당신은 주제를 찾고 있습니까 “zalana lewa półkula mózgu – Pułapki umysłu – Prawa i lewa półkula mózgu“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://ppa.charoenmotorcycles.com 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: ppa.charoenmotorcycles.com/blog. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 National Geographic Polska 이(가) 작성한 기사에는 조회수 8,938회 및 좋아요 44개 개의 좋아요가 있습니다.
zalana lewa półkula mózgu 주제에 대한 동영상 보기
여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!
d여기에서 Pułapki umysłu – Prawa i lewa półkula mózgu – zalana lewa półkula mózgu 주제에 대한 세부정보를 참조하세요
Weź udział w zabawie i zobacz jak lewa i prawa półkula Twojego mózgu ze sobą współpracują.
zalana lewa półkula mózgu 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.
Udar mózgu – ogólne informacje, udar krwotoczny …
Udar Mózgu – Definicja, Udar Krwotoczny, Udar Niedokrwienny, … Jeśli wystąpił w obszarze lewej półkuli mózgu, zazwyczaj dochodzi do …
Source: www.neuroforma.pl
Date Published: 1/7/2021
View: 1909
Lewa i prawa półkula, czyli skutki po udarze – Wyborcza.pl
Przy ocenie skutków udaru niedokrwiennego mózgu posługiwać się możemy kilkoma kryteriami.
Source: wyborcza.pl
Date Published: 10/21/2022
View: 5939
Udar mózgu – objawy, przyczyny i leczenie – Grupa LUX MED
Wyróżnia się udar krwotoczny i częściej występujący udar niedokrwienny. Ryzyko udaru mózgu rośnie wraz z wiekiem. Rozpoznawaniem i leczeniem tego schorzenia …
Source: www.luxmed.pl
Date Published: 6/10/2021
View: 8650
Po udarze prawa półkula mózgu może przejąć funkcję mowy
Po udarze lewej półkuli mózgu prawa strona może przejąć funkcje związane z mówieniem, umożliwiając pacjentom porozumiewanie się z otoczeniem …
Source: www.rynekzdrowia.pl
Date Published: 8/8/2021
View: 7329
Udar i przebudzenie. Moja podróż w głąb mózgu
Kiedy lewa, logiczna półkula mózgu milkła, pojawiały się błogość i jedność ze światem. W chwilach, gdy Jill odzyskiwała kontakt z uszkodzoną …
Source: www.galaktyka.com.pl
Date Published: 10/19/2021
View: 9247
Życie z jedną półkulą, czyli o niezwykłych możliwościach …
Mężczyzna trafił do szpitala, ponieważ skarżył się na niedomaganie w lewej nodze. Obraz mózgu, który zobaczyli lekarze był szokujący. Szacują …
Source: neuropsychologia.org
Date Published: 10/2/2021
View: 7909
Funkcje prawej półkuli mózgu i skutki jej uszkodzenia.
Chociaż dawniej istniał pogląd, że funkcje językowe zlokalizowane są li tylko w lewej półkuli, obecnie, dane z coraz większej ilości badań nad funkcjonowaniem …
Source: blog.toker.com.pl
Date Published: 7/3/2021
View: 8196
Udar krwotoczny mózgu (krwotok śródmózgowy) – Medonet
Krwotok śródmózgowy zazwyczaj ma cięższy i bardziej nasilony przebieg w porównaniu do udaru niedokrwiennego. Często pierwszym objawem jest niespodziewana …
Source: www.medonet.pl
Date Published: 5/4/2021
View: 815
Udar prawej półkuli mózgu
Zmiany poznawcze często są subtelne. Nie są tak woczne jak zaburzenia językowe po uszkodzeniu lewej półkuli, dlatego mogą pozostawać …
Source: www.udarwrodzinie.pl
Date Published: 10/12/2022
View: 1450
Udar krwotoczny mózgu – na czym polega? Jakie są objawy …
Jakie są objawy wylewu krwi do mózgu, jak wygląda diagnostyka i leczenie? … udar mózgu dotknął prawej półkuli to zaburzenia pojawiają się po lewej stronie …
Source: www.doz.pl
Date Published: 3/10/2022
View: 2178
주제와 관련된 이미지 zalana lewa półkula mózgu
주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Pułapki umysłu – Prawa i lewa półkula mózgu. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.
주제에 대한 기사 평가 zalana lewa półkula mózgu
- Author: National Geographic Polska
- Views: 조회수 8,938회
- Likes: 좋아요 44개
- Date Published: 2015. 3. 5.
- Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=zCY_wBv2sAM
Za co odpowiedzialna jest lewa półkula mózgu?
Lewa półkula odpowiada za tworzenie, odbieranie i przetwarzanie informacji językowych oraz za czytanie ze zrozumieniem.
Czy można żyć bez jednej półkuli mózgu?
Mózg ma niesamowite zdolności adaptacyjne. Pokazują to ostatnie badania ludzi, którym usunięto połowę mózgu. Osoby te, pomimo braku jednej półkuli, mogą normalnie żyć. Pozostała połowa dostosowuje się do zmian i tworzy niezwykle silne połączenia neuronowe, które pomagają funkcjonować tak, jakby mózg był nienaruszony.
Za co odpowiada prawa półkula mózgowa?
Za co odpowiada prawa półkula mózgu:
zdolności artystyczne. kreatywność i wyobraźnia. myślenie abstrakcyjne.
Który Strona udar jest gorszy?
Wiele zależy od tego, czy mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym czy krwotocznym. Ponadto udar lewostronny ma inne skutki niż udar prawostronny (udar prawej półkuli mózgu kontroluje czucie i ruch lewej części ciała i odwrotnie). Udar krwotoczny często ma o wiele cięższy przebieg.
Która półkula odpowiada za myślenie?
Lewa półkula naszego mózgu jest odpowiedzialna za zdolności językowe i myślenie logiczne. Prawa natomiast odpowiada za kreatywność i zdolności artystyczne. Dlatego dawniej uważano, że osoby o umysłach ścisłych używają głównie lewej półkuli, natomiast osoby uzdolnione artystycznie prawej.
Która półkula mózgu odpowiada za emocje?
Prawa półkula odpowiedzialna jest natomiast za kreatywność, myślenie abstrakcyjne, wyobraźnię, zdolności muzyczne, plastyczne i artystyczne, intuicję, zarządza percepcją przestrzenną, mimiką i emocjami (odpowiada za rozpoznawanie i generowanie ekspresji oraz odczuwanie negatywnych stanów emocjonalnych).
Która półkula odpowiada za sen?
Zgodnie z hipotezą Greena i McCreery’ego (1994) świadome śnienie wiąże się z podwyższoną aktywacją prawej półkuli. Lewa półkula jest bardziej analityczna, logiczna, uporządkowana, zajęta szczegółami i skupiona na pomysłach, odpowiada za język.
Jak rozwinąć lewa półkule mózgu?
…
Do ćwiczeń lewopółkulowych zalicza się np.:
- sekwencje,
- szeregi,
- kodowanie,
- układanki,
- relacje.
Która półkula mózgu odpowiada za prawe oko?
Te dwie części mózgu powiązane są też ściśle ze stronami naszego ciała. Półkula lewa zawiaduje prawą stroną (ręką, nogą, okiem, uchem), a prawa – lewą.
Która półkula mózgu dominuje u Ciebie?
Wiemy, że półkule naszego mózgu specjalizują się w różnych zadaniach. Upraszczając można powiedzieć, że prawa półkula bardziej odpowiada za emocje i intuicję, lewa zaś jest bardziej racjonalna.
Która półkula mózgu odpowiada za słuch?
płat skroniowy – z ośrodkiem słuchu i czuciowym mowy (ośrodek Wernickego)
Która półkula mózgu dominuje u leworęcznych?
W polskim społeczeństwie jest ich ok. 8 proc. Leworęczność lub praworęczność odzwierciedla dominację jednej z dwóch półkul ludzkiego mózgu. Podczas gdy u osób praworęcznych dominuje lewa półkula mózgu, u leworęcznych lepiej rozwinięta jest półkula prawa.
Jakie mogą być objawy lekkiego udaru?
Problemy z widzeniem w jednym lub obu oczach. Możesz nagle widzieć niewyraźne lub mieć ciemne plamy w polu widzenia w jednym lub obu oczach lub możesz widzieć podwójnie. Ból głowy. Nagły i silny ból głowy, któremu mogą towarzyszyć wymioty, zawroty głowy lub zaburzenia świadomości, może wskazywać na udar.
Kiedy następuje drugi udar mózgu?
Wtórne udary mózgu obserwuje się u chorych w ciągu miesiąca po pierwszym udarze, w ciągu następnego roku, a nawet po pięciu latach od pierwszego udaru. Udar mózgu to obumarcie części mózgu w wyniku zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej. Udar mózgu jest trzecią pod względem częstości przyczyną zgonu.
Jakie są zwiastuny udaru mózgu?
- Osłabienie i/lub drętwienie twarzy, ramion lub nóg, zazwyczaj po jednej stronie ciała.
- Niewyraźna lub zniekształcona mowa.
