, niechęci do pracy, złego zachowania, zaleca się odpoczynek dla dziecka w kąciku wyciszenia, który jest w sali.

8. W przypadku niewłaściwej reakcji dziecka, odnośnie jakiejś sytuacji np. głośnego krzyku lub ciągłego śmiechu nie należy krzyczeć, ani krytykować dziecka lecz konkretnie powiedzieć co ma zrobić (gdy dziecko autystyczne ma problemy z wyrażaniem swoich emocji i odczytywaniem czyichś emocji i nie powinno być za to karane).

W związku z powyższym do zadań przedszkola należy :

1. Tworzenie właściwych warunków, niezbędnych do zapewnienia komfortu psychicznego, poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z dzieckiem.

2. Rozwijanie motywacji do porozumiewania się z drugą osobą, komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych.

3. Tworzenie sytuacji edukacyjnych i wykorzystywanie sytuacji życiowych do rozwijania umiejętności komunikacyjnych dziecka.

4. Wdrażanie do samodzielnego wykonywania czynności związanych z samoobsługą, umożliwianie doznawania satysfakcji z osiąganej niezależności.

5. Konstruowanie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczanie relacji społecznych.

6. Uczenie zasad współistnienia społecznego oraz kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych.

7. Stwarzanie sytuacji sprzyjających poznawaniu otoczenia, w którym przebywa dziecko.

8. Wspieranie rozwoju sprawności psychofizycznej, prowadzenie zajęć niezbędnych do rozwoju psychoruchowego.

Metody terapii dzieci autystycznych stosowane w codziennej pracy:

Metoda wymuszonego kontaktu – „Holding” – Została opracowana i wprowadzona do terapii przez dr Marthę Welch w Mothering Center w Greenwich – USA. Metoda ta opiera się na założeniu, że jedną z podstawowych przyczyn autyzmu jest brak poczucia bezpieczeństwa dziecka w jego relacji z matką. Terapia holdingu polega na przytulaniu dziecka przez matkę – nawet wbrew jego woli, często przy gwałtownym oporze. Jednym z celów tej metody jest przeciwdziałanie stereotypowej autosymulacji – trzepotanie palcami, ślinienie, gryzienie. Drugim celem jest odreagowanie lękotwórczych sytuacji. Zachęca się dziecko, aby się wypłakało, wykrzyczało. Matka w takiej sytuacji przytula dziecko, dając mu poczucie bezpieczeństwa. W ostatnim etapie terapii opór dziecka jest wyczerpany, mięśnie i oddech rozluźniony. Dziecko przytula się do matki, nawiązuje kontakt wzrokowy, dotyka jej po twarzy, jest przygotowane do nauki. Metoda dobrego startu – jest jedną z metod terapii psychomotorycznej, która opiera się na prawie E. Dupre, mówiącym o jedności psychiki i motoryki. Metoda dobrego startu ( MDS ) została opracowana przez M.Bogdanowicz pod koniec lat sześćdziesiątych. Inspiracją do powstania MDS była francuska metoda Le Bon Depart. Głównym celem MDS jest usprawnianie i harmonizowanie współdziałania motoryki i psychiki przez korekcję i kompensację zaburzonych funkcji. W metodzie tej usprawniane są funkcje : słuchowe, wzrokowe, dotykowo – kinestetyczno – ruchowe oraz wzrasta ich integracja. Stosowana dotychczas MDS okazała swą szczególną przydatność w wyrównywaniu dysharmonii u dzieci z „ryzyka dysleksji” i dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Podjęte w ostatnich latach próby dostosowania MDS do pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo autystycznymi – ukazały również efektywność tej metody. Czas trwania zajęć modyfikowany jest w zależności od potrzeb i samopoczucia dzieci uczestniczących w terapii, jednak nie jest krótszy niż 30 i nie przekracza 45 minut. W terapii uczestniczy dziecko zawsze z rodzicem lub opiekunem. Do każdych zajęć przygotowane zostają pomoce np: tablica ze słowami piosenki, ilustracja do treści piosenki, przedmioty ilustrujące treść piosenki, woreczki z gorczycą oraz inne pomoce do wystukiwania rytmu piosenki, karty pracy, przybory do pisania. Zajęcia w metodzie dobrego startu przebiegają zawsze według stałego schematu:

1. Zajęcia wprowadzające.

2. Zajęcia właściwe.

3. Zajęcia końcowe.

Zasadniczą częścią są ćwiczenia właściwe, w których wyróżnione są:

– ćwiczenia ruchowe,

– ćwiczenia ruchowo-słuchowe,

– ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe.

3. Metoda Weroniki Sherborne – została opracowana przez fizjoterapeutkę Weronikę Sherborne w Anglii. Głównym założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego dziecka i w terapii zaburzeń rozwoju.Cele ćwiczeń Ruchu Rozwijającego to: poznanie własnego ciała, kształtowanie związku jednostki z otoczeniem fizycznym, współdziałanie w grupie, bycie twórczym i zaangażowanym, wspomaganie emocjonalnego rozwoju dziecka, rozwijanie świadomości schematu i integrowania poszczególnych jego części, rozwijanie orientacji przestrzennej, wspomaganie poczucia bezpieczeństwa, zaufania, pewności siebie, wiary we własne siły i możliwości, kształtowanie pozytywnych relacji z otoczeniem.

W. Sherborne wyróżniła następujące grupy ćwiczeń, wspomagające rozwój dziecka:

– ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała, np. czołganie, wykonywanie różnych ruchów podczas leżenia, siedzenie,

– ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w kontakcie z innymi osobami, np. “tunel” – dziecko przechodzi pod tunelem, który tworzą inne osoby,

– ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą, np. przeciąganie, kołysanie się z partnerem, dziecko zwija się w kłębek, a współćwiczący stara się rozwiązać “paczkę”,

– ćwiczenia twórcze – rozwijanie aspektów ruchu proponowanych przez członków grupy.

4. Metoda integracji sensorycznej – Należy traktować ją jako terapię podstawową, która przygotowuje dziecko w uczeniu się i pomaga złagodzić określone zaburzenia w przetwarzaniu danych percepcyjnych. Terapię tę należy wkomponować w całościową koncepcję pomocy dzieciom autystycznym. Celem tej terapii jest oddziaływanie na zaburzone sfery, a nie edukacja dziecka. Dziecko musi być “samo swoim terapeutą” – aktywne, wybierające to co mu sprawia przyjemność lub czego potrzebuje. Terapeuta jest narzędziem w rękach dziecka, wcześniej musi na sobie wszystkiego doświadczyć, następnie na dziecku poćwiczyć naciąganie, uciskanie, siłę uderzeń bodźca, pamiętając o tym, że tylko przyjemne bodźce zostaną zintegrowane przez układ nerwowy. Techniki stosowane w tej terapii hamują lub pobudzają nadwrażliwość lub niedowrażliwość dziecka.

5. Terapia behawioralna – Zapoczątkowanie teorii behawioralnej w terapii zaburzeń autystycznych zapoczątkował C.B. Ferster w latach sześćdziesiątych. Wysunął on hipotezę, że podstawowym problemem dzieci autystycznych są deficyty w uczeniu się. Uważał, że przyczyną powstania tych deficytów są nieprawidłowości w postawach rodziców. Ten pogląd już się zdezaktualizował, ale zasługą Ferstera pozostało ukazanie możliwości zastosowania teorii uczenia się w terapii dzieci autystycznych oraz zapoczątkowanie szeregu badań nad uczeniem się bardziej złożonych czynności. Później Lovaas i Smith sformułowali tezy, które leżą u podstaw zbudowanej przez nich teorii autyzmu i wypływających z niej metod terapii:

1. Ogólne prawa uczenia się trafnie wyjaśniają zachowania dzieci autystycznych i stanowią podstawę dla terapii behawioralnej.

2. U dzieci autystycznych występuje wiele odrębnych deficytów behawioralnych, a nie jeden centralny deficyt, którego skorygowanie prowadziłoby do ogólnej poprawy funkcjonowania.

3. Dzieci autystyczne mają zdolność uczenia się tak jak inni ludzie, jeżeli proces ten przebiega w specjalnie dla nich przystosowanym środowisku.

4. Gorsze funkcjonowanie dzieci autystycznych w normalnym środowisku niż w środowisku specjalnym wskazuje na niedopasowanie pomiędzy ich układem nerwowym a normalnym środowiskiem.

Głównymi celami terapii behawioralnej są: zwiększenie ilości zachowań, które są deficytowe, redukowanie zachowań niepożądanych oraz generalizowanie i utrzymywanie efektów terapii.

6. Metoda Knillów – Metoda Aktywności –Została ona stworzona przez małżeństwo Marianna i Christophera Knillów. Metoda ta polega na wykonywaniu specjalnie dobranych zestawów ćwiczeń do akompaniamentu muzyki. Pomaga dzieciom z autyzmem w zdobywaniu świadomości własnego ciała – w odczuwaniu części ciała, nauce ruchów celowych, w nauce naśladownictwa. Ma wpływ na rozwijanie i poprawę kontaktu wzrokowego oraz poprawę kontaktu z drugim człowiekiem. Zastosowanie w tej metodzie muzyki, ram czasowych i stałych aktywności daje dzieciom poczucie przewidywalności i bezpieczeństwa.

Program Aktywności składa się z 6 części:

– Programu Wprowadzającego;

– Programu Specjalnego dla dzieci ze znaczną niepełnosprawnością ruchową;

– Programu Pierwszego, koncentrującego się na ćwiczeniach górnej partii ciała;

– Programu drugiego, koncentrującego się na ćwiczeniach dolnej partii ciała;

– Programu Trzeciego wymagającego od uczestnika większej sprawności i koordynacji ruchowej, a także uwagi;

– Programu Czwartego-najtrudniejszego-gdzie dużą rolę odgrywa już własna inicjatywa dziecka (np. taniec).

7. Hipoterapia – Metoda ta jest coraz bardziej popularna wśród metod stosowanych w terapii dzieci z autyzmem. Hipoterapia obejmuje wszystkie działania mające na celu przywracanie zdrowia i sprawności poprzez wykorzystanie kontaktu z koniem oraz jazdy konnej. Zajęcia na koniu są źródłem licznych bodźców równoważnych, usprawniają pracę organów wewnętrznych i pobudzają zmysły. I tak na przykład ruch stymuluje zmysł równowagi i wzroku; sierść i włosy z grzywy oraz ogona pobudzają czucie i odczuwanie temperatury; zapach pobudza węch, a słuch jest pobudzany przez głosy z otoczenia i odgłosy wydawane przez konia. Terapeutyczna jazda konna przynosi dzieciom z autyzmem wiele korzyści. Nabierają ona pewności siebie, zyskują szansę na zdobywanie nowych doświadczeń i ćwiczenie umiejętności w nowym, ciekawym środowisku.

Wczesne metody terapii i rehabilitacji dają osobom z autyzmem szansą na rozwój i edukację pod warunkiem zapewnienia fachowej i intensywnej opieki. Terapeuci i rodzice powinni być otwarci na nowe metody terapii, w miarę jak stają się one dostępne. Należy pamiętać, że to, co jest korzystne dla jednego dziecka, może nie być wskazane dla drugiego. Decyzje odnośnie rodzaju terapii należy podejmować indywidualnie.

PRZYKŁADY ZABAW Z DZIEĆMI AUTYSTYCZNYMI W TERAPII PEDAGOGICZNEJ:

1.Przywitanie.

Dziecko kładzie na głowę woreczek wypełniony materiałem sypkim. Skinieniem głowy dziecko wyraża gest powitania tak, aby woreczek spadł na podłogę. Zabawę powtarzamy do chwili, aż dziecko samodzielnie wykona gest powitania.

2. Zabawa ruchowa “Zajączki”.

“O jak przyjemnie i jak wesoło w zajączki bawić się,się, się,

raz nóżką jedną /tupiemy jedną nogą/, raz nóżką drugą / tupiemy drugą nogą/,

skaczemy do przodu, do tyłu, i w górę raz, dwa trzy.

3. Zabawa – “Duzi, mali”.

Dzieci pokazują jakie są małe – kucają, duże – stają na palcach i próbują sięgnąć dłońmi jak najwyżej.

4. Chodzenie po wyznaczonej linii bądź równoważni.

5. Zabawa w “Lustro”.

Dziecko wykonyje te same ruchy, które pokazuje nauczyciel.

6. Rozkładamy na podłodze duży arkusz papieru. Układamy dziecko na papierze i obrysowujemy jego ciało grubym flamastrem. Podczas obrysowaywania komentujemy, jaką część ciała obrysowujemy w danej chwili. Następnie dziecko nakleja części twarzy /wcześniej przygotowane/ i koloruje wybrane części ciała.

7. Zabawy paluszkowe.

SROCZKA – Sroczka kaszkę gotowała- zakreślamy kółeczka w półotwartej dłoni dziecka

Temu dała- na łyżeczce- chwytamy czubek małego palca,

Temu dała- na miseczce- chwytamy czubek serdecznego palca,

Temu dała – na spodeczku- chwytamy czubek dużego palca,

Temu dała- w garnuszeczku- chwytamy czubek palca wskazującego

A dlatego? Nic nie miała, frr!!!- po więcej poleciała- chwytamy i odzywamy się od czubka kciuka udając „odfrunięcie”

IDZIE MYSZKA – Idzie myszka do braciszka- idziemy dwoma palcami: wskazującym i wielkim po ramieniu dziecka w kierunku szyi. Tu się skryła – wsuwamy palce za kołnierz.