- Trudności w zrozumieniu innych.
- Ślepota lub podwójne widzenie w jednym, lub obu oczach.
- Zawroty głowy.
- Utrata równowagi i/lub koordynacji.
Która półkula mózgu odpowiada za słuch?
płat skroniowy – z ośrodkiem słuchu i czuciowym mowy (ośrodek Wernickego)
Która półkula mózgu dominuje u Ciebie?
Wiemy, że półkule naszego mózgu specjalizują się w różnych zadaniach. Upraszczając można powiedzieć, że prawa półkula bardziej odpowiada za emocje i intuicję, lewa zaś jest bardziej racjonalna.
Która półkula mózgu dominuje u leworęcznych?
W polskim społeczeństwie jest ich ok. 8 proc. Leworęczność lub praworęczność odzwierciedla dominację jednej z dwóch półkul ludzkiego mózgu. Podczas gdy u osób praworęcznych dominuje lewa półkula mózgu, u leworęcznych lepiej rozwinięta jest półkula prawa.
Która półkula mózgu odpowiada za sen?
Zgodnie z hipotezą Greena i McCreery’ego (1994) świadome śnienie wiąże się z podwyższoną aktywacją prawej półkuli.
ogólne informacje, udar krwotoczny, niedokrwienny
|
Udar mózgu jest trzecią z kolei przyczyną śmierci na świecie i jednocześnie główną przyczyną niepełnosprawności. Na udar mózgu zapadają głównie osoby starsze. Średnia zachorowalność w Polsce wynosi 15 na 1000 i rożni się biorąc pod uwagę płeć. Średnia zachorowalność na 1000 dla kobiet wynosi 12,5 natomiast dla mężczyzn 17,7.1
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje udar mózgu jako nagłe ogniskowe zaburzenie czynności neurologicznych trwające ponad 24 godziny, w którym wykluczono przyczyny inne niż krążeniowe.2 Innymi słowy jest to trwające ponad dobę uszkodzenie pewnych obszarów mózgu powstające z powodu nieprawidłowej pracy układu krwionośnego.
Od udaru mózgu należy odróżnić przejściowy incydent niedokrwienny, który objawami jest do niego zbliżony jednak ustępuje w czasie krótszym niż 24 godziny.
Podział udaru mózgu
Udar mózgu dzielimy na udar niedokrwienny, krwotoczny oraz podpajęczynówkowy.3
Udar niedokrwienny – stanowi większość, bo około 85% przypadków wszystkich udarów. Spowodowany jest ograniczeniem w przepływie krwi w jednej z głównych tętnic mózgu. Przyczyną ograniczonego przepływu może być ognisko miażdżycowe lub zator spowodowany materiałem pochodzącym z układu żylnego (np. fragmenty krwiaków).
Udar krwotoczny, który stanowi 10% wszystkich przypadków i spowodowany jest przerwaniem ciągłości naczyń krwionośnych w obszarze mózgu.
Udar podpajęczynówkowy – stanowiący jedynie 5% przypadków i spowodowany jest najczęściej przez pęknięcie tętniaka w pewnym obszarze mózgu.
Objawy udaru mózgu
Niezależnie od przyczyny udaru mózgu, jego objawy zależą od miejsca, w którym wystąpił. Jeśli wystąpił w obszarze lewej półkuli mózgu, zazwyczaj dochodzi do poważnych problemów w porozumiewaniu się. Jeśli wystąpił w prawej półkuli, zazwyczaj pojawiają się poważne problemy postrzegania.
Do najczęstszych objawów udaru mózgu należą:
niedowład lub całkowity paraliż,
zaburzenia mowy lub całkowita jej utrata,
porażenie ustno – twarzowe – problemy z połykaniem, przyjmowaniem pokarmów,
zwiększone lub zmniejszone napięcie mięśniowe,
spastyczność czyli wzmożony odruch na rozciąganie, 4
problemy psychologiczne: chwiejność emocjonalna, depresja, zmiany osobowości.5
Rehabilitacja po udarze mózgu
Rehabilitacja po przebytym udarze mózgu powinna rozpocząć się natychmiast. Im później rozpoczęta rehabilitacja procesów ruchowych i poznawczych, tym większe ryzyko pojawienia się możliwych do uniknięcia powikłań takich jak np. spastyczność czy uczenie się ruchów nieprawidłowych, co w efekcie może powodować spowolnienie procesu zdrowienia. Niezwykle ważna jest potrzeba odpowiedniego i ciągłego treningu poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń rehabilitacyjnych gdyż w przeciwnym wypadku postęp rozwoju umiejętności może zostać powstrzymany lub nawet odwrócony.6 Ze względu na różny dostęp do specjalistów przy jednoczesnej konieczności ciągłego treningu pacjenci często podejmują rehabilitację poudarową w domu jako uzupełnienie innych oddziaływań terapeutycznych.
Rehabilitacja po udarze mózgu powinna być prowadzona kompleksowo przez interdyscyplinarny zespół składający się z: lekarzy neurologów, fizjoterapeutów, neuropsychologów, logopedów, terapeutów zajęciowych oraz pielęgniarek.
Zespół specjalistów powinien współpracować ze sobą oraz konsultować się ze specjalistami z innych dziedzin takich jak dietetyka, kardiologia czy psychiatria. Bardzo ważną rolę w procesie rehabilitacji po udarze mózgu odgrywa najbliższe otoczenie chorych.7
Zapobieganie kolejnym wystąpieniom udaru mózgu
W trakcie rehabilitacji po udarze należy zwrócić przede wszystkim uwagę na zapobieganie kolejnym epizodom. Można to osiągnąć np. poprzez: obniżenie ciśnienia krwi, zmniejszenie zawartości cholesterolu we krwi, stosowanie odpowiedniej diety, unikanie palenia tytoniu oraz podejmowanie regularnych ćwiczeń.8
Ćwiczenia po udarze mózgu
„Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy zachować logiczną kolejność postępowania: diagnostyka; ocena rokowania; ocena funkcjonalna; planowanie rehabilitacji; realizacja.” 9
Ćwiczenia po przebytym udarze mózgu powinny rozpocząć się już w sali chorych w celu kształtowania samodzielności chorego. Trening powinien być kontynuowany w pracowniach zajęciowych. Początkowe działania powinny skupić się przede wszystkim na pomocy pacjentowi w odzyskaniu umiejętności pozwalających na realizację czynności życia codziennego lub nauczenia go czynności zastępczych.10
Domowa rehabilitacja po udarze
Bardzo ważnym elementem terapii jest rehabilitacja poudarowa w domu pacjenta. Jak wspomniano wcześniej, często jest ona konieczna, aby można było zachować ciągłość i systematyczność ćwiczeń w okresach, kiedy pacjent nie ma dostępu do zajęć ze specjalistami.
Domowa rehabilitacja poudarowa, jej przebieg, zakres i intensywność, może warunkować to w jakim stopniu pacjent odzyska sprawność. Wiele osób decyduje się na domową rehabilitację po udarze równolegle z innymi oddziaływaniami terapeutycznymi.
Z pomocą przychodzą m.in. programy komputerowe wspierające ćwiczenia w domu, których przykładem jest Neuroforma. Tego typu narzędzia zawierają różnorodne ćwiczenia wraz z instrukcjami ich prawidłowego wykonania, automatycznie przypominają o ćwiczeniach i zachęcają do regularnego treningu, a także śledzą wyniki i dają możliwość obejrzenia rezultatów swojej pracy. Te cechy sprawiają, że są one coraz częściej wybieranym wsparciem dla domowej rehabilitacji po udarze mózgu, a także w innych obszarach rehabilitacji.
Neuroforma – domowa rehabilitacja po udarze mózgu
Neuroforma to program komputerowy wspierający domową rehabilitację po udarze mózgu. Zawiera ćwiczenia, które pomagają odzyskać sprawność ruchową i umysłową osobom po udarze mózgu, stworzone przez ekspertów z dziedziny fizjoterapii i neurorehabilitacji. Chcesz ćwiczyć w domu? Neuroforma pokaże Ci, jak ćwiczyć poprawnie, zachęci do pracy, przypomni o codziennych ćwiczeniach i pokaże ich rezultaty. Neuroforma to profesjonalne wsparcie rehabilitacji poudarowej w domu, z którego korzysta coraz więcej pacjentów w Polsce.
Przypisy
1 Udar mózgu, Serwis internetowy pod patronatem prof. Huberta Kwiecińskiego, www.udarmozgu.pl/index.html , dostęp 20.01.2013
2 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), www.who.int/en/ , dostęp 20.11.2012
3 G. Baer, B. Durward, Stroke, w: Physical Management in Neurological Rehabilitation, London 2004, s. 75-101
4 G. Baer, B. Durward, Stroke, w: Physical Management in Neurological Rehabilitation, London 2004, s. 75-101
5 S. Lennon, M. Stokes, A. Kwolek, Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej, 2009 s. 50-51.
6 P. Laidler, Rehabilitacja po udarze mózgu, Warszawa 1996, s 128.
7 Rehabilitacja po udarze mózgu, Neurologia i Neurochirurgia Polska 2008, 42, 4 (sup. 3)
8 S. Lennon, M. Stokes, A. Kwolek, Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej, 2009 s. 52
9 J. Opara, Nowoczesna Rehabilitacja Poudarowa – co to znaczy?, Zeszyty Metodyczno – Naukowe AWF Katowice, vol. 20, s. PTRN 2006. s. 34, www.zeszyty.awf.katowice.pl/pdf/vol%2020/02%20opara.pdf , dostęp 12.12.2012
10 Rehabilitacja po udarze mózgu, Neurologia i Neurochirurgia Polska 2008, 42, 4 (sup. 3)
Czym się różnią prawa i lewa półkula mózgu?
Terapeuci bardzo często po zajęciach dają rodzicom wskazówki, na co powinni położyć nacisk przy pracy z dzieckiem w domu. Niejednokrotnie słyszeliście pewnie, by ćwiczyć umiejętności, za które odpowiadają lewa i prawa półkula mózgu dziecka. Ale czy zastanawialiście, za co konkretnie każda z tych półkul odpowiada?
Półkule prawa i lewa, oprócz tego, że różnią się budową, zróżnicowane są także pod względem funkcjonalnym. Oznacza to, że preferują inny rodzaj materiału oraz inaczej przetwarzają informacje.
Prawa półkula przetwarza informacje symultanicznie/globalnie/całościowo, zaś półkula lewa sekwencyjnie/linearnie/analitycznie.
Podczas gdy prawa półkula przetwarza informacje przez podobieństwo (i zawsze w odniesieniu do już posiadanych informacji), a tym samym elementy podobne traktuje jako takie same, lewa półkula dostrzega różnice – między dźwiękami, znakami i znaczeniami oraz odkrywa relacje między poszczególnymi elementami. Prawa półkula przetwarza obrazy całościowe ze wszystkich zmysłów.
Lewa półkula odpowiada za tworzenie, odbieranie i przetwarzanie informacji językowych oraz za czytanie ze zrozumieniem. A informacje językowe przetwarzane w prawej półkuli to:
samogłoski
wyrażenia dźwiękonaśladowcze
wykrzyknienia
konkretne rzeczowniki w mianowniku
prozodia (rytm, akcent, melodia)
metafory
skrótowce/uniwerbizmy
kierunek czytania
Podczas gdy prawa półkula poszukuje różnych możliwości rozwikłania problemu, półkula lewa skupia się na znalezieniu jednego logicznego rozwiązania.
Kolejna różnica między obiema półkulami dotyczy przetwarzania czasu; półkula prawa przetwarza czas cyklicznie, z kolei lewa – linearnie.
Prawa półkula odpowiada również za przetwarzanie muzyki, negatywnych emocji, informacji matematycznych (nie chodzi tu o liczenie, a o myślenie matematyczne) i rozpoznawanie twarzy, zaś półkula lewa przetwarza przede wszystkim reguły (także językowe).
Mózg może sprawnie działać nawet po usunięciu jednej półkuli
Mózg może sprawnie działać nawet po usunięciu jednej półkuli
Mózg ma niesamowite zdolności adaptacyjne. Pokazują to ostatnie badania ludzi, którym usunięto połowę mózgu. Osoby te, pomimo braku jednej półkuli, mogą normalnie żyć. Pozostała połowa dostosowuje się do zmian i tworzy niezwykle silne połączenia neuronowe, które pomagają funkcjonować tak, jakby mózg był nienaruszony.
Szczegółowe badania sześciu dorosłych osób, które w dzieciństwie przeszły zabieg hemisferektomii, czyli usunięcia jednej półkuli mózgu w celu leczenia skrajnie ciężkiej epilepsji, pokazują, w jaki sposób mózg może się zreorganizować. Choć operacja jest ekstremalna, wiele z tych osób zachowuje lub odzyskuje umiejętności językowe i myślowe.
Zdumiewające historie o ludziach prowadzących stosunkowo normalne życie z uszkodzonym mózgiem lub brakiem jego sporych fragmentów wydają się przeczyć logice. Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z California Institute of Technology (Caltech) dostarczają informacji o tym, jak to jest w ogóle możliwe i ujawniają niezwykłą zdolność ludzkiego mózgu do wielozadaniowości, gdy jego części ulegną uszkodzeniu.
Rezultaty badań opublikowano na łamach pisma „Cell Reports”.
– Badani przez nas ludzie po hemisferektomii wyjątkowo dobrze funkcjonują. Mają nienaruszone umiejętności językowe. Kiedy umieściłam ich w skanerze, prowadziliśmy niezobowiązującą rozmowę, podobnie jak w przypadku setek innych osób, które skanowałam. Podczas takiej rozmowy można zapomnieć o tym, że te osoby nie mają połowy mózgu. Kiedy siedzę przed komputerem i patrzę na obrazy MRI przedstawiające tylko połowę mózgu, nadal dziwię się, że pochodzą od tego samego człowieka, z którym właśnie rozmawiałam i który postanowił poświęcić swój czas na te badania – powiedziała Dorit Kliemann z Caltech, pierwsza autorka publikacji.
Neuroplastyczność mózgu
Prace uczonych pokazały, że mózg jest w stanie zrekompensować utratę części swojej struktury. W badaniach, poza sześcioma osobami po hemisferektomii, uczestniczyła też grupa kontrolna złożona z sześciu zdrowych osób. W trakcie obrazowania metodą rezonansu magnetycznego uczestników poinstruowano, by starali się zrelaksować, podczas gdy naukowcy śledzili spontaniczną aktywność mózgu w spoczynku. Badacze przyglądnęli się szczególnie obszarom mózgu, o których wiadomo, że kontrolują takie rzeczy, jak wzrok, ruch, emocje czy zdolności poznawcze. Porównali również zebrane informacje z bazą danych z obrazowań około 1500 typowych mózgów z projektu Brain Genomics Superstruct.
Uczeni sądzili, że znajdą słabsze połączenia w obrębie poszczególnych sieci neuronów u ludzi z jedną półkulą, ponieważ wiele z tych sieci zwykle obejmuje obie półkule mózgu. Miliony neuronów są połączone w niezwykle skomplikowane sieci. Wraz z wiekiem i zdobywaniem nowych umiejętności tworzą się nowe połączenia między neuronami. Jednak zamiast słabszych połączeń, naukowcy odkryli zaskakująco normalne połączenia między neuronami.
Wzorzec aktywności mózgu w stanie spoczynku sześciu badanych osób był niezwykle podobny do ludzi, którzy posiadają obie półkule mózgu. Co więcej, w niektórych obszarach sieci neuronów były silniejsze niż w grupie kontrolnej i było ich znacznie więcej. Autorzy przyznali w publikacji, że wzrost połączeń między sieciami odzwierciedla sposób, w jaki mózg rekompensuje utratę dostępnych zasobów, w celu utrzymania funkcji poznawczych.
Sieci neuronów kontrolują takie czynności, jak skupianie uwagi, emocje czy pamięć i często obejmują obie półkule mózgu. Aktywność wewnątrz sieci łączy się z umiejętnościami takimi jak kontrola motoryczna, podczas gdy połączenia między sieciami są niezbędne dla zdolności wykonawczych takich jak pamięć robocza.
Reorganizacja mózgu po urazie
Sześć badanych osób przeszło zabieg usunięcia jednej półkuli mózgu w momencie, gdy mieli od 3 miesięcy do 11 lat. Osoby te w trakcie badania miały już 20-30 lat. Szeroki przedział wiekowy, w którym przeprowadzano operacje, daje szansę badaczom na zrozumienie, w jaki sposób mózg reorganizuje się po urazie. – Pomoże nam to zbadać, w jaki sposób organizacja mózgu jest możliwa w bardzo różnych przypadkach pacjentów po hemisferektomii, co pozwoli nam lepiej zrozumieć ogólne mechanizmy mózgowe – oceniła Kliemann.
– Choć niezwykłe jest to, że istnieją osoby, które mogą żyć z połową mózgu, czasami bardzo małe uszkodzenie mózgu, takie jak chociażby udar, wypadek rowerowy lub guz, może mieć druzgocące skutki. Staramy się zrozumieć zasady reorganizacji mózgu, które mogą prowadzić do kompensacji. W dalszej kolejności praca ta może dostarczyć ukierunkowanych strategii interwencji, aby pomóc większej liczbie osób z urazami mózgu – stwierdziła Kliemann.
Z powodu bardzo małej próby uczeni nie byli w stanie powiązać różnic w aktywności mózgu z określonymi zachowaniami lub funkcjami poznawczymi czy z ilorazem inteligencji.
Źródło: Live Science, fot. Caltech Brain Imaging Center
Półkule mózgu. Za co odpowiada lewa i prawa półkula?
Mózg to najważniejszy narząd w ciele człowieka. Kontroluje wszystkie jego funkcje i jest niezbędny do życia. Często porównuje się go do komputera, którego dwa moduły — prawa i lewa półkula mózgu — odpowiadają za różne umiejętności, cechy i funkcje poznawcze. Ile jest w tym prawdy?