RODZINA

Ten pierwszy to nasz dziadziuś- chwytamy kciuk dziecka

A obok babunia- prostujemy palec wskazujący dziecka,

Największy to tatuś – wielki palec,

A przy nim mamusia- serdeczny palec,

A to jest chłopczyk mały- mały palec

A to twoja rączka cała- podnosimy rękę dziecka do góry

mgr Elżbieta Wencel – pedagog projektu “Mały człowiek – wielkie nadzieje na lepszą przyszłość”

Indywidualny program rewalidacji w przedszkolu dla dziecka z zespołem Aspergera

usprawnianie motoryki dużej i małej

– krążenie dłońmi

– wystukiwanie rytmu dłońmi, palcami

– podnoszenie przedmiotów i układanie ich w wyznaczonym miejscu

– zapoznawanie dziecka z kierunkami rysowania, malowania, łączenia (od lewej do prawej)

– zabawy dotykowe (dotykanie przedmiotów o różnej fakturze)

– lepienie w plastelinie, masie solnej, modelinie

– chwytanie drobnych przedmiotów np. guzików, klocków palcami i manipulowanie nimi

– usprawnianie mięśni dłoni w toku lepienia, zgniatania, formowania

– formowanie cienkich wałeczków i obwodzenie nimi figur geometrycznych, owoców, zwierząt itp.

– układanie klocków, patyczków według wzoru lub własnego pomysłu

– układanie z różnych materiałów np. liści, owoców, ziarenek, pestek itp. określonych scenek rodzajowych

– wklejanie wycinanek w uprzednio przygotowany kontur

– doskonalenie umiejętności wycinania

– ćwiczenia manualne i grafomotoryczne

– wypełnianie konturu kolorem (farba, mazak, kredka, pastele, węgiel itp.)

– dorysowywanie brakujących części

– składanie obrazka w całość

– organizowanie zabaw i gier polegających na wykonywaniu czynności manipulacyjnych: nawlekania, układania, konstruowania, lepienia, zgniatania, formowania

– zabawy z piłką, hula-hop, woreczkami i innym sprzętem gimnastycznym

– chód po wyznaczonej linii, torze, obok taśmy; wchodzenie na górkę, z górki, po schodach

– naśladowanie chodu zwierząt

– omijanie przeszkód, przechodzenie pod przeszkodą

– doskonalenie ogólnej motoryki, poczucia rytmu i niezgrabności ruchowej

Klucze do sukcesu w pracy z dzieckiem ze spektrum autyzmu

Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna

Opublikowano: 3 kwietnia 2020 roku.

Materiał autorstwa Czytelniczki Portalu

W pracy z dzieckiem ze spektrum autyzmu bardzo ważne jest podejście indywidualne, poznanie możliwości dziecka, kreatywność terapeuty, by nawiązać z nim bezpieczną, pozytywną relację opartą na szacunku. Wychwycenie zachowań stereotypowych, stosowanie nagród i wzmocnień, a w sytuacjach niepożądanych wstrzymywanie się od nich, jest kluczowym aspektem działań.

Przy nawiązaniu relacji ważny jest pierwszy kontakt z dzieckiem, aby go zaciekawić. Należy mówić w sposób zrozumiały, prosty, konkretny i gestykulować dla lepszego przekazu informacji, by rozumiało polecenie. Dobrze jest mówić dziecku, co robi w konkretnym momencie. Należy nauczyć go prosić o pomoc, używać zaimków, odnieść się do echolalii lub rzeczy z otoczenia dziecka, by nakierować dziecko na to, co ważne.

Dziecko z autyzmem musi nauczyć się obserwować i naśladować zachowania innych. Stanowi to dla niego wzór postępowania. Dziecko poprzez zabawę uczy się współpracy i współdziałania. Należy modelować pożądane zachowania oraz przewidywać niebezpieczeństwa. Należy redukować poziom stresu poprzez nauczenie go koncepcji czasu oraz planów dnia, aby wiedziało, co go czeka, ostrzegać o zmianach. Należy pracować na pozytywach, wzmocnieniach i nagrodach pożądanych zachowań. Ważne jest poznanie mocnych stron dziecka i bazowanie na nich.

Miejsce nauki powinno być indywidualnie dostosowane do dziecka, poukładane, bez rozpraszających bodźców. Należy pomagać mu w organizacji miejsca pracy, nauki. Należy inicjować i wspierać kontakty społeczne. Ważne jest, aby nie karać dziecka za objawy zaburzenia i chronić je przed agresją ze strony rówieśników.

Dziecko z zespołem Aspergera ma problemy w sferze społecznej, kontaktach społecznych, komunikacji, zachowaniu i zainteresowaniach. Dzieci te często są labilne emocjonalnie, mają skłonności lękowe i depresyjne oraz obniżoną samoocenę, czują się odtrącane i niezrozumiane. Nie dążą do zawierania znajomości, nie potrafią prawidłowo emocjonalnie odpowiadać. Są obok grupy. Ich słownictwo jest formalne i jeśli o czymś mówią, nie zwracają uwagi na to, że nikogo to nie ciekawi.

Mają nietypowe zainteresowania w jednej lub dwóch dziedzinach – fiksacja na danym temacie. Nie rozumieją czynności przyczynowo-skutkowych. Każde działanie musi być z nimi omówione, bo tylko wtedy czują się komfortowo. Mają zaburzoną sferę integracji sensorycznej i zaburzenia komunikacyjne, które objawiają się tym, iż brak jest opóźnienia mowy przy jednoczesnym braku umiejętności komunikowania się niewerbalnego. Charakterystyczne są ograniczenia inicjowania i podtrzymywania rozmowy oraz dosłowne rozumienie zdań, przenośni.

Dziecko z ZA ma zaburzoną prozodię – mówi jednym tonem i barwą. Mówi lub krzyczy często na jednym wdechu. Nie umie czytać z mimiki twarzy i gestów ciała. Nie lubi słuchać rozmówcy. Należy kierować do niego pojedyncze polecenia, wtedy je wykona. Kontakt wzrokowy jest ograniczony, dziecko często nie patrzy na rozmówcę. Hałas bardzo go rozprasza.

Zaburzenia społeczne dziecka objawiają się tak, jakby było ono obok grupy rówieśniczej. Nie uczestniczy w zabawach, obraża się, jest niechętne. Ma swoje zasady, które chce narzucać innym. Może być uparte, złośliwe, samotne. Ma stereotypowe zachowania. Dzieci z ZA norm społecznych uczą się intelektualnie, ponieważ nie mają wyczucia i intuicji.

Codziennie należy komunikować im swoje oczekiwania i zasady zachowywania się. Dziecko takie pragnie uczestniczyć w życiu społecznym, ale nie potrafi tego zrobić. Zadaniem nauczyciela jest pomóc wejść dziecku z zespołem Aspergera do grupy i w niej funkcjonować. Należy je aktywizować, zachęcać do uczestniczenia w zajęciach, do pracy w małych grupach. Należy tłumaczyć dziecku, jak ma mówić do rówieśnika, co uchodzi za grzeczne, a czego nie wypada, bo ono tego nie rozumie. Co jest złe, a co dobre.

Ogólne zaburzenia rozwoju społecznego objawiają się poprzez: trudności w inicjowaniu i podejmowaniu udanych interakcji rówieśniczych, zachowanie związane z agresywnością wobec innych lub siebie, co jest spowodowane własnym krytycyzmem, cechami nadpobudliwości, impulsywności, gniewem i frustracją. Zaburzenia społeczne to również zaburzenia lękowe o charakterze fobii społecznej, co może powodować niechęć do społecznego wypowiadania się, izolowania. Objawem zaburzenia rozwoju społecznego jest też niekontrolowane specyficzne zachowanie – współruchy np. rękami, nogami, manieryzmy.

W pracy z dzieckiem z zespołem Aspergera należy każde niepożądane zachowanie tłumaczyć, chwalić za pożądane zachowania społeczne i mówić, co się wtedy czuje. Należy zawsze sprawdzać, czy dziecko zrozumiało przekaz. Potrzebuje ono wsparcia, wyrozumiałości i cierpliwości oraz dyskretnej ciągłej opieki. Budowanie i podtrzymywanie kontaktów jest najważniejsze. Należy uczyć takiego ucznia alternatywnych metod rozładowania złości, agresji i lęku.

Działania nauczyciela powinny być spójne z działaniami rodziców na wszystkich płaszczyznach życia dziecka – konsekwentna współpraca domu ze szkołą. Należy wprowadzić szeroko rozumianą terapię kontaktu – dziecko nie ma być izolowane od grupy, a ma w niej przebywać i uczyć się poprawnych relacji społecznych oraz wzorców zachowań, treningu komunikacji społecznej oraz rozumienia innych ludzi, siebie i sytuacji społecznych.

Uczymy się jednej umiejętności, ćwiczymy kilka razy, a potem stosujemy ją w życiu. Przydatne tu są historyjki społeczne i rozmowy komiksowe, odgrywanie ról i analiza oraz strategie wspólnej nauki. Należy przerywać dziecku fiksacje, wyznaczyć ramy czasowe na to np. tylko 5 minut.

Dziecko z ZA może mieć dziwne zainteresowania, które go bardzo absorbują. A rytuał pozwala mu się wyciszyć. Codzienność takiego człowieka musi być przewidywalna i poukładana, wtedy jest bezpieczny. Nauczyciel musi być konsekwentny i wyznaczać na jego pasje dany fragment dnia. Wykorzystywać je i przenosić umiejętnie na inne tematy, których dziecko ma się nauczyć.

Stosować należy wzmocnienia, nagradzanie słowne. Sprawdzonym sposobem pracy z dzieckiem z ZA jest system żetonowy. Można przyznać pule początkową. Za właściwe pożądane zachowanie należy się żeton, a za negatywne żeton jest odbierany np. w przypadku łamania zasad społecznych. Po uzyskaniu pewnej sumy żetonów, dziecko otrzymuje nagrodę, którą samo sobie wybrało. Nagroda musi być adekwatna, zrównoważona i dostarczona od razu po wykonaniu zadania. Utrwalamy przez to to zachowanie.

Dziecko z zespołem Aspergera powinno mieć orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, co w konsekwencji skutkuje tym, że ma przyznane dodatkowe zajęcia terapeutyczne. Do najważniejszych zadań wychowawcy dziecka z ZA należy: zapoznanie się z dokumentacją dziecka, orzeczeniami, opiniami, dokumentacją medyczną, psychologiczną i stosowanie się do zaleceń, poznawanie specyfiki ucznia, wprowadzanie metod aktywizujących, współpraca z rodzicami, motywowanie go, wspieranie, podnoszenie samooceny.

Należy dziecko oceniać tak, jak pozostałe dzieci w klasie, nie można go faworyzować bądź wyróżniać z tego powodu, że ma ZA. Należy dostosować metody i formy pracy, a także sposób oceniania do jego możliwości psychofizycznych. Uczniowie z ZA realizują tę samą podstawę programową, co pozostali uczniowie.

Korzystną formą nauki dla takiego dziecka jest kształcenie integracyjne, obecnie dużo dzieci uczęszcza także do szkół ogólnodstępnych. Ważne są jasno ustalone reguły w klasie i szkole. Uczenie, jakie zachowanie jest dobre, a jakie złe. Uczyć należy mowy niewerbalnej, najpierw na obrazkach, a następnie na sobie. Nie można przestymulowywać dziecka, bo będzie zmęczone i zniechęcone.

Trening umiejętności społecznych (TUS) jest bardzo wskazany. Dzieci uczą się wtedy relacji społecznych, odpowiedniego reagowania w różnych sytuacjach społecznych. Równie ważna jest terapia integracji sensorycznej, która jest pomocna w trudnościach z odbiorem i przetwarzaniem bodźców zmysłowych oraz terapia mowy.

TUS obejmuje: kompetencje społeczne i komunikacyjne, emocje, umiejętności poznawcze, poczucie tożsamości i własnej wartości, a także samoocenę. Program zajęć terapeutycznych przewiduje naukę zawierania znajomości, słuchania, pytania, odmawiania, inicjowania rozmowy, dyskutowania, reagowania na krytykę, jej wyrażania, radzenia sobie z uczuciami: ich rozróżniania, a także mówienia komplementów.

Bibliografia

Cybulska R., Dryjańśka J., Gotlin K. „Uczeń z zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej”

Własne doświadczenia, wiedza zdobyta na szkoleniach

Wykłady pani Katarzyny Chmielewskiej na temat dziecka z ASD

Autor: Elżbieta Targosz – Czytelniczka Portalu

Nauka zabawy terapią dla dzieci z autyzmem

Autor: Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli

Opublikowano: 15 listopada 2019 roku.

„Pracą dziecka jest zabawa. Dzieci uczą się poprzez wszystko, co robią”

Carolyn Hooper

Rola zabawy w rozwoju dziecka jest nieoceniona. Zabawa jest bowiem żywiołem dziecka i ulubioną formą spędzania czasu. To najskuteczniejszy sposób rozwijania własnej aktywności, wzbogacania dziecięcej wyobraźni oraz nabywania i doskonalenia wielu nowych umiejętności. Podczas zabawy dzieci uczą się reguł społecznych, tak ważnych dla przyszłego funkcjonowania pośród ludzi.

Brak zabawy lub jej specyficzny charakter jest jednym z charakterystycznych objawów autyzmu. Autyści nie potrafią bawić się tak, jak rówieśnicy. Ich zabawa jest schematyczna, oparta na znanym scenariuszu i zazwyczaj odbywa się w samotności. Nie ma w niej udawania i wykorzystania symboli. Dzieci te nie są zainteresowane działaniami, w których trzeba kogoś naśladować, np. w piosenkach z pokazywaniem, gdyż tego nie potrafią. Zdolność do naśladowania jest natomiast niezwykle istotna w codziennym funkcjonowaniu. Dzięki niej dziecko nabywa nowe doświadczenia, a także uczy się mówić.

Niezwykle ważne więc jest, aby rozwijać u dzieci z autyzmem zdolność do zabawy i uczyć je tego, jak się bawić.

Zasady treningu zabawy:

Przygotowanie otoczenia – dziecko z autyzmem ma trudności z wyodrębnieniem istotnych elementów z otoczenia, często jego uwagę przyciągają wyraźne barwy, faktury lub dźwięki przedmiotów. Przygotowując się do treningu zabawy, przedmioty należy uporządkować, a potrzebne do danej zabawy akcesoria umieścić w jednym pudełku lub worku. Zwróćmy również uwagę na ograniczoną liczbę używanych w danej zabawie przedmiotów.

– dziecko z autyzmem ma trudności z wyodrębnieniem istotnych elementów z otoczenia, często jego uwagę przyciągają wyraźne barwy, faktury lub dźwięki przedmiotów. Przygotowując się do treningu zabawy, przedmioty należy uporządkować, a potrzebne do danej zabawy akcesoria umieścić w jednym pudełku lub worku. Zwróćmy również uwagę na ograniczoną liczbę używanych w danej zabawie przedmiotów. Przygotowanie przestrzeni do zabawy – porządkując pokój dziecka (dzieląc zabawki według rodzaju i umieszczając je we właściwych pojemnikach) zmniejszymy ryzyko rozproszenia jego uwagi, a zwiększymy szanse na zwrócenie jej na proponowaną zabawę. W pomieszczeniu wolnym od zakłócających bodźców (np. włączony telewizor, radio), siadamy z dzieckiem, pokazując mu pudełko z przedmiotami. Zawsze należy pamiętać, aby wykorzystać ten moment na ukierunkowanie uwagi dziecka na siebie i prezentowane zabawki. Pokazujemy i nazywamy: „Zobacz, co mam?”, „Popatrz na mnie, pokażę ci, co będziemy robić”

– porządkując pokój dziecka (dzieląc zabawki według rodzaju i umieszczając je we właściwych pojemnikach) zmniejszymy ryzyko rozproszenia jego uwagi, a zwiększymy szanse na zwrócenie jej na proponowaną zabawę. W pomieszczeniu wolnym od zakłócających bodźców (np. włączony telewizor, radio), siadamy z dzieckiem, pokazując mu pudełko z przedmiotami. Zawsze należy pamiętać, aby wykorzystać ten moment na ukierunkowanie uwagi dziecka na siebie i prezentowane zabawki. Pokazujemy i nazywamy: „Zobacz, co mam?”, „Popatrz na mnie, pokażę ci, co będziemy robić” Zachowanie dorosłego – aby nauczyć dziecko z autyzmem zabawy, trzeba wykazać się cierpliwością i elastycznością. To, że dziecko podczas pierwszej próby zabawy nie chce jej podjąć lub bawi się bardzo krótko, nie oznacza, że nie polubi danej zabawy lub, że nie jest ona dla niego odpowiednia. Warto wrócić do niej następnego dnia – po kilku lub kilkunastu próbach może okazać się, że dziecko chętnie bierze w niej udział.

Sesje treningu zabawy powinny być krótkie, ale regularne. Wiele zabaw dorosłego z małym dzieckiem opiera się na zaskoczeniu – podczas powtarzania znanego dziecku schematu nagle coś się zmienia i dzieje się coś nieprzewidzianego. Warto ten element zaciekawienia wykorzystać w zabawie z dzieckiem z autyzmem i tak kształtować jej przebieg, aby budować atmosferę zaciekawienia i oczekiwania. Jednym ze sposobów wywołania aktywności i zaangażowania dziecka jest przerywanie ulubionej zabawy (jak gdyby zawieszanie jej na chwilę) i kontynuowanie jej po jego reakcji będącej zachętą do dalszego działania.

Każde dziecko ma swoje ulubione zabawy – czasem jest to podrzucanie, turlanie, kiedy indziej puszczanie mydlanych baniek albo budowanie i burzenie wieży z klocków. Wiele dzieci lubi też różne układanki i klocki, a także oglądanie książeczek. Jeśli początkowo nie udaje się znaleźć takich zabaw, w które dziecko będzie chciało się włączyć, można zacząć od przyłączenia się do jego stereotypowej aktywności (naśladując ją). Po pewnym czasie proponujemy dziecku niewielką zmianę – być może uda się wywołać zainteresowanie dziecka. Szukając pomysłu, jak je zaangażować w interakcję, warto uważnie obserwować jego zachowanie i w nim znaleźć podpowiedź dotyczącą tego, co dziecko chętnie robi.

Współdziałaniu ze strony dziecka sprzyja przestrzeganie zasady niezmieniania tematu zabawy tak długo, jak długo dziecko jest w nią zaangażowane.

Dla większości dzieci fascynujące i atrakcyjne są zabawki dostarczające wrażeń sensorycznych: dzwoniące, grzechoczące i świecące. Można je z powodzeniem wykorzystać, pamiętając jednak o tym, żeby nie obciążać dziecka nadmiarem stymulacji, a także aby podczas tej zabawy angażować je w interakcję.

Warto uczyć dziecko zmiany kolejności w zabawie, ponieważ umiejętność ta jest potrzebna w wielu grach i innych sytuacjach społecznych. Rozwijaniu tej umiejętności pomaga na przykład karmienie się nawzajem, służą temu także proste gry wymagające naprzemiennego udziału – od turlania do siebie piłki po rozmaite gry planszowe lub układanie na zmianę puzzli, które dziecko dobrze zna.

Podczas zabawy możemy też uczyć naśladowania. Siadamy z dzieckiem na podłodze z dwoma takimi samymi zestawami zabawek (np. filiżanką, imbrykiem i lalką), skupiamy na sobie uwagę dziecka i pokazujemy, co można zrobić z zabawkami. Następnie prosimy dziecko, aby zrobiło to samo (w tym czasie można także powoli pokazywać, jak nalewać na niby herbatę do filiżanki, a następnie poić lalkę). Taki sposób pracy z dzieckiem jest bardziej efektywny niż tylko pokazanie mu zabawy. Ważny jest nawet najmniejszy postęp dokonany przez dziecko. Sukcesem będzie na przykład, jeśli zacznie ono obserwować aktywność partnera, nawet gdy nie będzie jej początkowo naśladowało.

Psychologia posiłkuje się pewnym podziałem zabaw, które można zaobserwować w relacjach z dziećmi. Są one zależne od wieku i społecznych predyspozycji. Warto o tym pamiętać planując swoją pracę z dziećmi, również tymi ze spektrum autyzmu.

Zabawa samotna – to najprostsza forma zabawy, charakterystyczna dla wieku niemowlęcego i poniemowlęcego, dzięki której dziecko poznaje świat wokół siebie. Każda rzecz w otoczeniu dziecka jest dla niego nowa i dostarcza mu tak wiele bodźców, że nie szuka ich wśród rówieśników, interesuje się tylko sobą.

Zabawa równoległa – maluch nie wchodzi jeszcze zbytnio w relacje z innymi dziećmi. Bawią się one obok siebie bacznie się jednak obserwując. Na początku wieku przedszkolnego (2,5 r. ż. – 3,5 r. ż.) dzieci nie potrafią jeszcze ze sobą współpracować, ale bardzo chętnie naśladują się nawzajem. Lubią swoje towarzystwo i z fascynacją uczą się nowych rzeczy od innych. Wtedy właśnie możemy zauważyć dwulatka, który powtarza to, co robi starszy brat i chodzi za nim krok w krok.

Zabawa wspólna – pojawia się wówczas, kiedy dzieci bawią się w tym samym czasie tymi samymi zabawkami. Tu zaczyna się współpraca i współdziałanie oraz wspaniała nauka komunikacji i dzielenia się.

Zabawa zespołowa – to najwyższa forma dziecięcych zabaw (przypada ona na 5, 6 r. ż.). Tu widać współdziałanie, przestrzeganie zasad zabawy i pracę w zespole. Dzieci potrafią podzielić się na grupy, trzymać się reguł, a w przypadku jakiegoś konfliktu potrafią tak przekształcić zabawę, aby nadal się w nią bawić. Na tym etapie obserwujemy wspaniałe myślenie młodych ludzi.

Podczas uczenia zabawy, grupa rówieśników odgrywa ważną rolę. Nawet prosta zabawa w grupie dwuosobowej uczy współpracy i czekania na swoją kolej.

Jakie zabawy wybierać dla dzieci z autyzmem?

Zabawy jasne i proste, mające początek i koniec

Układanki, wieże z klocków, puzzle

Zabawy z użyciem lalek, zwierząt

Proste gry planszowe (typu: chińczyk, wyścig, grzybobranie)

Zabawy grupowe, np. stary niedźwiedź, pająk.

Podstawowe zasady postępowania wobec dzieci z autyzmem:

Zachęcaj dziecko do kontaktu wzrokowego, dopiero potem kieruj informację lub polecenie

Polecenia formułuj prosto i pozytywnie

Wymagaj tylko tego, co dziecko potrafi i jest w stanie zrobić, odpowiednio do normy rozwojowej

Ucząc dziecko, podawaj konkretne przykłady

Obserwuj zachowanie dziecka – odczytuj jego potrzeby z mowy ciała

Często wzmacniaj pozytywnie – chwal i nagradzaj

Nowych zachowań ucz metodą „małych kroków”

Generalizuj – ćwicz umiejętności w różnych sytuacjach, z użyciem innych przedmiotów i z pomocą/za pośrednictwem innych osób.

Nauka zabawy daje dziecku z autyzmem szansę na stymulującą aktywność wspierającą terapię. Przygotowuje je do samodzielnego spędzania czasu wolnego, tak aby jego własna zabawa służyła jego rozwojowi. Jest również alternatywą do biernego patrzenia w monitor telewizora, tabletu czy telefonu. Stwarza możliwość nawiązania bliższych relacji z autystycznym dzieckiem.

Źródła:

Pisula Ewa, Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia

Sabik Magdalena, Szczypczyk Anna, Zabawy dla dzieci z autyzmem – publikacja zawiera zestaw ciekawych zabaw terapeutycznych dla dzieci z autyzmem

Autor: Dorota Majcher – pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny

Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli

Jak rozwijać mowę dzieci z autyzmem?

Jak rozwijać mowę dzieci z autyzmem?

Gdy pada diagnoza: autyzm. Czy nasze dziecko nauczy się mówić? Specjalista informuje.

Artykuł Głos Koszaliński, 28.09. 2016 r.

Pierwsze wypowiedziane przez dziecko słowa “mama” lub “tata”, są dla rodziców niezapomnianym przeżyciem. Gdy dziecko nie mówi, pojawia się niepokój: “Czy z moim dzieckiem jest wszystko w porządku?”

Jak wygląda mowa dzieci z autyzmem?

Jednym z najważniejszych objawów autyzmu są trudności w komunikowaniu się. Występuje opóźnienie rozwoju językowego oraz problemy z wykorzystaniem w życiu nabytych umiejętności w celu komunikowania się z innymi osobami. Opóźnienie rozwoju mowy może występować w różnym nasileniu.

Już u najmłodszych autystycznych dzieci możemy obserwować symptomy świadczące o zaburzeniach komunikacji językowej: kilkumiesięczne dzieci nie reagują na głos matki, nie używają swojego głosu w celu zwrócenia na siebie uwagi, wyrażenia emocji lub nawiązania kontaktu z drugą osobą. Dwu- , trzyletnie dzieci mają duże trudności w rozumieniu mowy: nie wykonują najprostszych poleceń, nie potrafią podać przedmiotów, o które prosimy. Nie nazywają osób ani obiektów, nie wskazują na przedmiot, który je interesuje. Nie potrafią poprosić o zabawkę, ulubione jedzenie ani powiedzieć najbliższym, dlaczego płaczą. Sprawiają wrażenie, jakby nie słyszały i nie były zainteresowane kontaktem z innymi ludźmi.

Dzieci z autyzmem które już mówią, mają trudności w użyciu zaimków osobowych. Często mówią o sobie używając drugiej lub trzeciej formy zaimka bądź używają imienia. Typowym zjawiskiem są problemy w opanowaniu struktur gramatycznych. Mają problemy w posługiwaniu się odmianą czasowników i rzeczowników, w poprawnym budowaniu zdań oraz z formułowaniem dłuższych wypowiedzi.

Nawet te dzieci, które stosunkowo dobrze opanowały funkcję mowy, mają problemy z pragmatyczną funkcją języka, to znaczy nie zawsze potrafią używać odpowiednio języka w danym kontekście społecznym i sytuacyjnym. Nie są zdolne do naprzemiennego wypowiadania się, co rzutuje na umiejętność prowadzenia i inicjowania rozmowy. Często występuje u nich echolalia, czyli powtarzanie wypowiedzi bezpośrednio po drugiej osobie lub powtarzanie wypowiedzi zasłyszanych wcześniej, np. fragmentów bajek lub reklam. Dzieci te nie rozumieją metafor, przenośni, ironii, sarkazmu. Usłyszane wypowiedzi rozumieją dosłownie, bez uwzględnienia kontekstu sytuacyjnego. Nie zawsze potrafią dostrzec intencje innych osób. Tego rodzaju problemy przekładają się na funkcjonowanie społeczne dzieci i młodzieży z autyzmem. Trudno im odnaleźć się w grupie rówieśniczej: nie wiedzą jak zacząć rozmowę, jak zareagować na żart czy zaczepkę. Czasem ich wypowiedzi są nietaktowne lub nieadekwatne do sytuacji. Jeden z nastolatków z zespołem Aspergera napisał: “Umiejętności społeczne są dla mnie jak język obcy”. Wyobraźmy sobie, że jesteśmy w obcym dla nas kraju, nie znamy jego języka ani zwyczajów, a chcemy dowiedzieć się np. jak dojechać do lekarza czy kupić coś do jedzenia. Kto był w takiej sytuacji, wie, jak mało jest to komfortowe. Ludzie często wspomagają się komunikacją niewerbalną, to znaczy próbują wspierać się mimiką, gestem lub polegają na własnej intuicji. Osoba z autyzmem nie ma takich możliwości!

Trudności w rozumieniu mowy i nieumiejętność komunikowania swoich potrzeb są częstą przyczyną trudnych zachowań u dzieci, ponieważ wywołuje to u nich frustrację i poczucie niezrozumienia.

Czy wszystkie dzieci z autyzmem nauczą się mówić?

Większość dzieci, które rozpoczynają u nas terapię, nie mówi. W trakcie terapii opanowują mowę, ale posługują się nią w różnym stopniu. Te dzieci, u których autyzmowi towarzyszy upośledzenie umysłowe, posługują się mową na znacznie niższym poziomie; natomiast dzieci w normie intelektualnej w okresie szkolnym dość sprawnie posługują się mową, ale mają charakterystyczne dla autyzmu zaburzenia komunikacji językowej, głównie w kontekście społecznym. W przypadku niektórych dzieci należy wspomagać się komunikacją alternatywną, to znaczy nauczyć je używania symbolicznych obrazków ułatwiających komunikację. Dzieci czytające mogą posługiwać się etykietami lub komputerem: mogą komunikować o swoje potrzeby pisząc na komputerze lub pokazując odpowiednią etykietę.