Z tego artykułu dowiesz się, za co zwykle odpowiada lewa, a za co — prawa półkula mózgu. Dowiesz się, co na ten temat mówią badania. Na końcu podpowiem Ci, czy możesz sprawdzić, która półkula mózgu dominuje u Ciebie.
Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.
Stwórz CV teraz
Stwórz profesjonalne CV teraz! NIE TAK
Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.
1. Półkule mózgu — budowa i funkcje
Półkula mózgu (z łac. hemispherium cerebri) jest to parzysta część kresomózgowia. Każda z półkul składa się z zewnętrznej warstwy istoty szarej (nazywanej korą mózgu) oraz wewnętrznej warstwy istoty białej. Półkule mózgu oddziela szczelina podłużna mózgu, na dnie której znajduje się ciało modzelowate. To właśnie ono odpowiada za przekazywanie informacji między półkulami.
Powszechnie uważa się, że w zależności od tego, która półkula mózgu dominuje u danej osoby, ma ona inne zdolności i cechy charakteru. Już w XIX wieku badacze sformułowali tezę o asymetrycznej roli półkul mózgu w kierowaniu zachowaniami człowieka (przy czym skupiali się głównie na funkcjach językowych). Ponadto na długie lata utrwalił się pogląd, że to lewa półkula mózgu dominuje we wszystkich funkcjach psychicznych człowieka, zaś prawa półkula jest jej podporządkowana.
Obecnie naukowcy twierdzą, że różnice między prawą i lewą półkulą nie są tak jednoznaczne. Zdarza się, że gdy jedna półkula mózgu ulegnie uszkodzeniu — np. na skutek operacji, wypadku lub udaru — to druga przejmuje jej funkcje. Tak było m.in. w przypadku Michelle Mack, która urodziła się tylko z prawą półkulą mózgu, a mimo to jej rozwój przebiegał w miarę normalnie. O braku lewej półkuli Michelle dowiedziała się w wieku… 27 lat.
Ponadto badania wykazały, że po uszkodzeniu mózgu prawa półkula może przejąć od lewej np. funkcję mowy. Jest to tym skuteczniejsze i mniej zauważalne w dorosłym życiu, im niższy wiek pacjenta (największą plastyczność w tym zakresie mózg wykazuje u dzieci i nastolatków, a najniższą — u osób dorosłych).
Dlatego dziś uważa się, że choć każda półkula mózgu zawiera wiele różnych modułów wyspecjalizowanych w bardzo wąskim zakresie, to ostateczny wynik danej czynności jest wypadkową zmian zachodzących między nimi. Chodzi więc nie tylko o budowę i stopień rozwoju każdej półkuli, ale też o liczbę i jakość połączeń nerwowych między ich poszczególnymi elementami.
Jeśli więc szukasz odpowiedzi na pytanie, za co odpowiada lewa półkula mózgu, a za co prawa — pamiętaj, że to daleko idące uproszczenie, a fakt dominacji jednej z półkul jeszcze nie przesądza o zdolnościach intelektualnych danej osoby.
Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.
2. Lewa i prawa półkula mózgu — za co odpowiadają?
Nie da się ukryć, że ciało człowieka — w tym mózg — wykazuje się pewną asymetrycznością. W przypadku mózgu mówimy o tzw. lateralizacji funkcjonalnej. Oznacza to, że każda półkula mózgowa ma swój zakres funkcji, w których wykazuje wyższość nad sąsiednią półkulą.
Należy jednak podkreślić, że chodzi właśnie o wyższość, a nie o wyłączność kluczowych kompetencji — czego dowodzi chociażby wspomniana już zdolność mózgu do korzystania z różnych funkcji po uszkodzeniu jednej z półkul.
Poza tym warto pamiętać, że funkcje poznawcze, które przypisuje się poszczególnym półkulom mózgu, dotyczą większości, ale nie całości populacji. Na przykład według szacunków osoby praworęczne mają aż 96% szans na to, że ich ośrodek mowy będzie mieścił się w lewej półkuli mózgu, a tylko 4% — że w prawej. Natomiast wśród osób leworęcznych zaledwie 70% ma szansę na to, że ich ośrodek mowy będzie zlokalizowany w lewej półkuli, około 15% — że w prawej półkuli, a kolejne 15% — że w obydwu.
Warto mieć to na uwadze za każdym razem, kiedy szukamy informacji, za co jest odpowiedzialna dana półkula mózgu.
A zatem — za co najczęściej odpowiada lewa półkula mózgu?
Za co odpowiada lewa półkula mózgu:
umiejętności analityczne
wytwarzanie i odbieranie mowy
przetwarzanie seryjne informacji (krok po kroku)
zdolności językowe
rozumienie abstrakcyjnych symboli: liter, cyfr i nut
dostrzeganie szczegółów
reakcje na złożone polecenia
racjonalne myślenie
przetwarzanie czasu
pamięć słów i liczb
sekwencje ruchów
przestrzeganie reguł
przetwarzanie znanych bodźców
emocje pozytywne
zdobywanie wiedzy
zwykle kontroluje prawą część ciała.
A za co najczęściej jest odpowiedzialna prawa półkula mózgu?
Za co odpowiada prawa półkula mózgu:
zdolności artystyczne
kreatywność i wyobraźnia
myślenie abstrakcyjne
przetwarzanie syntetyczne informacji (globalnie, jako całość)
dostrzeganie podobieństw
przetwarzanie przestrzeni
rozumienie metafor i żartów
odbieranie dźwięków niewerbalnych, rozumienie muzyki
przetwarzanie nowych bodźców
reakcje na proste polecenia
pamięć do kształtów, kolorów i muzyki
reagowanie emocjonalne
kierowanie się intuicją i wiarą
reakcje spontaniczne
emocje negatywne
rozwijanie pasji
zwykle kontroluje lewą część ciała.
Zatem najczęściej lewa półkula mózgu zajmuje się głównie analizowaniem, mówieniem, pisaniem i logicznym myśleniem, podczas gdy prawa półkula skupia się głównie na przetwarzaniu obrazów i emocji oraz myśleniu abstrakcyjnym.
3. Która półkula mózgu dominuje u Ciebie?
A teraz Cię zaskoczę.
Twierdzenie, że u części ludzi dominuje prawa półkula mózgu, a u innych lewa, to jeden z najbardziej rozpowszechnionych mitów w psychologii. Dlaczego?
Tak naprawdę najczęściej używamy obu półkul jednocześnie, a zdolności intelektualne danej osoby zależą m.in. od szybkości wymiany informacji między obiema półkulami.
Nie ma również przekonujących dowodów na dominującą rolę danej półkuli mózgu w przetwarzaniu znaku graficznego prezentowanego w przeciwległym do niej polu widzenia, mimo że takie założenie znajduje uzasadnienie w budowie ludzkiego układu wzrokowego. Nauka o mózgu cały czas się rozwija i naukowcy wciąż obalają tezy przyjęte np. w latach 60.
Mimo to w internecie można spotkać wiele „testów na półkule mózgu” wraz z zalecanymi metodami uczenia się i wyćwiczenia tej „niedominującej”. Nie ma w tym nic złego, o ile potraktujesz to jak dobrą zabawę i np. nie uzależnisz wyboru swojej ścieżki zawodowej od wyników testu.
Bo półkule mózgu człowieka to nie tyle dwa oddzielne byty, co raczej dwie strony tego samego medalu.
Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.
Stwórz list motywacyjny teraz
A co Ty o tym myślisz? Czy robiłeś sobie test na dominującą półkulę mózgu? Podziel się swoim doświadczeniem w komentarzu.
rodzaje, przyczyny, objawy i leczenie
Udar mózgu (incydent mózgowo-naczyniowy, dawniej także apopleksja) to zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, utrzymujący się dłużej niż 24 godziny i niemający innej przyczyny niż naczyniowa.
Udary mózgu dotykają około 0,5 proc. ogólnej populacji. Ponad połowa występuje u osób powyżej 70 roku życia. W Europie rocznie notuje się milion nowych zachorowań na udar mózgu. W Polsce rocznie dosięga około 70 tys. osób, z czego aż 30 tys. umiera w ciągu miesiąca. Ci, którym udaje się przeżyć ostrą fazę choroby, wymagają zwykle opieki bliskich ze względu na występujący po udarze niedowład bądź częściowy paraliż ciała.
Udary mózgu są najczęstszą przyczyną niepełnosprawności – 70 proc. chorych jest dotkniętych kalectwem o różnym nasileniu. Kolejne incydenty udarowe pogłębiają niepełnosprawność ruchową, intelektualną i językową, a także skracają życie. Po przebytym udarze mózgu 20 proc. pacjentów wymaga opieki stałej, 30 proc. – pomocy w niektórych codziennych czynnościach, natomiast 50 proc. osób odzyskuje niemal pełną sprawność. W okresie 5 lat po pierwszym udarze mózgu, kolejnego zawału mózgu doznaje 30-40 proc. chorych. Powrót do zdrowia zależy jednak od tego, jak szybko choremu została udzielona pierwsza pomoc i kiedy trafił pod specjalistyczną opiekę. Umiejętność szybkiego zareagowania na pierwsze objawy udaru mózgu może ocalić wielu osobom życie.