Jak w oddziale uczymy mowy dzieci z autyzmem?

Jedną z pierwszych umiejętności, jakich uczymy dzieci, jest umiejętność naśladowania. Jest ona kluczową umiejętnością, ponieważ na niej opiera się nabywanie wielu innych, w tym również mowy. Dzieci, które nie posiadają umiejętności naśladowania, nie potrafią naśladować również dźwięków mowy. Dlatego też dziecko z autyzmem nie nauczy się mowy tylko poprzez przebywanie ze zdrowymi rówieśnikami. W trakcie terapii indywidualnej musimy dać mu narzędzia potrzebne do posługiwania się mową: umiejętność naśladowania oraz szereg umiejętności językowych, które będzie mogło potem wykorzystać w życiu.

Na początku uczymy dzieci naśladowania głosek, sylab, wyrazów. Jak najszybciej uczymy je używania pierwszych słów, takich jak: “mama”, ” tata”, “daj”, “am”, nazw ulubionych zabawek i przedmiotów z najbliższego otoczenia. Musimy nauczyć dziecko powiązania nazwy z jej desygnatem, czyli tego, że słowu: “but” lub “kubek” odpowiada określony przedmiot. Kształtujemy umiejętność budowania zdań, opisywania przedmiotów i budowania dłuższych wypowiedzi. Uczymy dziecko prowadzenia dialogu z drugą osobą – na początku jest to wymiana informacji na temat zabawek lub obrazków, a w późniejszym okresie uczymy zadawania pytań potrzebnych mu w kontaktach z rówieśnikami, na przykład: “Jak masz na imię?”; “Mogę się z wami pobawić?”. Musimy nauczyć je również tego, że podczas mówienia do drugiej osoby powinno nawiązać z nią kontakt wzrokowy. Należy wyposażyć dziecko w takie umiejętności, które będą mu potrzebne w życiu. Uczymy je więc komunikowania swoich potrzeb, oczekiwań i emocji, odpowiadania “tak” lub “nie” oraz proszenia o pomoc w trudnych dla niego sytuacjach. Używanie mowy powinno być dla dziecka motywujące. W terapii wspieramy się specjalistycznym sprzętem do nauki mowy oraz dostosowanymi do indywidualnych możliwości dzieci pomocami dydaktycznymi. Nauka mowy trwa właściwie przez cały czas pobytu dziecka w oddziale: wykorzystujemy wszystkie sytuacje do tego, żeby zachęcić dziecko do aktywności językowej. Te umiejętności językowe, których dziecko potrzebuje w kontaktach z innymi osobami ćwiczymy najpierw indywidualnie, a potem w grupie przedszkolnej lub szkolnej.

Zdrowe dziecko w dużym stopniu wykorzystuje intuicję językową, która pomaga mu poruszać się w świecie reguł języka. Dziecko autystyczne tego nie potrafi. Ucząc je widzimy, jak trudny jest język polski! Wszystkie umiejętności językowe, które prawidłowo rozwijające się dziecko nabywa w toku rozwoju bez szczególnych zabiegów ze strony najbliższych, dziecko z autyzmem nabywa ciężko pracując, przy dużej pomocy rodziców i terapeutów.

Eliza Dziubak

Terapeuta i logopeda

3 przykłady ćwiczeń dla dzieci z autyzmem

Dodano: w kategorii: –

Praca z dziećmi autystycznymi nie kończy się wraz z przekroczeniem progu terapeuty. Wiele ćwiczeń dla dzieci z autyzmem można z powodzeniem przeprowadzać także w domu. Prezentujemy kilka możliwie uniwersalnych przykładów.

Rodzice, których interesują przykłady ćwiczeń dla dzieci z autyzmem wiedzą, że czas na nie poświęcony może zaprocentować w przyszłości. Niestety, obawiają się także, że ćwiczenia będą skomplikowane i jest do nich potrzebna specjalistyczna wiedza. Poniższe ćwiczenia są łatwe, ale zawsze warto skonsultować się z fachowcami pracującymi z dzieckiem i upewnić się, że są wykonywane poprawnie.

Muzyka i taniec dla dzieci autystycznych

Istnieje wiele terapii dla dzieci autystycznych, które opierają się na wykorzystaniu muzyki i przyjemnych dźwięków, które – same lub w połączeniu z tańcem lub wykonywaniem określonych ruchów – dobrze wpływają na rozwój. Muzyka pobudza do działania lub skłania do koncentracji, pomaga także w nawiązaniu kontaktu z ludźmi. Muzykoterapia oraz logorytmika są metodami, które są wykorzystywane przy pracy z osobami z autyzmem. Można wykorzystać maszerowanie w rytm muzyki, na przykład po obwodzie koła, ze zmianą kierunku i tempa. Takie ćwiczenie powinno być stopniowo wprowadzane – najpierw marsz w miejscu, utrzymanie prawidłowej postawy ciała, następnie maszerowanie.

Ćwiczenia ruchowe dla dzieci z autyzmem

Rozwój ruchowy stymuluje mózg i jest niezwykle ważny przy zaburzeniach ze spektrum autyzmu. Chód na czworakach, pełzanie, chodzenie bokiem – krok odstawno-dostawny, chodzenie na palcach to bardzo proste przykłady ćwiczeń dla dzieci z autyzmem. W zależności od umiejętności, można pozwolić mu wykonywać zadania samodzielnie lub z pomocą, asekuracją. Potem można spróbować chodu do tyłu, chodzenia po schodach w górę i w dół, obracanie się. Stawianie na stopnie to także umiejętność praktyczna – dzięki niej można wejść i wyjść z autobusu lub samochodu. Ćwiczenie konkretnych, praktycznych umiejętności to element terapii behawioralnej.

Wspieranie integracji sensorycznej

Terapia integracji sensorycznej – SI, może przynieść bardzo dobre efekty, także u dzieci z autyzmem. Dzięki niej można zmniejszyć zaburzenia związane z rozwojem zmysłów, przede wszystkim dotyku i równowagi, a także czucia głębokiego. Przykładem ćwiczeń tego typu jest dotykanie różnego rodzaju faktur – wkładanie rąk do pojemników z różnymi produktami, a także chodzenie po różnych materiałach. SI to także masaże, uciskanie kończyn, huśtanie i kręcenie, np. na krześle lub w karuzeli, jeśli dziecko to akceptuje.

Ocena opisowa pracy z dzieckiem autystycznym

Rok szkolny 2016/2017

I. Wygląd i zdrowie ucznia.

Dba o higienę o stan odzieży, często choruje, jest samodzielny, ma ukształtowane umiejętności samoobsługi.

II. Rozwój emocjonalno – społeczny.

Pogodny, opanowany emocjonalnie, minimalna wrażliwość na uczucia innych.

Uczynny, chętnie podejmuje powierzone zadania, nie unika trudności.

W sytuacjach konfliktowych reaguje: lękiem, niepewnością wobec owej sytuacji (przeciwstawia się). Chłopiec jest podejrzliwy, drażliwy, zależny od innych. Skłonny do refleksji analizuje swoje postępowania. Aleks w kulturalny sposób nawiązuje kontakty z nauczycielem i kolegami. Posiada umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach. Przestrzega zasad bezpieczeństwa w przedszkolu. Posiada ukształtowane nawyki i umiejętności poprawnego zachowania się w miejscach publicznych, stosuje formy grzecznościowe. Potrafi utrzymać ład i porządek w miejscu pracy.

III. Rozwój procesów poznawczych.

1. Prezentuje prawidłowy poziom spostrzegawczości wzrokowej oraz percepcji słuchowej i słuchu fonematycznego. Wykazuje prawidłową zdolność koncentracji uwagi, jest skupiony, wykonuje polecenia nauczyciela. Wykazuje prawidłowy poziom procesów myślenia i pamięci w zakresie klasyfikowania i uogólniania. Podejmuje aktywność intelektualną. Męczliwość procesów poznawczych jest niewielka, wykazuje zainteresowanie pracą podczas zajęć dydaktycznych. Wykazuje odpowiednie tempo pracy umożliwiające realizację postawionych zadań, jest dość samodzielny w pracy.

IV. Osiągnięcia uczniów.

1. Odpowiada na pytanie pełnym zdaniem.

2. Stosuje różne formy wypowiedzi (np. rozmowa kierowana, swobodne wypowiadanie się, opowiadanie, dyskusja, inscenizacja) .

3. Posiada bogaty zasób słów.

4. Wypowiada kilka zdań o obrazku (stosuje dłuższe wypowiedzi) .

5. Potrafi samodzielnie wypowiedzieć się nt. obserwowanych zjawisk.

6. Potrafi rozwiązywać zagadki.

7. Potrafi prawidłowo odtwarzać kształt liter.

B. W zakresie edukacji matematycznej.

1. Jest dobrze zorientowany w otaczającej rzeczywistości.

2. Posiada dobrze wykształconą orientację czasowo – przestrzenną.

3. Zna cechy wielkościowe i stosuje je w praktyce.

4. Zna i samodzielnie różnicuje figury geometryczne.

5. Potrafi tworzyć zbiory i podzbiory, poprawnie przelicza elementy zbiorów i porównuje ich liczebność.

6. Ma ugruntowane pojęcie liczby.

7. Opanował technikę sprawnego liczenia w dostępnym zakresie.

C. W zakresie edukacji plastycznej.

1. Zna barwy i chętnie je stosuje w swych pracach.

2. Prawidłowo posługuje się przyborami.

3. Jest sprawny manualnie i chętnie podejmuje działania w tym kierunku.

D. W zakresie edukacji muzycznej.

1. Lubi uczyć się nowych piosenek.

2. Zawsze śpiewa zgodnie z melodią.

3. Potrafi prawidłowo różnicować dźwięki.

4. Utrzymuje prawidłowe tempo i rytm.

5. Potrafi rzucać i chwytać piłkę, uczestniczy w grach zespołowych.

6. Dba o własne bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo swych kolegów podczas zajęć.

7. Przestrzega zasad higieny, ćwiczy zawsze w odpowiednim i czystym stroju, ma odpowiednie obuwie.

Opracowała: Karolina Cichowska

Program zajęć rewalidacji indywidualnej dla ucznia z autyzmem

Każde dziecko dotknięte autyzmem jest inne i posiada sobie właściwy potencjał możliwości. Trzeba szukać indywidualnych dróg, które pomogą mu stać się człowiekiem tak samodzielnym i przystosowanym społecznie, jak to tylko możliwe. Opracowałam program zajęć rewalidacji indywidualnej dla ucznia z autyzmem, aby wyposażyć go w wiedzę i umiejętności, które będą dla niego funkcjonalne oraz które okażą się niezbędne w jego przyszłym dorosłym życiu.

Program zajęć rewalidacji indywidualnej dla ucznia z autyzmem

Program własny na potrzeby Zespołu Szkół Nr5 w Rypinie opracowała:

mgr Renata Pilarska

Spis treści:

Wstęp

Wskazania do pracy z dzieckiem

Podstawa programowa

Cel ogólny

Cele szczegółowe

Zadania szkoły

Treści zajęć

Osiągnięcia ucznia

Procedury osiągania celów

Ocenianie osiągnięć ucznia

Ogólne wskazówki do programu rewalidacyjnego

Sposoby dokumentacji pracy

Akceptacja rodziców

Literatura

“Starajmy się zrozumieć, jak dziecku jest trudno,

a wtedy będzie mu znacznie łatwiej”

WSTĘP

Zaburzenia autystyczne intrygują tajemniczością i budzą duże kontrowersje. Dzieci dotknięte autyzmem bardzo cierpią. Źródłem ich cierpienia jest lęk przed kontaktem ze światem zewnętrznym. Dzieci te izolują się od otoczenia, będącego dla nich źródłem nieustannych bodźców, których nie są w stanie zrozumieć.

Każde dziecko dotknięte autyzmem jest inne i posiada sobie właściwy potencjał możliwości. Trzeba szukać indywidualnych dróg, które pomogą mu stać się człowiekiem tak samodzielnym i przystosowanym społecznie, jak to tylko możliwe. Poszukiwania te to długi proces, w którym porażki przeplatają się z sukcesami. To duże wyzwanie dla rodziców i nauczycieli.

Do mojej klasy uczęszcza uczeń XY, u którego stwierdzono autyzm. Chłopiec nie jest zmotywowany do nauki, nie posiada umiejętności siedzenia w miejscu przez dłuższy czas, nie skupia uwagi na nauczycielu i pomocach, nie odpowiada na komunikaty osoby prowadzącej zajęcia. Jego sprawność intelektualna obniżona jest do poziomu upośledzenia umysłowego na pograniczu upośledzenia umiarkowanego i znacznego, mowa zaburzona, a funkcje poznawcze istotnie odbiegają od normy. Fizycznie chłopiec niczym nie różni się od swoich rówieśników, ale zachowuje się tak, jakby nie był w stanie zrozumieć informacji, które docierają do niego za pośrednictwem zmysłów, zwłaszcza słuchu i wzroku. Żyje w nieco innym, własnym świecie, do którego bliscy i nauczyciele próbują znaleźć drogę.

Na podstawie opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Rypinie, Poradni Neurologicznej Dziecięcej we Włocławku oraz Niepublicznej Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej dla Osób z Autyzmem i o Cechach Autyzmu przy Krajowym Towarzystwie Autyzmu Oddział w Toruniu, podjęłam się opracowania programu zajęć rewalidacji indywidualnej, a w nim takich działań, aby wyposażyć ucznia XY w wiedzę i umiejętności, które będą dla niego funkcjonalne oraz które okażą się niezbędne w jego przyszłym dorosłym życiu.

I.Wskazania do pracy z dzieckiem:

-intensywna praca nad rozwojem umiejętności dnia codziennego przez naśladowanie;

– wdrażanie do większej samodzielności w zakresie czynności samoobsługowych;

– ukazywanie związku między nabywanymi umiejętnościami a ich znaczeniem poprzez wykorzystanie ich w konkretnych codziennych sytuacjach;

– konsekwentne wymaganie od dziecka spełniania poleceń, nie wyręczanie go w działaniu;

– usprawnianie umiejętności koncentracji uwagi;

– wydłużanie czasu koncentracji uwagi;

– poszerzanie zestawu ćwiczeń o zabawy ruchowe, muzyczno-ruchowe oraz wzbogacanie zestawu pomocy dydaktycznych o nowe atrakcyjne i nieznane uczniowi XY;

– stymulacja polisensoryczna ze szczególnym zwróceniem uwagi na wzrok;

– somatognozja: kształtowanie poczucia schematu własnego ciała i orientacji w przestrzeni (duży nacisk na naśladowanie ruchów, mowy, z czasem: nazywanie, wskazywanie, rozpoznawanie);

– uczestnictwo w terapiach Weroniki Sherborn, Metodzie Dobrego Startu, Knillów z elementami stymulacji zmysłów – z rodzicem w celu (koordynowania ruchami i wspomagania reakcji chłopca na polecenia terapeuty,tworzenie sytuacji, w której wykonane przez najbliższą osobę ruchy zostaną nazwane, tworzenia nowych sytuacji i wzbogacania warsztatu pracy z chłopcem o narzędzia terapeutyczne);

– konsultacja i terapia logopedyczna;

– przerywanie stereotypowych zabaw;

– ćwiczenia relaksacyjne.

II. Podstawa programowa

Niniejszy program został opracowany w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych, gimnazjach i oddziałach przysposabiających do pracy w zasadniczych szkołach zawodowych opublikowaną 6 listopada 2003r.

III. Cel ogólny

Głównym celem edukacji ucznia XY jest rozwijanie jego autonomii, jego personalizacja i socjalizacja, a także – w ramach posiadanych przez niego realnych możliwości – wyposażenie w takie umiejętności i wiadomości aby : – mógł porozumiewać się z otoczeniem w jak najpełniejszy dla siebie sposób, werbalnie lub pozawerbalnie,

– zdobył maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych,

– był zaradny w życiu codziennym adekwatnie do własnego, indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz miał poczucie sprawczości,

– mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego, znając i przestrzegając ogólnie przyjętych norm, zachowując przy tym prawo do swojej inności. IV. Cele szczegółowe:

– kształtowanie umiejętności prostej samoobsługi poprzez naśladowanie (rozwijanie umiejętności i sprawności niezbędnych w codziennych sytuacjach związanych z ubieraniem się, jedzeniem, higieną osobistą, czynnościami fizjologicznymi);

– ukazywanie związku między nabywanymi umiejętnościami a ich znaczeniem poprzez wykorzystanie ich w konkretnych codziennych sytuacjach;

– rozszerzenie umiejętności związanych z interakcjami społecznymi, wdrażanie do kulturalnego, społecznie akceptowanego sposobu bycia;

– wzbudzanie mowy, kształtowanie umiejętności porozumiewania się z otoczeniem drogą werbalną i pozawerbalną;

– kształtowanie umiejętności dokonywania w toku działania – prostych operacji umysłowych;

– przygotowanie do nauki pisania i czytania w zakresie możliwym do osiągnięcia;

– zwiększenie sprawności manualnej poprzez prace z różnorodnymi materiałami i fakturami;

– rozwijanie twórczej aktywności ucznia w dziedzinie plastyki, muzyki i tańca ze względu na jej znaczące wartości terapeutyczne;

– kształtowanie właściwych nawyków ruchowych;

– przygotowanie ucznia do aktywnego spędzania czasu wolnego.

V. Zadania szkoły

1. Tworzenie właściwych warunków, niezbędnych do zapewnienia uczniowi komfortu psychicznego, poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, nawiązanie pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem.

2. Rozwijanie u ucznia motywacji do porozumiewania się z drugą osobą, komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych.

3. Tworzenie sytuacji edukacyjnych i wykorzystywanie sytuacji życiowych do rozwijania umiejętności komunikacyjnych ucznia.

4. Wdrażanie do samodzielnego wykonywania czynności związanych z samoobsługą, umożliwianie doznawania satysfakcji z osiąganej niezależności.

5. Konstruowanie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczanie relacji społecznych.

6. Uczenie zasad współistnienia społecznego oraz kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych.

7. Stwarzanie sytuacji sprzyjających poznawaniu otoczenia, w którym przebywa uczeń.

8. Wspieranie rozwoju sprawności psychofizycznej ucznia, prowadzenie zajęć niezbędnych do rozwoju psychoruchowego.

VI. Treści zajęć

Treści zajęć zostały dostosowane do potrzeb i możliwości ucznia XY. Przy ich realizacji należy wykorzystać wszystkie możliwości, jakie stwarza baza dydaktyczna naszej szkoły. Jest to program długofalowy. Jego realizacja kontynuowana będzie w zależności od stopnia postępów edukacyjnych ucznia. Należy pamiętać o tym, że w miarę wzrostu poziomu możliwości chłopca, zawsze można wracać do danych treści oferując coraz bardziej zaawansowane podejście, co w autyzmie jest rzeczą oczekiwaną i przewidywaną.

Treści zajęć Zadania rewalidacyjne Naśladowanie – rozwijanie umiejętności naśladowania: naśladowanie gestów, ruchów, mimiki;

odtwarzanie odgłosów z otoczenia;

naśladowanie mowy;

naśladowanie schematów zachowań. Samoobsługa 1. Ubieranie się: a) rozbieranie się i ubieranie częściowo samodzielne;

b) wkładanie i zapinanie obuwia. 2. Jedzenie: a) posługiwanie się kubkiem, łyżką i widelcem;

b) smarowanie pieczywa nożem, krojenie. 3. Higiena: a) mycie rąk – używanie mydła i ręcznika;

b) mycie zębów;

c) używanie chusteczek do nosa; 4. Sygnalizowanie odczuć płynących z ciała (głodu, bólu) – kształtowanie umiejętności prostej samoobsługi poprzez naśladowanie: wypracowanie całego ciągu czynności związanych z ubieraniem się i rozbieraniem z jak największym wycofaniem obecności osoby dorosłej;

usprawnianie umiejętności jedzenia, picia, posługiwania się sztućcami;

wypracowanie cyklu czynności związanych z prawidłowym myciem rąk, zębów, wycierania nosa i twarzy chusteczką; prowadzenie rąk ucznia przez wszystkie etapy tych czynności w początkowym okresie, stopniowa modyfikacja podpowiedzi zależnie od postępów, później instrukcja słowna. Nawiązywanie relacji i kontaktów społecznych 1. Społeczna świadomość: a) reagowanie na własne imię i nazwisko;

b) rozpoznawanie fotografii własnej i kolegów;

c) odróżnianie “swego znaczka” i “znaczków” kolegów;

d) znajomość imion kolegów (odpoznawanie słuchowe, wymawianie);

2. Rozumienie poleceń:

3. Umiejętność konwersacji-poziom podstawowy:

– poszerzanie możliwości porozumiewania się z uczniem : zachęcanie do wokalizacji, posługiwania się słowami, które już zna;

nawiązanie dialogu wokalizacyjnego poprzez melodię, natężenie, rytm głosu, proponowanie różnych dźwięków do naśladowania;

wzmacnianie podejmowanych przez dziecko prób mówienia, prowokowanie do mówienia;

odpowiadanie na przejawy komunikacji intencjonalnej;

rozpoznawanie poszczególnych osób, ich imion -nazywanie osób, zachęcanie dziecka do kierowania wzroku w ich stronę, do przywoływania ich gestem i słowem;

utrwalanie gestów na powitanie i pożegnanie – podawanie ręki; – poszukiwanie nowych form porozumiewania się: etykietowanie otoczenia, praca na bazie bodźców sygnałowych – prezentacja przedmiotów, etykiet, gestów przed wykonywaniem danej czynności, dążenie do tego, aby dziecko aktywnie porozumiewało się przez bodźce z własnej inicjatywy; rozwijanie umiejętności współdziałania z innymi osobami;

– doskonalenie realizacji poleceń słownych wspieranych gestem i bodźcami sygnałowymi: rozumienie poleceń: daj-weź, usiądź, chodź tutaj;

rozumienie poleceń związanych z manipulacją przedmiotami;

wykonywanie jednoczynnościowych sekwencji poleceń; przynoszenie i podawanie przedmiotów na prośbę – zwracanie się do ucznia o przynoszenie przedmiotów znajdujących się w zasięgu jego ręki, zachęcanie do podania przedmiotu nauczycielowi. witanie się;

odbieranie informacji: rozumienie komunikatów mówionych znakowo – symbolicznych i przekazywanych za pomocą alternatywnych i wspomagających środków porozumiewania się;

nadawanie informacji: wypowiadanie komunikatów mową i przekazywanie ich za pośrednictwem znaków, symboli oraz innych alternatywnych i wspomagających środków porozumiewania się;

kierowanie zachowaniem innych osób za pomocą werbalnych komunikatów: chodź, przesuń się, daj mi, idźmy, moja kolej, idź sobie;

zadanie typu: chcę …, to jest …, widzę …, mam …, tam jest …;

posługiwanie się komunikatami typu: patrz tutaj …, patrz co ja robię, zrobiłem to …;

odpowiadanie “tutaj” na pytanie: gdzie jest …?. Abstrakcyjne myślenie – określanie cech abstrakcyjnych przedmiotów: rozróżnianie i nazywanie kolorów i cech przedmiotów: gorący- zimny, mokry- suchy, twardy- miękki, czysty- brudny, ciemny- jasny, słodki- kwaśny, prosty- krzywy;

określanie funkcji przedmiotów;

kojarzenie ze sobą przedmiotów zwykle występujących razem;

kojarzenie dźwięków z przedmiotami; – rozwijanie pamięci i uwagi: określanie przedmiotów, które zginęły z pola widzenia,

porównywanie obrazków, różniących się szczegółami. Umiejętności muzyczno-ruchowe: muzykowanie;

wykonywanie krótkich tańców naśladowczych;

zabawy muzyczno-ruchowe. Somatognozja 1. Autoorientacja: a) świadomość własnego ciała;

b) orientacja w jego schemacie.

2. Orientacja w przestrzeni

– rozwijanie świadomości własnego ciała poprzez poznawanie: powiązań pomiędzy różnymi częściami ciała;

możliwości używania różnych części ciała;

powiązań własnego ciała z innymi ludźmi i przestrzenią; rozpoznawanie siebie w lustrze, poszczególnych części swojego ciała, przez dotykanie ich i wskazywanie – wspieranie dziecka poprzez prowadzenie jego ręki, w późniejszym etapie podpowiadanie werbalne i wizualnie; ćwiczenia odczuwania własnego ciała i orientacji przestrzennej, odczuwania własnego ciężaru – w trakcie zabaw ruchowych, rytmicznych, muzycznych, czynności samoobsługowych – wspieranie chłopca różnymi formami podpowiedzi zależnie od potrzeb.

– poszerzanie znajomości przestrzeni w zakresie przestrzeni: osobistej, kinesfery, przestrzeni dalszej na różnych poziomach; rozpoznawanie przedmiotów np. ubrań, przyborów szkolnych, mebli, zabawek itp. – proszenie o podanie przedmiotu, wybór jednego z przedmiotów, porządkowanie ich, porównywanie, dopasowywanie prostych przedmiotów, poznawanie ich cech, poznawanie nowych przedmiotów w oparciu o polisensoryczną stymulację i integrację wrażeń; spostrzeganie położenia własnego ciała w przestrzeni wobec przedmiotów, ludzi – w trakcie ćwiczeń ruchowych, zajęć plastycznych, muzyczno-rytmicznych, codziennych sytuacji; próby wskazywania ilustracji;

– doskonalenie orientacji w najbliższym otoczeniu. poszerzanie repertuaru zachowań zabawowych z wykorzystaniem własnego ciała, ciała nauczyciela, przedmiotów. Rozwijanie sprawności manualnej i grafomotorycznej 1. Rysowanie

2. Malowanie

3. Wycinanie i przyklejanie

4. Modelowanie

5. Czynności manipulacyjne

– rysowanie kredą po tablicy;

– rysowanie na różnych formatach papieru;

– kolorowanie wewnątrz konturu;

– rysowanie po śladzie;

– “malowanie” mokrą gąbką, watą, zwiniętą szmatką na różnych fakturach;

– wypełnianie całej powierzchni papieru;

– malowanie form kolistych i falistych;

– zamalowywanie prostych, dużych konturów kredką, pędzlem;

– cięcie papieru nożyczkami na tzw. sieczkę;

– cięcie nożyczkami pasków papieru;

– wycinanie według narysowanych prostych konturów;

– lepienie prostych elementów z mas plastycznych;

– chwytanie, trzymanie, przekładanie przedmiotów, wkładanie i wyjmowanie przedmiotów, zamykanie i otwieranie pojemników; przelewanie;

budowanie, konstruowanie (budowanie różnych układów według wzoru, konstruowanie z klocków); nawlekanie, przewlekanie (zdejmowanie i nakładanie elementów na stojak, nawlekanie przedmiotów z dużymi otworami na drut, sznurek, nawlekanie elementów z zachowaniem określonego rytmu kolorów, kształtów itp., “obszywanie” na okrętkę perforowanych wzorników); wydzieranie (darcie dowolne papieru, wydzieranie z papieru wzdłuż perforowanych linii, wydzieranie z papieru według pokazu); stemplowanie (odbijanie śladów dłoni, odbijanie śladów stempli, stemplowanie dowolne, stemplowanie według wzoru).

Samodzielne spędzanie czasu – praca z planami aktywności; rozwijanie umiejętności pozostawania w sytuacji zadaniowej bez udziału nauczyciela. rozwijanie umiejętności samodzielnych zabaw;

Percepcja i integracja sensoryczna: – postrzeganie wszystkimi zmysłami bodźców płynących z otaczającej rzeczywistości;

– wyszukiwanie różnic i podobieństw między bodźcami odbieranymi poszczególnymi zmysłami;

– kojarzenie przedmiotów, czynności z ich nazwą;

– porządkowanie;

– przewidywanie rezultatów.