Udar mózgu – jakie są rodzaje udaru mózgu?
Istnieje kilka podziałów udarów w zależności od aspektu, który obierze się jako kryterium. Jeśli podział udarów opiera się na patomechanizmie, który prowadzi do uszkodzenia tkanki mózgowej, to możemy wyróżnić:
udary niedokrwienne, inaczej zawały mózgu (85-90 proc. przypadków):
zakrzepowo-zatorowe,
zatorowe,
hemodynamiczne – w wyniku obniżenia ciśnienia tętniczego i krytycznego spadku regionalnego przepływu mózgowego (bez przeszkody w naczyniu).
Udary krwotoczne (10-15 proc. przypadków) – krwotoki śródmózgowe.
Jeśli podzielić udary ze względu na dynamikę, można wyróżnić:
przejściowe napady niedokrwienne (TIA) – objawy ustępują w ciągu 24 godzin;
ustępują w ciągu 24 godzin; udar ustępujący (RIND) – objawy ustępują w ciągu 3 tygodni;
ustępujący (RIND) – objawy ustępują w ciągu 3 tygodni; udar dokonany (CS) – objawy utrzymują się na stałym poziomie lub nasilenie maleje tylko częściowo;
dokonany (CS) – utrzymują się na stałym poziomie lub nasilenie maleje tylko częściowo; udar postępujący (PS) – objawy występują nagle, a następnie narastają stopniowo lub w postaci kolejnego zaostrzenia.
Udary mózgu w obszarze unaczynienia przez tętnice szyjne występują u około 85 proc. chorych, a w obszarze zaopatrywanym przez tętnice kręgowe – u 15 proc.
Udar mózgu – jakie są przyczyny i czynniki ryzyka udaru mózgu?
Czynniki ryzyka niemodyfikowalne (nie mamy na nie wpływu):
wiek (powyżej 55 lat – nie oznacza to, że młode osoby nie zapadają na udar , tylko że częstość występowania udarów rośnie z wiekiem),
, tylko że częstość występowania udarów rośnie z wiekiem), płeć (częściej u mężczyzn).
rasa (częściej chorują osoby rasy czarnej),
czynniki genetyczne.
Czynniki ryzyka, na które mamy wpływ
nadciśnienie tętnicze,
choroby serca (migotanie przedsionków, wady serca),
palenie papierosów,
cukrzyca,
choroby naczyń (zwłaszcza zaawansowana miażdżyca),
zaburzenia gospodarki lipidowej,
otyłość lub duża nadwaga,
zespół bezdechu sennego,
nadużywanie alkoholu.
Udar mózgu – jakie są objawy udaru mózgu?
Nie każdy przypadek udaru mózgu daje identyczne objawy. Wiele zależy od tego, czy mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym czy krwotocznym. Ponadto udar lewostronny ma inne skutki niż udar prawostronny (udar prawej półkuli mózgu kontroluje czucie i ruch lewej części ciała i odwrotnie). Udar krwotoczny często ma o wiele cięższy przebieg.
Do najczęstszych objawów udaru zaliczane są:
osłabienie mięśni twarzy (asymetria twarzy), przejawiające się np. poprzez opadanie kącika ust lub powieki po jednej stronie,
niedowład kończyny lub obu kończyn po jednej stronie, czasami problemom z poruszaniem się towarzyszy uczucie drętwienia połowy ciała,
problemy z widzeniem, np. widzenie podwójne, ograniczone pole widzenia, utrata zdolności widzenia w jednym oku,
trudności z mową i połykaniem,
problemy z równowagą i koordynacją (potykanie się, upuszczanie przedmiotów),
nagły i bardzo silny ból głowy,
zaburzenia lub utrata przytomności.
Zdarza się, że objawy ostrzegawcze, czyli “mały udar” (przemijające niedokrwienie mózgu) występują zanim dojdzie do trwałych objawów neurologicznych. Objawy te są nagłe, trwają zazwyczaj do godziny, ale czasem utrzymują się przez dobę. Mogą być nimi:
utrata/zaburzenia czucia po jednej stronie ciała,
osłabienie kończyn prawych lub lewych,
wykrzywienie twarzy po jednej stronie,
zaburzenia mowy, widzenia,
zawroty głowy, problemy z utrzymaniem równowagi.
Osoby, u których pojawiły się powyższe objawy, są zagrożone udarem mózgu, który może pojawić się w ciągu najbliższych miesięcy. Nawet, jeśli ustąpiły, należy więc jak najszybciej zgłosić je do lekarza.
Udar mózgu – jak przebiega leczenie udaru mózgu?
Prawidłowe funkcjonowanie komórek nerwowych człowieka uzależnione jest m.in. od regularnego dostępu do tlenu – giną już po kilku minutach od jego przerwania. Dlatego właśnie niemożliwe jest ich odtworzenie. Leczenie udaru mózgu polega zatem na zapewnieniu możliwie najlepszych warunków krążenia mózgowego w pobliżu obszaru martwicy. Do leczenia udaru i jego konsekwencji używa się kwasu acetylosalicylowego.
Należy pamiętać o pielęgnacji i rehabilitacji chorych, którzy przebyli udar mózgu. Ważne jest unikanie odleżyn i zapalenia płuc, którym zapobiegać można dzięki częstym zmianom pozycji, oklepywaniu klatki piersiowej i gimnastyce oddechowej. Rehabilitacja chorych z udarem lewej półkuli powinna również obejmować mowę. Odpowiednie ćwiczenia z przygotowanym do tego logopedą pozwolą na znacznie szybszy i pełniejszy powrót zdolności do komunikowania się za pomocą mowy.
Końcowy wynik leczenia udaru mózgu, to znaczy stopień pozostałego niedowładu, zaburzeń mowy i innych funkcji, zależy od bardzo wielu czynników, bardzo trudnych do oceny we wczesnym okresie udaru. Pełna lub znaczna poprawa jest bardziej prawdopodobna, jeśli chory nie miał wcześniej uszkodzeń mózgu, zarówno ogniskowych (przebyty wcześniej udar, także bez objawów klinicznych), jak i uogólnionych (nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność krążenia). Rokowanie, które warunkuje intensywność postępowania rehabilitacyjnego, powinno być ustalane bardzo ostrożnie i indywidualnie przez doświadczonego lekarza.
W celu umówienia się na konsultację u neurologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337
Po udarze prawa półkula mózgu może przejąć funkcję mowy
Od wielu lat trwa debata dotycząca tego, czy prawa półkula mózgu pomaga, czy przeszkadza pacjentom po udarze w odzyskaniu zdolności do mówienia. Teraz naukowcy z Centrum Medycznego Uniwersytetu Georgetown (USA) wykazali, że prawa półkula mózgu może przejąć od lewej funkcje mowy, a pacjenci, którzy doświadczyli udaru lewej półkuli mózgu, lecz odzyskali zdolność do wypowiadania się, mają więcej istoty szarej w tylnej części prawej półkuli – rejonie imitującym obszary mowy lewej części mózgu.
– W ciągu ostatniej dekady wielu naukowców sugerowało, że prawa półkula mózgu przeszkadza w odzyskaniu sprawności językowej po udarze lewej. Wyniki naszego badania sugerują z kolei, że jest zupełnie odwrotnie – prawa półkula kompensuje ubytki i pomaga w wyzdrowieniu – mówi koordynator badania Peter Turkeltaub.
Badacze sprawdzili objętość istoty szarej w tylnej części prawej półkuli mózgu u 32 osób po udarze lewej strony mózgu i 30 osób kontrolnych.
Okazało się, że pacjenci, którzy odzyskali zdolność do mówienia po udarze, mieli większą objętość istoty szarej w prawej półkuli mózgu niż pacjenci, którym nie udało się dojść do siebie po incydencie mózgowo-naczyniowym oraz większą niż osoby z grupy kontrolnej.
– To pokazuje, że rozwój tych obszarów mózgu jest powiązany z lepszym funkcjonowaniem mowy po udarze – podsumowuje Turkeltaub.
Czytaj: www.naukawpolsce.pap.pl
Udar i przebudzenie. Moja podróż w głąb mózgu
OPIS KSIĄŻki:
Ta książka dowodzi, że głęboki wewnętrzny spokój jest na wyciągnięcie ręki
Jill Bolte Taylor – zajmująca się naukowo neuroanatomią trzydziestosiedmioletnia absolwentka Harvardu – doznała rozległego wylewu krwi do lewej półkuli mózgu. W ciągu niespełna czterech godzin utraciła zdolność chodzenia, mówienia i czytania oraz pamięć.
Udar okazał się dla niej nie tylko traumatycznym, lecz także odkrywczym doświadczeniem. Kiedy lewa, logiczna półkula mózgu milkła, pojawiały się błogość i jedność ze światem. W chwilach, gdy Jill odzyskiwała kontakt z uszkodzoną półkulą, odczuwała lęk, dezorientację i świadomość niebezpieczeństwa. Szybko przekonała się, że przechodząc na prawą stronę umysłu, można odnaleźć spokój, na co dzień zagłuszany przez nieustanną gadaninę lewej półkuli. Te doświadczenia uświadomiły jej, jak dużo zależy od nas samych i jak niewiele brakuje nam do prawdziwego szczęścia.