VII. Osiągnięcia ucznia

W wyniku realizacji programu rewalidacyjnego uczeń powinien:

1) w zakresie umiejętności naśladowania:

– naśladować gesty, ruchy, mimikę;

– odtwarzać odgłosy z otoczenia;

– naśladować mowę;

– naśladować schematy zachowań.

2) w zakresie samoobsługi :

– z niewielką pomocą ubrać i rozebrać kurtkę, czapkę, rękawiczki i szalik;

– włożyć i zapiąć oraz zdjąć buty;

– posługiwać się łyżką, widelcem i kubkiem przy jedzeniu;

– myć ręce – używać mydło i ręcznik;

– używać chusteczek do nosa i twarzy;

– sygnalizować odczucia głodu, bólu.

3) w zakresie nawiązywania relacji i kontaktów społecznych:

– reagować na własne imię i nazwisko;

– wymawiać i słuchowo odpoznawać swoje imię oraz imiona kolegów;

– rozpoznawać fotografię własną i kolegów;

– odróżniać “swój znaczek” i “znaczki” kolegów;

– rozumieć komunikaty mówione znakowo-symboliczne i przekazywać je za pomocą alternatywnych i wspomagających środków porozumiewania się;

– nadawać informacje: wypowiadać komunikaty mową i przekazywać je za pośrednictwem znaków, symboli oraz innych alternatywnych i wspomagających środków porozumiewania się;

– zespołowo witać i żegnać się z nauczycielem;

– rozumieć polecenia: daj – weź, usiądź, chodź tutaj;

– porozumiewać się za pomocą werbalnych komunikatów: chodź tutaj, daj mi, weź, idźmy, usiądź;

– rozumieć proste polecenia.

4) w zakresie rozwoju myślenia abstrakcyjnego:

– określać cechy przedmiotów: twardy- miękki, czysty- brudny, ciemny- jasny, gorący-zimny, mokry-suchy, słodki-kwaśny, prosty-krzywy;

– rozróżniać i nazywać kolory przedmiotów;

– określać funkcje przedmiotów;

– kojarzyć ze sobą przedmioty zwykle występujące razem;

– kojarzyć dźwięki z przedmiotami;

– określać przedmioty, które zginęły z pola widzenia;

– porównywać obrazki, różniące się szczegółami.

5) w zakresie umiejętności muzyczno-ruchowych:

– rytmicznie maszerować i klaskać;

– reagować na sygnały muzyczne wyraźnie zróżnicowane;

– głośno i cicho klaskać, stukać w instrument o dźwięku punktowym;

– włączać się do współdziałania ruchowego w kręgu;

– aktywnie uczestniczyć w zabawach muzyczno-ruchowych.

6) w zakresie rozwoju somatognozji:

– rozpoznawać siebie w lustrze, rozpoznawać poszczególne części swojego ciała przez dotykanie ich i wskazywanie;

– rozpoznawać przedmioty (ubrania, przybory szkolne, zabawki);

– spostrzegać położenie własnego ciała w przestrzeni wobec przedmiotów i ludzi;

– próbować wskazywać ilustracje.

7) w zakresie rozwoju sprawności manualnej i grafomotorycznej:

– rysować kredą po tablicy, na różnych formatach papieru, kolorować wewnątrz konturu, rysować po śladzie;

– malować” mokrą gąbką, watą, zwiniętą szmatką na różnych fakturach, wypełniać całą powierzchnię papieru, malować formy koliste i faliste, zamalowywać proste, duże kontury kredką, pędzlem;

– ciąć papier nożyczkami na tzw. sieczkę, ciąć nożyczkami paski papieru, wycinać według narysowanych prostych konturów;

– lepić proste elementy z mas plastycznych: wałeczki, kulki, placki;

– chwytać, trzymać i przekładać przedmioty, wkładać i wyjmować przedmioty, zamykać i otwierać pojemniki, przelewać;

– budować z dużych klocków o prostych kształtach;

– zdejmować i nakładać elementy na stojak;

– nawlekać przedmioty z dużymi otworami na drut, sznurek;

– wydzierać (wydzierać papier dowolnie, wzdłuż perforowanych linii, wydzierać z papieru według pokazu);

– stemplować (odbijać ślady dłoni, ślady stempli, stemplować dowolnie i według wzoru).

8) w zakresie umiejętności samodzielnego spędzania czasu:

– posługiwać się prostymi planami aktywności; – pozostawać w sytuacji zadaniowej bez udziału nauczyciela; – samodzielnie bawić się. 9) w zakresie percepcji i integracji sensorycznej:

– postrzegać wszystkimi zmysłami bodźce płynące z otaczającej rzeczywistości; – wyszukiwać różnice i podobieństwa między bodźcami odbieranymi poszczególnymi zmysłami; – kojarzyć przedmioty i czynności z ich nazwą; – porządkować; – przewidywać rezultaty.

VIII. Procedury osiągania celów

Praca z uczniem podzielona została na trzy zasadnicze części:

-zdobywanie wiedzy;

-rozwijanie samodzielności;

-rozwijanie umiejętności;

Zdobywanie wiedzyodbywać się będzie poprzez prezentacje i doświadczanie zjawisk, przedmiotów, osób.

Do rozwijania samodzielności zostaną wykorzystane plany aktywności. Plany aktywności to obrazkowa, bądź pisemna lista czynności, które należy wykonać. Uczymy dziecko podążania za planami, by umożliwić mu wykonanie zadań lub angażowanie się w czynności samodzielnie, bez podpowiedzi i kierowania ze strony nauczyciela.

Rozwijanie umiejętności odbywać się będzie głównie poprzez prezentację zadania, podpowiadaniu i pokazywaniu czego oczekujemy od dziecka. Celem jest wycofywanie podpowiedzi tak, by dziecko wykonało zadanie całkowicie samodzielnie. Podpowiedzi są różnego typu: manualne – o różnym natężeniu, werbalne, wzrokowe. W rozwijaniu umiejętności stosować można zarówno trening wielokrotnych powtórzeń jak i uczenie incydentalne.

IX. Ocenianie osiągnięć ucznia

Aby pozyskać ucznia XY do współpracy, nawiązać z nim kontakt, oderwać go od dziwacznych powtarzających się zabaw, należy zbudować tzw. system motywacji. Trzeba znaleźć to, co dziecko lubi, na czym dziecku zależy: ulubione słodycze, zabawki, aktywności. Wszystko to, co może być dla dziecka nagrodą zostanie wycofane z codziennego życia. Może to być dostępne jedynie jako nagroda za zachowania, które chcemy u dziecka wykształcić. Uczeń XY po każdym wykonanym zadaniu otrzyma informację zwrotną – czy wykonał je poprawnie. Stosowana będzie metoda wzmocnienia społecznego np. zauważenie wysiłków, starań i osiągnięć, pochwała, uśmiech a czasem obojętność lub gniew. Jako elementy wzmocnienia stymulującego zostaną wykorzystane zabawy, muzyka, określone czynności np. gra na komputerze itp. Ich rola wzmacniająca polegać będzie na tym, że dostarczą dziecku nowych bodźców i interesujących wrażeń w toku działalności a jednocześnie zostaną zastosowane jako nagrody za wykonane polecenia. Rolę czynników wzmacniających pełnić będą także różne nagrody symboliczne. W pracy z XY zostanie wprowadzony wtórny system motywacyjny, czyli system żetonowy. Polega on na tym, że za każde kształcone zachowanie uczeń otrzyma nagrodę cząstkową, umowną – w postaci żetonu. Po uzbieraniu określonej liczby żetonów uczeń otrzyma nagrodę główną.

X. Ogólne wskazówki do programu rewalidacyjnego

Zadaniem osoby pracującej z dzieckiem autystycznym jest umiejętne wkroczenie w jego świat i przejęcie roli przewodnika, którego dziecko będzie słuchać i akceptować. Każda nowa osoba pojawiająca się w otoczeniu XY powinna dać mu czas na zaakceptowanie siebie, kontakt powinien być rozpoczęty w sposób przez niego lubiany. XY powinien mieć w szkole stałą strukturę zajęć. Czynności powinny odbywać się w stałych miejscach, w sposób jak najbardziej podobny, a zajęcia prowadzone przez jak najmniejszą ilość osób. Należy właściwie zorganizować przestrzeń, która powinna być ograniczona, a zbędne przedmioty usunięte, aby niepotrzebnie nie rozpraszały uwagi dziecka. Ćwiczenia powinny być atrakcyjne dla dziecka, różnorodne i ułożone na zasadzie przeplatania. Nowe zajęcia lub zmiany w strukturze powinny być wprowadzane powoli, stopniowo i bazować na znanych XY aktywnościach. To zapewni mu poczucie bezpieczeństwa, a tym samym umożliwi uczenie się.

-Struktura porozumiewania się

Wszystkie osoby pracujące z uczniem XY powinny nawiązywać z nim kontakt w taki sam sposób. Język powinien być jasny i precyzyjny, wypowiedzi krótkie, bez zbędnych ozdobników. Jeśli chcemy, by dziecko usiadło, mówimy “usiądź” popierając polecenie gestem. W tych samych sytuacjach wszyscy powinni zwracać się do XY używając tych samych zwrotów. Ton wypowiedzi adresowanej do ucznia powinien być jednoznaczny, nie pozostawiający wątpliwości, o co nam chodzi. Ważne jest również wprowadzenie zrytualizowanych form kontaktów społecznych (przywitania, pożegnania).

-Struktura zadania

Każda czynność, którą uczeń ma wykonać, każda umiejętność, którą ma nabyć, powinna być rozłożona na kolejne kroki i konsekwentnie wykonywana zawsze w ten sam sposób.

Edukacja XY powinna być ukierunkowana na:

– naukę komunikacji (terapia wstępna):

Uczeń XY nie rozumie poleceń. Pracę należy rozpocząć od nauki wykonywania prostych, jednoetapowych poleceń, na przykład “usiądź”. Wybieramy takie polecenia, które będą przydatne w życiu codziennym. Uczymy też rozpoznawania przedmiotów z najbliższego otoczenia i najbliższych dla niego osób. (Wczesne rozumienie mowy) Początkowo należy uczyć chłopca naśladowania prostych ruchów z użyciem przedmiotów np. wrzucanie klocka do pudełka, uderzenie pałeczką w bębenek lub naśladowanie ruchów bez użycia przedmiotów: naśladowanie wstawania z krzesła czy klaśnięcia w dłonie. Umiejętność naśladowania pełni ważną rolę w całym procesie uczenia się. Jej opanowanie przekłada się na wiele innych sfer, takich jak czynności samoobsługowe, zabawa. Bez naśladowania nie wykształci się mowa. Nauka imitacji ma pomóc dziecku w zwracaniu większej uwagi na otoczenie. (Trening imitacji, czyli naśladowania) Rozpoznawanie podobieństw i różnic jest jedną z podstawowych umiejętności, na których opiera się nauka. Rozpoczynamy od dopasowywania do siebie identycznych przedmiotów. W dalszej kolejności uczymy dopasowywania przedmiotów do obrazków, kolorów, kształtów, przedmiotów należących do tej samej kategorii, cyfr, liter. (Dopasowywanie bodźców wzrokowych) Imitacja werbalna czyli naśladowanie dźwięków mowy – Pracę należy rozpocząć od nauki naśladowania głosek ( najprostszych: a, m), a w następnej kolejności sylab i prostych wyrazów. Posługiwanie się mową – Na początku uczymy chłopca zachowań najbardziej przydatnych i takich, które prowadzą w środowisku naturalnym do nagród, np. nauka słowa “daj”, “tak” (wzmocnieniem jest otrzymanie pożądanej rzeczy), odpowiadania na pytania słowem “nie” (wzmocnieniem jest uniknięcie czegoś), nazywania osób lub przedmiotów z najbliższego otoczenia.

– trening umiejętności społecznych:

Praca nad usprawnieniem ucznia XY w zakresie kompetencji społecznych powinna obejmować:

Terapię kontaktu. Trening komunikacji społecznej, zarówno bezpośredniej jaki i przez inne media. Uczenie zachowań właściwych dla danych sytuacji społecznych. 4Rozwijanie rozumienia ludzi, siebie i sytuacji społecznych oraz norm, wzorów i oczekiwań interpersonalnych i kulturowych. Rewalidację w zakresie inteligencji emocjonalnej, empatii, dostrajania się emocjonalnego do innych, itd. Trening umiejętności związanych z coraz bardziej samodzielnym funkcjonowaniem w pozadomowych sytuacjach społecznych: w szkole, na ulicy, w sklepie, u lekarza, na poczcie, w miejscach rekreacji, itp.

– przerywanie stereotypowych zabaw, działań i zainteresowań.

Metody

Program może być realizowany za pomocą różnych metod i technik, łączonych ze sobą tak, aby jak najskuteczniej i przy jak najmniejszych kosztach emocjonalnych dziecka osiągnąć zamierzone cele.

XI. Sposoby dokumentacji pracy

Głównym źródłem oceny będzie zeszyt obserwacji, w którym odnotowane będą spostrzeżenia dotyczące wiadomości i umiejętności ucznia. Będą one obrazem jego rozwoju oraz podstawą planowania kolejnych zadań rewalidacyjnych. Uzupełnieniem obrazu rozwoju ucznia XY będą również wytwory jego działalności plastycznej i technicznej oraz zadania wykonane na kartach pracy. W swoim programie założyłam, że XY nauczy posługiwać się planami aktywności. Najpierw jednak musi posiąść takie umiejętności jak: odróżnianie obrazka przedstawiającego przedmiot od tła, dopasowywanie identycznych przedmiotów i rozpoznawanie zgodności między zdjęciem a przedmiotem. Każda ćwiczona umiejętność będzie podlegała pomiarowi i obserwacji. Do pomiaru tych umiejętności służyć będą specjalnie opracowane arkusze danych (wzór zaczerpnięty z książki Lynn E.Mclannahan, Patriciia J. Krantz “Plany aktywności dla dzieci z autyzmem. Uczenie samodzielności”). Arkusz danych do pomiaru umiejętności stanowiących warunek wstępny Arkusz danych dotyczący umiejętności wstępnych dla …………………………………………………

liczba odpowiedzi zadanie data data data odróżnianie na zdjęciu obiektu od jego tła 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 poprawne odpowiedzi

liczba odpowiedzi zadanie data data data dopasowywanie identycznych przedmiotów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 poprawne odpowiedzi

liczba odpowiedzi zadanie data data data zgodność pomiędzy zdjęciem a przedmiotem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 poprawne odpowiedzi

XII. Akceptacja rodziców

Niniejszy program:

akceptuję w całości ….. nie akceptuję …..

akceptuję z wyjątkiem:

………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………

Rypin, dnia ………………………….. …………………………………………….

LITERATURA

Lynn E.McClannahan, Patricia J.Krantz (2002) Plany aktywności dla dzieci z autyzmem-uczenie samodzielności, Gdańsk 2002 SPOA

Małgorzata Kwiatkowska(1997) Dzieci autystyczne. W: “Dzieci głęboko niezrozumiane” Oficyna Literatów i Dziennikarzy “Pod wiatr” Warszawa

Halina Pawłowska-Jaroń art.”Percepcja sytuacji społecznego komunikowania się przez dziecko autystyczne.” W: “Szkoła Specjalna 3/2004

Artykuły zamieszczone na stronie www.dzieci.org.pl

– “Tworzenia programu szkolnego dla uczniów z autyzmem.” Renata Stefańska-Klar (2001)

– “Trening umiejętności społecznych.” Renata Stefańska-Klar (2001)

– “Nauka komunikacji”

– “O integracji sensorycznej” wywiad z Lorna J.King

– “W poszukiwaniu możliwości funkcjonowania w społeczeństwie”Benetta Benson (tłum. Arkadiusz Badziński i Aleksandra Zawodzińska)

– “Uczenie osób z autyzmem o wysokim poziomie funkcjonowania” Susan Moreno,Carol O’neal (tłum. Renata Stefańska-Klar)

– “Wczesna interwencja w autyźmie” Renata Stefańska-Klar

Artykuł zamieszczony na stronie www.autyzm.pl

“Budowanie systemu motywacyjnego”

Artykuły zamieszczone na stronie www.spoa.org.pl

– “Diagnoza porównawcza autyzmu z innymi zaburzeniami” (na podstawie książki Theo Peteersa: Autyzm. SPOA, Gdańsk 1996)

– “Główne założenia behawioralnej teorii autyzmu” (opracowanie: Jens Skar, Arild Karlsen i Jacek Kozłowski) Program własny na potrzeby Zespołu Szkół Nr5 w Rypinie opracowała:WstępWskazania do pracy z dzieckiemPodstawa programowaCel ogólnyCele szczegółoweZadania szkołyTreści zajęćOsiągnięcia uczniaProcedury osiągania celówOcenianie osiągnięć uczniaOgólne wskazówki do programu rewalidacyjnegoSposoby dokumentacji pracyAkceptacja rodzicówLiteratura”Starajmy się zrozumieć, jak dziecku jest trudno,a wtedy będzie mu znacznie łatwiej”Zaburzenia autystyczne intrygują tajemniczością i budzą duże kontrowersje. Dzieci dotknięte autyzmem bardzo cierpią. Źródłem ich cierpienia jest lęk przed kontaktem ze światem zewnętrznym. Dzieci te izolują się od otoczenia, będącego dla nich źródłem nieustannych bodźców, których nie są w stanie zrozumieć.Każde dziecko dotknięte autyzmem jest inne i posiada sobie właściwy potencjał możliwości. Trzeba szukać indywidualnych dróg, które pomogą mu stać się człowiekiem tak samodzielnym i przystosowanym społecznie, jak to tylko możliwe. Poszukiwania te to długi proces, w którym porażki przeplatają się z sukcesami. To duże wyzwanie dla rodziców i nauczycieli.Do mojej klasy uczęszcza uczeń XY, u którego stwierdzono autyzm. Chłopiec nie jest zmotywowany do nauki, nie posiada umiejętności siedzenia w miejscu przez dłuższy czas, nie skupia uwagi na nauczycielu i pomocach, nie odpowiada na komunikaty osoby prowadzącej zajęcia. Jego sprawność intelektualna obniżona jest do poziomu upośledzenia umysłowego na pograniczu upośledzenia umiarkowanego i znacznego, mowa zaburzona, a funkcje poznawcze istotnie odbiegają od normy. Fizycznie chłopiec niczym nie różni się od swoich rówieśników, ale zachowuje się tak, jakby nie był w stanie zrozumieć informacji, które docierają do niego za pośrednictwem zmysłów, zwłaszcza słuchu i wzroku. Żyje w nieco innym, własnym świecie, do którego bliscy i nauczyciele próbują znaleźć drogę.Na podstawie opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Rypinie, Poradni Neurologicznej Dziecięcej we Włocławku oraz Niepublicznej Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej dla Osób z Autyzmem i o Cechach Autyzmu przy Krajowym Towarzystwie Autyzmu Oddział w Toruniu, podjęłam się opracowania programu zajęć rewalidacji indywidualnej, a w nim takich działań, aby wyposażyć ucznia XY w wiedzę i umiejętności, które będą dla niego funkcjonalne oraz które okażą się niezbędne w jego przyszłym dorosłym życiu.Niniejszy program został opracowany w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych, gimnazjach i oddziałach przysposabiających do pracy w zasadniczych szkołach zawodowych opublikowaną 6 listopada 2003r.Głównym celem edukacji ucznia XY jest rozwijanie jego autonomii, jego personalizacja i socjalizacja, a także – w ramach posiadanych przez niego realnych możliwości – wyposażenie w takie umiejętności i wiadomości aby :Program może być realizowany za pomocą różnych metod i technik, łączonych ze sobą tak, aby jak najskuteczniej i przy jak najmniejszych kosztach emocjonalnych dziecka osiągnąć zamierzone cele.Głównym źródłem oceny będzie zeszyt obserwacji, w którym odnotowane będą spostrzeżenia dotyczące wiadomości i umiejętności ucznia. Będą one obrazem jego rozwoju oraz podstawą planowania kolejnych zadań rewalidacyjnych. Uzupełnieniem obrazu rozwoju ucznia XY będą również wytwory jego działalności plastycznej i technicznej oraz zadania wykonane na kartach pracy. W swoim programie założyłam, że XY nauczy posługiwać się planami aktywności. Najpierw jednak musi posiąść takie umiejętności jak: odróżnianie obrazka przedstawiającego przedmiot od tła, dopasowywanie identycznych przedmiotów i rozpoznawanie zgodności między zdjęciem a przedmiotem. Każda ćwiczona umiejętność będzie podlegała pomiarowi i obserwacji. Do pomiaru tych umiejętności służyć będą specjalnie opracowane arkusze danych (wzór zaczerpnięty z książki Lynn E.Mclannahan, Patriciia J. Krantz “Plany aktywności dla dzieci z autyzmem. Uczenie samodzielności”). Arkusz danych do pomiaru umiejętności stanowiących warunek wstępny Arkusz danych dotyczący umiejętności wstępnych dla …………………………………………………Niniejszy program:akceptuję w całości ….. nie akceptuję …..akceptuję z wyjątkiem:………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………Rypin, dnia ………………………….. …………………………………………….Lynn E.McClannahan, Patricia J.Krantz (2002)Gdańsk 2002 SPOAMałgorzata Kwiatkowska(1997). W: “Dzieci głęboko niezrozumiane” Oficyna Literatów i Dziennikarzy “Pod wiatr” WarszawaHalina Pawłowska-Jaroń art.W: “Szkoła Specjalna 3/2004Renata Stefańska-Klar (2001)- “Trening umiejętności społecznych.” Renata Stefańska-Klar (2001)wywiad z Lorna J.KingBenetta Benson (tłum. Arkadiusz Badziński i Aleksandra Zawodzińska)Susan Moreno,Carol O’neal (tłum. Renata Stefańska-Klar)Renata Stefańska-Klar(na podstawie książki Theo Peteersa: Autyzm. SPOA, Gdańsk 1996)(opracowanie: Jens Skar, Arild Karlsen i Jacek Kozłowski)

Plan dnia przedszkola – Laudame Łomianki

Struktury w formie stałych zasad, reguł oraz stałego schematu obecne są w prowadzeniu zajęć.

Struktura obejmująca: przestrzeń, czas, czynności ułatwia dziecku orientację, zapewnia przewidywalność, pozwala na stopniowe przyzwyczajanie się do zmian i samodzielne działanie. Stworzone w ten sposób optymalne warunki pracy pozwalają na przyswajanie informacji. Ważne jest, aby miejsce do pracy było pozbawione zbędnych bodźców tj. zbędnych, kolorowych obrazków na ścianach, rzeczy niepotrzebnych w zasięgu wzroku dziecka. Wejście w strukturę zajęć umożliwia plan w formie wizualnej, który przedstawia kolejność zajęć: dziecko wie jakie go zadania czekają, ile zadań jeszcze mu zostało do końca, kiedy będzie czas na zabawę czy relaks. Zadania na początku terapii są krótkie, aby dziecko mogło doświadczyć sukcesu i cieszyć się swoją pracą. W trakcie pracy poziom trudności zadań musi wzrastać. Przy pracy terapeuta kieruje polecenia jasne bez zbędnych ozdobników, by dziecko mogło maksymalnie skupić uwagę na treści polecenia.

Praca z dzieckiem z autyzmem jest procesem, w którym ustalenie i przestrzeganie zasad powoduje, że są widoczne efekty. Dzięki temu wielu naszych podopiecznych będzie mogło dołączyć do swoich rówieśników i kontynuować naukę w przedszkolach i szkołach integracyjnych. Wszystkie nasze programy pracy grupowej wg wytycznych MEN podzielone zostały na konkretne: miesiące, tygodnie, dni i godziny w danym roku kalendarzowym.

Praca z uczniem autystycznym – organizacja otoczenia pracy

Dziecko z autyzmem lub zespołem Aspergera (i nie tylko ono!) będzie się czuło pewnie i bezpiecz­nie w miejscu, w którym panuje ład i przewidywalna struktura. Uporządkowanie prze­strzeni szkolnej i klasowej pozwoli uczniowi sprawniej poruszać się po placówce oraz zmniejszy jego niepokój i napięcie. Poniższy artykuł opisuje najważniejsze kwestie, na które warto zwrócić uwagę w szeroko pojętym środowisku fizycznym, aby poprawić funkcjonowanie ucznia.

Plany aktywności w terapii osób ze spektrum autyzmu

Jak działa prosta technika uczenia, dzięki której dziecko z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną odzyska kontrolę nad swoim życiem i będzie się lepiej rozwijało?

Plan aktywności to technika uczenia wykorzystywana w terapii osób z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną. Możemy z niej korzystać w pracy z dziećmi, ale i z dorosłymi, w tym szczególnie z seniorami z objawami demencji. Metoda została opracowana w latach 80. przez dr Lynn McClannahan i dr Patricię Krantz, autorki wielu publikacji naukowych dotyczących terapii dzieci z autyzmem. Wykorzystujemy w niej zdjęcia, grafiki lub napisy, które są wskazówkami, jakie zadania i w jakiej kolejności dziecko będzie wykonywało danego dnia w domu, podczas terapii czy podczas pobytu w placówce edukacyjnej. Metoda ta pomaga budować samodzielność dziecka, rozwija jego umiejętności społeczne, uczy samokontroli.

Dzieci z autyzmem czy z niepełnosprawnością intelektualną zwykle mają problem z radzeniem sobie w samoobsługowych czynnościach dnia codziennego. Nie potrafią np. ubrać się kompletnie, nie przygotują posiłku, nie zajmą się sobą w czasie wolnym. Nie są samodzielne nawet w tak ograniczonym zakresie. To naturalnie bardzo martwi oraz obciąża ich rodziców. Zastosowanie planu aktywności pomaga zmienić tę sytuację i to, co rodzicom dziecka z autyzmem czy niepełnosprawnością intelektualną wydawało się niemożliwe do osiągnięcia, staje się pożądaną codziennością.

Na czym polega problem

Kiedy nauczymy się wykonywać konkretną czynność, jak mycie zębów czy gotowanie zupy, przestajemy zwracać uwagę na to, że składa się na nią wiele drobnych czynności, które musimy wdrażać po kolei, aby uzyskać końcowy rezultat. Na przykład:

aby ubrać się rano – trzeba wyjąć z szafy swoje ubrania i wkładać je po kolei: najpierw bieliznę, potem ubrania wierzchnie,

aby zrobić kanapkę – należy wyjąć pieczywo z chlebaka, masło z lodówki, nóż z szuflady, po czym nałożyć masło na nóż i posmarować chleb.

Z zapamiętaniem tych cząstkowych drobnych czynności i zaplanowaniem ich w odpowiedniej kolejności mają właśnie kłopot dzieci z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną. Nie zapamiętają np., w której szufladzie leżą skarpetki albo że należy najpierw założyć bieliznę, a potem sweter. Albo że aby zrobić herbatę, trzeba umieścić torebkę w szklance i dopiero potem zalać ją gorącą wodą. Stają bezradne wobec tych problemów, czekają, aż opiekunowie poinstruują je, co dalej robić, albo aż wykonają wszystko za nie. Nie są przy tym wcale szczęśliwe, przeciwnie – z badań wynika, że kiedy już nauczą się samodzielności, bardzo chętnie podejmują się wszelkich czynności, które pozwolą im obsłużyć się bez pomocy z zewnątrz.

Od czego zaczynamy terapię

Z reguły zaczynamy pracę z małymi dziećmi od najprostszego planu na zabawę. Większość małych dzieci z autyzmem na początku terapii nie potrafi organizować swojego czasu wolnego. Rodzice stają przed wyborem: cały czas zajmuję się dzieckiem albo je zostawiam na chwilę, bo np. gotuję obiad, a ono traci czas albo stwarza dla siebie niebezpieczeństwo. W czasie wolnym dziecko wykonuje niefunkcjonalne ruchy – może skakać w miejscu, machać rękoma, a kiedy weźmie zabawkę, nie będzie się nią bawiło w sposób, do jakiego została przygotowana, np. odwróci auto i będzie kręciło jego kołami, zamiast nim jeździć po jakiejś powierzchni. Do tego często nie przyjmie żadnej innej propozycji.