Odzyskanie pełnej sprawności po udarze trwało osiem lat. Opowieść Jill Bolte Taylor stanowi nieocenioną pomoc w powrocie do zdrowia dla osób dotkniętych uszkodzeniem mózgu oraz ich bliskich. Ta książka to również przejmujące i inspirujące świadectwo tego, że spokój jest w każ dym z nas, tylko nie zawsze potrafimy do niego dotrzeć.
Z badań naukowych doktor Taylor oraz jej osobistego doświadczenia wynika, że prawa i lewa półkula mózgu mają różne osobowości.
„The New York Times”
Przemiana Jill Bolte Taylor wstrząśnie waszym postrzeganiem świata.
ABC News
Z własnego doświadczenia wiem, że opowieść Jill Bolte Taylor jest prawdziwa i szczera. Sam w 2012 roku przeżyłem udar krwotoczny mózgu po pęknięciu tętniaka – doświadczenia autorki są więc bliskie moim wspomnieniom.
Doktor Taylor pisze o odczuciach człowieka w trakcie udaru, a także w czasie rehabilitacji i powrotu do zdrowia. Uświadamia nam, jak ważny jest szacunek dla chorego oraz jak istotne okazują się wsparcie rodziny, poczucie bezpieczeństwa i empatia otoczenia.
Pozostaję pod wielkim wrażeniem tej książki.
dr n. med. Piotr Miśkiewicz
Jill Bolte Taylor była młodą kobietą, kiedy doznała udaru krwotocznego mózgu. Jako naukowiec specjalizujący się w chorobach mózgu opowiada o swojej chorobie w sposób bardzo wnikliwy i interesujący. Jej książka to historia walki o powrót do normalnego życia. Dla chorych i ich rodzin jest skarbnicą wiedzy, jak radzić sobie z utrudnioną komunikacją, która bardzo często występuje po udarze mózgu. Dla ludzi zdrowych to wspaniała porcja wiedzy na temat naszego mózgu oraz jego wciąż nie do końca zbadanych zdolności kompensacyjnych.
dr n. med. Włodzimierz Dłużyński, prezes zarządu Fundacji Udaru Mózgu
W swojej książce Jill Bolte Taylor dzieli się spostrzeżeniami na temat sposobu, w jaki wylew zaburza funkcjonowanie ludzkiego mózgu. Historia choroby oraz przeżycia autorki są niezwykle cennym źródłem wiedzy naukowej na temat udaru i uczuć towarzyszących dotkniętej nim osobie. Taylor wnikliwie opisuje mechanizm działania ludzkiego mózgu i drogę prowadzącą do zdrowia. Osoby, które chcą pomóc swoim chorym bliskim, znajdą tu inspirujące wskazówki i odpowiedzi na wiele nurtujących pytań.
Życie z jedną półkulą, czyli o niezwykłych możliwościach kompensacyjnych ludzkiego mózgu
Do tego, że mózg jest najbardziej fascynującym, choć wciąż niezbadanym organem nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Trwająca obecnie w obszarze neuronauk rewolucja sprawia, że dzieją się rzeczy zadziwiające – wszczepiane i wymazywane są wspomnienia, konstruowane są protezy sterowane myślami, a wiedza z zakresu biologii molekularnej czy elektrofizjologii umożliwia badanie najbardziej nawet złożonych mechanizmów funkcjonowania układu nerwowego. Łatwo w tej sytuacji popaść w (samo)zachwyt. Gdy nowe odkrycia dają impuls do myślenia, że jesteśmy „o krok” – inne szokujące doniesienia uczą nas jednak pokory.
O możliwościach kompensacyjnych mózgu wiele zostało już napisane. Od początków badań w tym obszarze, poglądy zmieniły się diametralnie. Wiemy już, że neurogeneza jest procesem zachodzącym także w dojrzałym mózgu, a nie – jak myślano wcześniej – tylko na etapach rozwoju prenatalnego. Dużo wiemy też o neuroplastyczności, o czynnikach wzrostu nerwów i zaczynamy doceniać słabo zauważane do tej pory znaczenie gleju. Tymczasem praktyka kliniczna wciąż uparcie uświadamia nam, że stale wiemy za mało, a rzeczywistość może zaskoczyć nawet najwybitniejszych badaczy i praktyków. Najlepszym tego przykładem niech będą opisane poniżej przypadki.
Jak może wyglądać życie z jedną półkulą mózgu?
Osób, które żyją i dobrze się mają funkcjonując z zaledwie jedną półkulą mózgu jest wiele. Zabieg hemisferektomii, czyli chirurgicznego usunięcia jednej z półkul w przebiegu leczenia lekoopornej padaczki, był swego czasu bardzo popularny. Rozwój neurochirurgii pozwala obecnie na przeprowadzanie mniej inwazyjnych operacji, które z reguły opierają się na przecinaniu funkcjonalnych połączeń nerwowych, a nie na resekcjach całych struktur. Niemniej jednak zdarza się, że z różnych powodów także takie zabiegi są niezbędne. Znane są przypadki osób, które po tego typu operacjach wracają do pełnego funkcjonowania – jak chociażby Cian O’ Brien, pięcioletni chłopiec, który już pół roku po zabiegu był w pełni sprawny, uczył się i bawił z innymi dziećmi bez najmniejszych problemów. Jego historia była już opisywana na łamach Neuropsychologia.org – więcej można dowiedzieć się w tym artykule: {{$HOME}}o-chlopcu-z-jedna-polkula.
Kolejnym fascynującym przypadkiem jest życiorys Michelle Mack. Urodziła się z tylko prawą półkulą, a za prawdopodobną przyczynę tej sytuacji lekarze przyjęli udar mózgu, który miał mieć miejsce jeszcze w okresie prenatalnym. Michelle normalnie nauczyła się mówić – mimo braku lewej półkuli, w której u większości osób znajdują się ośrodki odpowiedzialne za te funkcje. Ukończyła szkołę średnią i pracuje wykonując zadania biurowe. Posiada też niespotykany talent do wykonywania obliczeń na datach. Rodzice Michelle mieli jednak wrażenie, że coś jest nie tak – miała bowiem problemy z odnalezieniem się w nieznanym otoczeniu i panowaniem nad emocjami. Mimo to, bez większych przeszkód radziła sobie przechodząc przez kolejne stadia rozwoju. O braku półkuli dowiedziała się w wieku…27 lat (Marshall, Marrapodi 2009). Co na temat przypadku Michelle sądzą lekarze? Najprościej powiedzieć, że są w szoku – ubytki w mózgu ich pacjentki obejmują bowiem nie tylko obszary kory, ale też część głębiej położonych struktur. Wydawać by się mogło, że funkcjonowanie w tej sytuacji jest jeśli nie niemożliwe, to przynajmniej wysoce utrudnione. Okazuje się jednak, że możliwości kompensacyjne jej mózgu wystarczają do tego, by Michelle mogła wieść praktycznie normalne życie. Zajmujący się nią dr Grafman zwraca uwagę na to, że funkcje, za które powinna odpowiadać jej lewa półkula zostały przejęte przez prawą. Problemy z panowaniem nad emocjami i pełnym rozumieniem abstrakcyjnych pojęć wynikają prawdopodobnie z faktu, że prawa półkula musi radzić sobie ze wszystkim sama – bywa więc nadmiernie obciążona (Marshall, Marrapodi 2009, źródło: http://lauracanderson.blogspot.com/2011/02/born-with-half-brain-woman-living-full.html)
O życiowej równowadze… bez móżdżku
Móżdżek jest strukturą naprawdę wyjątkową – stanowiąc zaledwie 10% masy całego mózgu, zawiera aż 80% jego komórek nerwowych (ok. 69 z 86 mld). Odpowiada za ruchy, napięcie mięśniowe, równowagę, uczenie się zadań ruchowych i inne strategiczne funkcje. Czy zatem można prowadzić satysfakcjonujące życie bez niego? Do tej pory znanych jest dziewięć takich przypadków, a ostatni z nich był niedawno głośno komentowany na łamach wielu pism i portali podejmujących tematykę neuroscience. Pacjentka trafiła do lekarzy z powodu nudności i uporczywych bólów głowy. Badania tomografią komputerową i rezonansem magnetycznym pokazały, że 24-letnia kobieta nie ma móżdżku! Miejsce, gdzie powinien się on znajdować całkowicie wypełniał płyn mózgowo-rdzeniowy. Stało się więc jasne, dlaczego do 4 roku życia pacjentka nie umiała stabilnie stać i chodzić nauczyła się dopiero w wieku 7 lat (Chai, 2014). Mimo poważnej dysfunkcji, kobieta wiedzie szczęśliwe życie – niedawno urodziła nawet córkę, przeżywając całą ciążę bez żadnych komplikacji. Ten niezwykły przypadek tłumaczyć można jedynie niesamowitymi zdolnościami neuroplastycznymi mózgu – im wcześniej dojdzie do utraty struktur lub funkcji, tym większa szansa na to, że pozostałe obszary skompensują straty (Gholipour, 2014). Tak było też w opisywanym przypadku – funkcje móżdżku przejęły prawdopodobnie obszary kory mózgowej (http://globalnews.ca/news/1560237/woman-24-born-without-cerebellum-baffled-doctors-say/)
A może mózg w ogóle nie jest niezbędny?!
75 punktów IQ, szczęśliwe życie rodzinne, praca w biurze i … czaszka, w której praktycznie nie ma mózgu. Brzmi nieprawdopodobnie? A jednak – w tych słowach można streścić życie pewnego Francuza (http://www.nature.com/news/2007/070716/full/news070716-15.html). Jego czaszkę praktycznie w całości wypełnia płyn mózgowo-rdzeniowy. Zupełnie jakby wszystkie cztery komory rozrosły się tak bardzo, że „zabrakło miejsca” na mózg. Mężczyzna trafił do szpitala, ponieważ skarżył się na niedomaganie w lewej nodze. Obraz mózgu, który zobaczyli lekarze był szokujący. Szacują oni, że stopień degeneracji tkanki mózgowej w tym przypadku może osiągać nawet 75%. Mężczyzna ma obustronny zanik kory ciemieniowej, czołowej, płatów skroniowych i potylicznych, a więc struktur odpowiedzialnych za analizę bodźców zmysłowych, język, emocje, funkcje poznawcze… Jak więc wytłumaczyć w tej sytuacji fakt, że ma 75 punktów w skali IQ i zadowalająco radzi sobie pracując w charakterze urzędnika? Tego lekarze nie potrafią racjonalnie wyjaśnić. Wiadomo, że jako dziecko mężczyzna był leczony z powodu wodogłowia – założono mu wówczas dren, który miał za zadanie odprowadzać nadmiar wody. Późniejszy rozwój neurologiczny przebiegał jednak bez żadnych problemów (Buckley, 2007). To jeden z najbardziej szokujących przypadków współczesnej neurologii. Trudno wytłumaczyć go inaczej, jak tylko szokującą manifestacją potencjału neuroplastyczności.
Czy więc życie „bez mózgu” jest możliwe? Z pewnością nie można w spekulacjach posuwać się aż tak daleko, bo takie stwierdzenie byłoby zwyczajną ignorancją. Mózg jest organem niemożliwym do zastąpienia i z uwagi na to, że kontroluje wszystkie funkcje życiowe, jest niezbędny do optymalnego funkcjonowania. Powyższe przypadki pokazują jednak, że nie można myśleć o nim i badać go, starając się zamknąć ten temat w sztywnych, naukowych ramach. Mózg posiada ogromne zdolności do regeneracji i kompensacji uszkodzeń – szczególnie jeśli mają one miejsce na wczesnych etapach rozwoju. Badanie owego potencjału powinno stać się jednym z najważniejszych celów współczesnej neuronauki.
Opracowała: Łucja Kudła
Dodatkowe materiały:
Materiał filmowy prezentujący przypadek Michelle Mack: http://edition.cnn.com/2009/HEALTH/10/12/woman.brain/index.html?iref=24hours#cnnSTCVideo
Materiał filmowy prezentujący przypadek kobiety funkcjonującej bez móżdżku: https://www.youtube.com/watch?v=uWkJnS8RHyE
Literatura:
Funkcje prawej półkuli mózgu i skutki jej uszkodzenia.
Funkcje prawej półkuli mózgu
Prawa półkula mózgu bierze udział w procesach wzrokowo-przestrzennych, w procesach uwagi, w procesach poznawczych oraz w percepcji dźwięków muzyki. Chociaż dawniej istniał pogląd, że funkcje językowe zlokalizowane są li tylko w lewej półkuli, obecnie, dane z coraz większej ilości badań nad funkcjonowaniem mózgu człowieka, wskazują na znaczący udział prawej półkuli w przetwarzaniu językowym. Odpowiada ona za rozumienie nie tego dosłownego, lecz metaforycznego, symbolicznego znaczenia słów oraz za wyszukiwanie powiązań pomiędzy nimi. Uczestniczy również w rozumieniu metaforycznego oraz ukrytego znaczenia zdań w odniesieniu do sytuacji, w której zostały wypowiedziane. Dzięki temu możliwe jest zrozumienie zawoalowanego znaczenia czyjejś wypowiedzi. Prawa półkula bierze także udział w rozumieniu żartów, dzięki czemu potrafimy nie tylko śmiać się z dowcipów i je opowiadać, ale także rozpoznajemy kiedy ktoś mówi poważnie, a kiedy z przymrużeniem oka. Prawa półkula kontroluje również logiczną poprawność wypowiedzi oraz jej ciągłość i związek z tematem, po to by była ona jak najlepiej zrozumiana. Pozwala nam odpowiednio dostosować treść oraz formę wypowiedzi, w zależności od tego w jakich okolicznościach i do kogo się zwracamy. Dodatkowo odpowiada za poprawne użycie oraz prawidłowe rozpoznanie elementów prozodycznych mowy, czyli: akcentu wyrazowego i zdaniowego, tempa, rytmu, intonacji, melodii oraz zabarwienia emocjonalnego wypowiedzi. Dzięki temu wiemy, czy osoba z którą rozmawiamy jest wesoła, czy smutna, czy wydaje nam rozkaz, czy zadaje pytanie, czy jest zainteresowana rozmową z nami, czy też nie. Dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu prawej półkuli możemy się sprawnie komunikować z innymi ludźmi. Rozumiemy treść, przesłanie, ukryte intencje, a także emocje towarzyszące wypowiedziom innych oraz potrafimy sami formułować wypowiedzi w taki sposób, żeby zostać prawidłowo zrozumianymi.
Skutki uszkodzenia półkuli mózgu.
Badania z udziałem osób z uszkodzeniami prawej półkuli mózgu na skutek udaru niedokrwiennego lub krwotocznego, urazów mechanicznych (np. w wyniku wypadku albo pobicia), choroby nowotworowej, zapalnej lub neurodegeneracyjnej ujawniają szereg zaburzeń: wzrokowo-przestrzennych, uwagi, percepcji oraz językowych i komunikacyjnych. Ich nasilenie oraz charakter zależą od miejsca i rozległości uszkodzenia w obrębie prawej półkuli. Do najczęściej spotykanych niewerbalnych deficytów należą:
zaburzenia percepcji głębi i perspektywy – pacjent nie dostrzega wzajemnego położenia przedmiotów wobec siebie;
– pacjent nie dostrzega wzajemnego położenia przedmiotów wobec siebie; apraksja konstrukcyjna – chory nie potrafi oddać trójwymiarowości przedmiotu na rysunku;
– chory nie potrafi oddać trójwymiarowości przedmiotu na rysunku; apraksja topograficzna – pacjent nie potrafi odnaleźć drogi w obrębie swojego domu, a nawet pokoju;
– pacjent nie potrafi odnaleźć drogi w obrębie swojego domu, a nawet pokoju; astereognozja – nie umie rozpoznać poprzez dotyk przedmiotu trzymanego w lewej ręce;
– nie umie rozpoznać poprzez dotyk przedmiotu trzymanego w lewej ręce; prozopagnozja – chory ma trudności w rozpoznawaniu twarzy. Najczęściej rozpoznaje wtedy bliskich po głosie, posturze lub jakimś szczególe garderoby;
– chory ma trudności w rozpoznawaniu twarzy. Najczęściej rozpoznaje wtedy bliskich po głosie, posturze lub jakimś szczególe garderoby; trudności w rozpoznawaniu emocji ujawniających się w mimice twarzy rozmówcy;
ujawniających się w mimice twarzy rozmówcy; zespół pomijania stronnego – objawia się tym, że chory nie zwraca uwagi na bodźce czuciowe, słuchowe lub wzrokowe znajdujące się po jego lewej stronie. Może np. czytać tylko prawą stronę tekstu w gazecie, golić tylko prawą stronę twarzy lub ubierać sweter tylko na prawą rękę;
– objawia się tym, że chory nie zwraca uwagi na bodźce czuciowe, słuchowe lub wzrokowe znajdujące się po jego lewej stronie. Może np. czytać tylko prawą stronę tekstu w gazecie, golić tylko prawą stronę twarzy lub ubierać sweter tylko na prawą rękę; anozognozja – chory zaprzecza istnieniu choroby lub nie dostrzega jej skutków;
– chory zaprzecza istnieniu choroby lub nie dostrzega jej skutków; agnozja słuchowa – przejawia się zaburzeniami w rozpoznawaniu dźwięków muzyki;
Najczęściej spotykanymi zaburzeniami językowymi i komunikacyjnymi w uszkodzeniach prawej półkuli mózgu są:
dosłowna interpretacja przysłów i metafor – np. „mieć serce z kamienia” dla chorego będzie znaczyło tylko i wyłącznie „mieć kamienne serce, zrobione z kamienia”;
– np. „mieć serce z kamienia” dla chorego będzie znaczyło tylko i wyłącznie „mieć kamienne serce, zrobione z kamienia”; nieprawidłowy, często dziwny i zaskakujący dobór słów , który rozmówcy może wydać się obraźliwy;
, który rozmówcy może wydać się obraźliwy; nieumiejętność dostosowania formy wypowiedzi do sytuacji – chory może zwracać się do rozmówcy w sposób zbyt poufały lub przeciwnie, zbyt formalny. Nie zawsze wie, co, do kogo i w jakiej sytuacji wypada powiedzieć;
– chory może zwracać się do rozmówcy w sposób zbyt poufały lub przeciwnie, zbyt formalny. Nie zawsze wie, co, do kogo i w jakiej sytuacji wypada powiedzieć; zbyt pośpieszne lub bardzo powolne udzielanie odpowiedzi na pytania . Często odpowiedź może absolutnie nie być związana z zadanym pytaniem.