Czy to źle? Tak, bo zabawa rozwija. To czas, kiedy dziecko ćwiczy umiejętności, jakie przydadzą mu się w dalszym życiu, rozwija też kreatywność. Jest okazją, żeby dziecko uczyło się, do czego służą określone przedmioty, jak funkcjonują w rzeczywistości. Naśladuje też dorosłych i tak uczy się rzeczy funkcjonalnych, np. jak przygotować posiłek, ubrać się, posprzątać. Zabawa jest również krokiem do porozumienia z rówieśnikami, a więc rozwija kompetencje społeczne. Dziecko uczy się w ten sposób, jak współpracować, przestrzegać reguł, wciela się w różne role, dzięki czemu uczy się rozumieć, czym są role społeczne. Dziecko z autyzmem nie posiada umiejętności zabawy, ważne więc, aby mu ją pomóc wykształcić.

Z badań i moich własnych obserwacji wynika, że dziecko z autyzmem przed terapią spędza czas wolny głównie niefunkcjonalnie, ale kiedy nauczy się adekwatnie bawić, chętniej wybiera tę formę spędzania czasu – także w grupie, z innymi ludźmi. To bardzo pożądany efekt.

Jak zbudować plan aktywności

Jak każda technika uczenia, plan aktywności musi być dopasowany do potrzeb konkretnego dziecka. Można kupić gotowe plansze czy wydrukować ogólnie dostępną grafikę, ale budować z nich plan należy wyłącznie na podstawie zindywidualizowanych potrzeb dziecka.

Na wstępnym etapie dziecko dostaje swój zeszyt albo skoroszyt, do którego przypinamy na rzep symbol zabawy, którą lubi, albo takiej, z którą chcemy, aby się zapoznało. Może to być obrazek klocka czy puzzla, a jeśli dziecko nie rozumie obrazka – prawdziwy klocek czy część puzzla. Klocki kładziemy na półkę w koszyczku, do którego przyczepiamy ten sam symbol czy tę samą rzecz. Uczymy dziecko, aby dopasowało przedmiot z zeszytu do przedmiotu z koszyczka. Następnie dziecko wyciąga klocki, układa je, a potem odnosi na miejsce. We wszystkim tym początkowo mu pomagamy, używając odpowiednich podpowiedzi.

Z czasem dziecko na widok obrazka klocków w zeszycie samo idzie ich szukać. Ważne jest również, żeby początkowo symbol klocków mogło odczepić od zeszytu i pójść z nim do półki, inaczej po drodze może zapomnieć, czego szuka.

Za jakiś czas klocki ustawiamy na półce bez koszyczka, z samym symbolem, a dziecko już potrafi je odnaleźć, posługując się symbolem odczepionym ze swojego zeszytu czy skoroszytu. Ostatecznie na półce leżą same klocki, a symbole w zeszycie są po prostu podpowiedzią, czym po kolei dziecko może się pobawić. Stopniowo do zabawy dokładamy kolejne czynności, których chcemy nauczyć dziecko, starając się, aby to była nadal zabawa. Możemy stworzyć obrazkową listę poszczególnych czynności. Staramy się na początku wybierać takie, których koniec jest oczywisty – pokolorowanie obrazka, ułożenie puzzli czy wieży z klocków. Wiadomo, że koniec oznacza wykonanie zadania. Przy innych czynnościach możemy dołożyć timer, jeśli musimy ograniczyć czas trwania zabawy. Dziecko będzie wiedziało, że kiedy timer dzwoni, powinno jedną czynność skończyć i zacząć drugą.

Celem jest nadanie struktury zajęciom dziecka. Będzie umiało pobawić się samodzielnie, odłożyć rzecz na miejsce i sięgnąć po kolejną. Wtedy przenosimy trening do domu. I tak jak z klockami, uczymy dziecko, jak się ubrać, jak przygotować prosty posiłek, jak posprzątać. W skoroszycie dziecka umieszczamy plany wielu różnych aktywności. Na końcu każdej możemy umieścić zdjęcie opiekuna – to będzie znak, że kiedy dziecko skończy zaplanowane w danym ciągu aktywności, powinno iść do opiekuna, który pochwali, nagrodzi za wysiłek, i powie, co dalej.

Przykład

Chłopiec 8-letni, niemówiący, z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym. Była ogromna trudność ze zorganizowaniem mu czasu w domu. Nie potrafił się niczym zająć, skakał, otwierał okna i próbował przez nie wychodzić. Rodzice nie mogli go spuścić z oka nawet na minutę. Nie rozwijał się, nie uczył. Zaproponowałam plan aktywności. Początkowo dotyczył jednej rzeczy – puzzli. Chłopiec bardzo lubił je układać, ale nie robił tego samodzielnie. Trzeba mu było podać pudełko, a potem podawać każdą część po kolei. W zeszycie umieściliśmy zdjęcie tych puzzli, nauczył się je przynosić z półki. Potem na liście umieściliśmy kolejne elementy układanki – nauczył się dobierać je z pudełka. Jako kolejną wpisaliśmy w plan grę na tablecie, z dołączonym timerem. Chłopiec nauczył się wyjmować ją szafki i po skończonej grze odkładać na miejsce. Cierpliwie ćwiczyliśmy początkowo tylko te dwie rzeczy. Rodzice mogli wycofywać się do własnych zajęć na krótki czas. Później ten chłopiec polubił klocki i czas, w którym potrafił zająć się sobą, wydłużył się. Rodzice ustawiali timer według potrzeb. Stopniowo dokładaliśmy aktywności, aż doszliśmy do 45 minut samodzielnej zabawy. Po jakimś czasie wprowadziliśmy drugi plan – na pomaganie w obowiązkach domowych. I to też bardzo polubił. Najpierw nauczył się opróżniać zmywarkę z naczyń. W planie było zdjęcie zmywarki, kolejne – zdjęcie sztućców i w końcu – zdjęcie szuflady z przegródkami, do których miał chować sztućce. Na przegródkach umieściliśmy symbole odpowiednich sztućców. Chłopiec układał sztućce cierpliwie i metodycznie. Wreszcie dołożyliśmy talerze i inne przedmioty kuchenne. Żeby nauczył się chować np. kubki, na odpowiedniej szafce nakleiliśmy mu zdjęcie kubka. W ten sam sposób nauczył się rozładowywać zakupy – rodzice oznaczyli odpowiednio półki w szafkach, gdzie ma leżeć makaron, gdzie warzywa itd. W ten sam sposób chłopiec nauczył się układać ubrania w szafach (po kolei: najpierw koszulki, potem skarpetki itd.), aż stał się domowym specjalistą od suszenia prania i rozkładania rzeczy całej rodziny. Doszliśmy do tego, że potrafił przygotować sobie skutecznie i bezpiecznie płatki z mlekiem. To był ogromny sukces tego dziecka. Niejeden w pełni sprawny jego rówieśnik nie potrafiłby zrobić w domu tyle, ile ten chłopiec. Uspokoił się też, czuł dumę, że potrafi zrobić tak wiele rzeczy, że pomaga rodzicom i że zaczął się rozwijać.

Usamodzielnianie

Początkowo staramy się dziecku jak najbardziej ułatwić zadania, tak żeby odnosiło sukcesy i nabrało ochoty, aby pójść dalej. W tej metodzie liczy się pozytywne wzmocnienie, staramy się więc nie dopuszczać do niepowodzeń. Tak jak w przykładzie powyżej, jeśli dziecko nie odnajduje szafki na kubki, przyklejamy mu na jej drzwiczki zdjęcie kubka; jeśli nie pamięta o posprzątaniu zabawek na koniec zabawy, podajemy mu zdjęcie posprzątanych zabawek. Z czasem wycofujemy się z takich ułatwień.

W planie aktywności można rozpisać zadania przedszkolne – gdy ważny jest trening grafomotoryczny, proponujemy dziecku ćwiczenie szlaczków, labirynty, wypełnianie obrazków. Umawiamy się z nim, że wykona po kolei trzy takie zadania, a po nich będzie mogło się pobawić. W planie na pierwszej, drugiej i trzeciej stronie ma symbole zadań, odsyłające je odpowiednio do szlaczków, labiryntów itd. wydrukowanych na osobnych kartkach, które leżą na półce, a na czwartej stronie planu umieszczamy symbol klocków. Dziecko wykonuje te zadania po kolei, aż do nagrody w postaci budowania z klocków. Z czasem zamiast symboli konkretnych zadań możemy dać dziecku pustą tabelkę z trzema miejscami – wpisuje sobie plusa za każde wykonane zadanie, które samo sobie wybrało z całej dostępnej puli; i tak na przykład jednego dnia dziecko koloruje, rysuje labirynt i szlaczek, a kolejnego łączy obrazki w pary, wycina i przykleja. Kiedy wykona trzy zadania, znowu jest czas na zabawę (którą symbolizuje symbol klocka w zeszycie).

Potem przychodzi czas na domowe czynności, jak ubieranie się, pakowanie plecaka do szkoły, robienie listy zakupów. Starsze dzieci i po dłuższej terapii korzystają już nie z zeszytów, ale z bardziej współczesnej wersji planu – w tablecie czy telefonie komórkowym. Mogą iść na samodzielne zakupy i nikt nie zwróci uwagi, jeśli sięgną po telefon, a w nim znajdą swój plan aktywności i według niego zrobią zakupy. Bez planu zapomnieliby nie tylko o tym, co mają kupić, ale też w jaki sposób to zrobić. W planie umieszczamy obrazek konkretnego produktu, półkę, na której on stoi, potem – że należy włożyć go do koszyka, wyłożyć na ladę przy kasie, zapłacić i schować do torby.

Z czasem, w miarę nabywania przez dziecko umiejętności przechodzimy do samodzielnego układania planu aktywności. Część zadań wyznaczają opiekunowie, część dziecko samodzielnie, albo też dziecko decyduje o kolejności zadań. Zwłaszcza w nauce to się świetnie udaje, kiedy dziecko samo decyduje, które zadanie wykona jako pierwsze, a które zostawi na później. Dążymy przy tym do jak największej samodzielności dziecka czy też osoby dorosłej, funkcjonującej z planem aktywności.

Jak długo trwa terapia?

Nigdy nie określimy ram czasowych, jakich będzie wymagała terapia konkretnego dziecka czy dorosłej osoby. Czasem wystarczy rok, aby dziecko mogło zrezygnować z indywidualnej terapii, czasem nawet po pięciu latach terapię trzeba kontynuować. Kiedy w terapii nie ma postępów, cofamy się o krok i sprawdzamy, co poszło nie tak. Zdarzyło mi się kiedyś, że dwa zadania w planie dziecko notorycznie myliło: kolorowanie obrazka i łączenie skarpetek w pary. Nie rozumieliśmy, czemu ciągle uważa, że już połączyło skarpetki, skoro one nadal leżały w koszyku osobno. Aż dostrzegliśmy, że symbole obu zadań mają podobny kolor. Kiedy poprawiliśmy kolorystykę, dziecko zaczęło wykonywać plan bezbłędnie.

Są też sytuacje, kiedy dziecko nie rozumie symbolu – najlepiej wtedy zastąpić ten symbol bardziej czytelnym zdjęciem.

Rodzice często oczekują, że jak tylko dziecko nauczy się jakiejś czynności samoobsługowej, wycofamy się z planu całkowicie. Pospieszają terapeutę, chcą szybkich wyników. Uważają, że plan usztywnia rozkład dnia i życie całej rodziny. To prawda, plan aktywności z jednej strony usztywnia działania dziecka i jego opiekunów, z drugiej jednak czyni ich życie lepsze i przynosi ulgę. Trzeba wybierać – czy lepiej, aby dziecko pozostało niesamodzielne i wykazywało trudne zachowania, czy zapłacić tę cenę i nieco usztywnić jego życie, ale pomóc mu w rozwoju i usamodzielnić je? Z planem założy obie skarpetki samodzielnie, bez planu – być może jedną i będzie czekało, aż opiekun podpowie, co dalej.

Podobne zastrzeżenia mają nauczyciele dzieci z autyzmem. Czy trzeba tak usztywniać jego zajęcia, bo nie nadąży za klasą? Odpowiadam podobnie jak rodzicom: albo dziecko będzie się uczyło według planu aktywności, albo nie będzie się uczyło w ogóle i przestanie się rozwijać. Lepiej sztywno, ale skutecznie.

Plan aktywności u dzieci prawidłowo się rozwijających

Plany aktywności wprowadzamy nie tylko u dzieci z autyzmem czy niepełnosprawnością intelektualną, ale też u prawidłowo rozwijających się, które mają potrzebę zachowania struktury działań. Kto z nas nie zna porannego chaosu, kiedy wszyscy domownicy w pośpiechu wychodzą z domu – dzieci do szkoły, dorośli do pracy? Struktura, która uporządkuje poranne działania, bardzo się przydaje w codziennym życiu. Dzieciom prawidłowo się rozwijającym również warto wprowadzić plany aktywności, w zależności od wieku: obrazkowe lub słowne. Czasem mamy również potrzebę uporządkowania popołudnia dziecka – kiedy wraca ze szkoły i chcemy, aby spędziło czas sensownie, a nie możemy dziecka wesprzeć, bo nie ma nas w domu.

Dla dzieci z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną taki plan ma jednak o wiele większe znaczenie. Pozwala im usamodzielnić się, przejąć kontrolę nad swoim życiem, dzięki temu będą się lepiej rozwijać i będą szczęśliwsze.

Literatura:

키워드에 대한 정보 plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu

다음은 Bing에서 plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.

이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!

사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Jak pracować z autystycznymi dziećmi?

• yt:quality=high
• Śląsk
• Telpol INFO
• Telpol
• Województwo śląskie
• Silesia
• Polska
• Chorzów
• autyzm
• kwiecień

Jak #pracować #z #autystycznymi #dziećmi?

---

YouTube에서 plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu 주제의 다른 동영상 보기

주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Jak pracować z autystycznymi dziećmi? | plan pracy z dzieckiem autystycznym w przedszkolu, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.