. Często odpowiedź może absolutnie nie być związana z zadanym pytaniem. błędy we wnioskowaniu – chory z zasłyszanej opowieści potrafi wyciągnąć niewłaściwe wnioski, co niekorzystnie wpływa na jej zrozumienie;
– chory z zasłyszanej opowieści potrafi wyciągnąć niewłaściwe wnioski, co niekorzystnie wpływa na jej zrozumienie; skłonność do dygresji – częste i bardzo dalekie odchodzenie od głównego tematu rozmowy;
– częste i bardzo dalekie odchodzenie od głównego tematu rozmowy; w trakcie konwersacji nadmierne koncentrowanie się na nieistotnych szczegółach , a pomijanie tych ważnych;
, a pomijanie tych ważnych; konfabulacje – chory z przekonaniem opowiada o wydarzeniach, które nie miały miejsca;
– chory z przekonaniem opowiada o wydarzeniach, które nie miały miejsca; zaburzenia rozumienia humoru – mogą go śmieszyć sytuacje zaskakujące i obiektywnie wcale nie zabawne, np. pogrzeb, a prawdziwie dowcipnych nie rozumie;
– mogą go śmieszyć sytuacje zaskakujące i obiektywnie wcale nie zabawne, np. pogrzeb, a prawdziwie dowcipnych nie rozumie; zaburzenia prozodii – cicha, powolna, monotonna, pozbawiona intonacji mowa lub nadmierne akcentowanie i przyśpieszone tempo mowy. Chory może mieć również problem z rozpoznaniem zabarwienia emocjonalnego wypowiedzi osoby, z którą rozmawia. Towarzyszyć temu może zubożenie mimiki twarzy, nadmierna gestykulacja lub jej brak oraz niestosowne zmniejszanie lub zwiększanie odległości od rozmówcy.
Konsekwencje uszkodzenia prawej półkuli mózgu.
Osoby z uszkodzoną prawą półkulą mózgu prezentują specyficzne zaburzenia porozumiewania się, co bardzo często prowadzi do nieporozumień w kontaktach z rodziną oraz z obcymi ludźmi. Nawet rodzina często nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich bliski nie potrafi się z nimi „dogadać”, nie przez złośliwość i dlatego, że nie chce, ale z powodu choroby. Prezentowane powyżej deficyty w znaczący sposób wpływają na życie chorego, który również może czuć się niezrozumiany i nieszczęśliwy, często w błędny sposób interpretując słowa swych bliskich. Chory może w niektórych sytuacjach nie być w stanie w przejrzysty dla otoczenia sposób przedstawić swych potrzeb i poglądów. Przez to w środowisku rodzinnym oraz w sklepie, w urzędzie i w każdej innej sytuacji komunikacyjnej może spotkać się z negatywnymi reakcjami na to, co i w jaki sposób mówi. Wpływa to niekorzystnie na jakość życia chorego oraz jego rodziny.
Jeśli ktoś Ci bliski doznał uszkodzenia w obrębie prawej półkuli mózgu (udar, nowotwór, wypadek) i widzisz u niego jakiekolwiek objawy spośród wymienionych powyżej. Nie zwlekaj! Zgłoś się po poradę do neurologopedy, który przygotuje terapię dostosowaną do potrzeb chorego.
Autor artykułu: Agnieszka Rożek
Może zainteresuje Cię również artykuł: Praksja a uszkodzenia mózgu
BIBLIOGRAFIA
Udar krwotoczny mózgu (krwotok śródmózgowy) – przyczyny, leczenie
Część odnośników w artykule to linki afiliacyjne. Po kliknięciu w nie możesz zapoznać się z ofertą na konkretny produkt – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz pracę naszej redakcji i jej niezależność.
Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online
SPIS TREŚCI
Udar krwotoczny mózgu – charakterystyka
Udar krwotoczny jest dolegliwością chorobową i nagłym stanem zagrożenia życia, często nazywanym krwotokiem śródmózgowym lub wylewem krwi do mózgu. W obrębie mózgowia dochodzi do wynaczynienia krwi, wskutek pęknięcia naczynia. Udar krwotoczny jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci oraz niepełnosprawności u osób dotychczas zdrowych. Według badań w Polsce na udar zapada około 177 na 100 000 mieszkańców (mężczyźni) oraz 125 na 100 000 u kobiet. Śmiertelność oscyluje w granicach 65 zgonów na 100 tysięcy osób. Najcięższy przebieg i gorsze rokowania posiadają krwotoki, w których krwiak przebija się do układu komorowego mózgu, w którym znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy. Krwotok śródmózgowy to choroba, która może występować u osób w każdym wieku, chociaż największe predyspozycje posiadają osoby w przedziale 50-70 lat.
Przyczyny udaru krwotocznego mózgu
Za główny czynnik zwiększający ryzyko krwotoku śródmózgowego uważa się nadciśnienie tętnicze, a dokładniej brak jego leczenia lub niewłaściwe leczenie. Nadciśnienie uszkadza ściany naczyń mózgowych, zwiększając ich podatność na pęknięcie. Znacznie rzadziej krwawienie obserwuje się w miejscu, gdzie znajdują się nieprawidłowo zbudowane naczynia mózgowe, zazwyczaj pod postacią naczyniaka lub tętniaka. Zatem ponad połowa udarów krwotocznych mózgu związana jest właśnie z nadciśnieniem tętniczym, a u pacjentów w wieku ponad 70 lat najczęstszą jego przyczyną jest mózgowa angiopatia amyloidowa, czyli gromadzenie się patologicznego białka- amyloidu w okolicy naczyń. Wysokie ciśnienie powoduje, że ściany drobnych tętniczek ulegają stwardnieniu, przez co stają się one mniej odporne i pękają. Oprócz tego do powstawania krwotoku śródmózgowego przyczyniają się:
zapalenie naczyń, infekcyjne zapalenie wsierdzia, nadużywanie alkoholu wywołujące nadciśnienie nerkopochodne, wywiad rodzinny w kierunku krwotocznych udarów mózgu, przyjmowanie niektórych leków (np. heparyna, preparaty przeciw krzepliwości), nowotwory oraz ich przerzuty, przyjmowanie narkotyków, wrodzone i nabyte skazy krwotoczne zaburzenia krzepnięcia wskutek, np. chorób wrodzonych.
Do samoistnego krwotoku podpajęczynówkowego dochodzi zazwyczaj z powodu pęknięcia tętniaka. Tętniaki zlokalizowane są najczęsciej w miejscu rozgałęzienia naczyń i zazwyczaj nie dają objawów. Większe ryzyko rozwoju tętniaka, a tym samym udaru, występuje u osób z torbielatowością nerek oraz palących papierosy. Jednym z czynników ryzyka udaru krwotocznego mózgu jest udar niedokrwienny. Wówczas u osób, u których pierwotnie wystąpił udar niedokrwienny może dojśc do wtórnego ukrwotoczenia ogniska zaopatrywanego przez to naczynie.
Udar krwotoczny mózgu – objawy
Symptomy towarzyszące krwotokowi śródmózgowemu pojawiają się nagle. Rozerwane i krwawiące naczynie sprawia, że dochodzi do ostrego niedokrwienia tkanki nerwowej, czemu towarzyszy powiększający się krwiak i szybko rosnący obrzęk mózgu. Dochodzi do zespołu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego z powodu braku możliwości rozciągnięcia się kości czaszki i wzajemnego ucisku struktur mózgowia oraz gromadzącej się krwi. Wzmożonemu ciśnieniu towarzyszą:
nudności, wymioty (chlustające), pojawiające się zazwyczaj nad ranem niezależnie od spożytych pokarmów, ostry ból głowy (opisywany przez chorych jako najsilniejszy ze wszystkich dotychczas doświadczonych) utrata przytomności, drętwienie twarzy z wykrzywieniem ust, niedowłady i zaburzenia mowy. napady drgawkowe, czasem sztywność karku.
Z czasem zaczynają pojawiać się kolejne objawy udaru krwotocznego mózgu, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego. Klinicznie objawiają się one śpiączką i problemami z oddychaniem. Czasem obserwuje się objawy ogniskowe udaru mózgu, które wynikają ze zniszczenia określonych struktur mózgu, nie są one jednak dominujące.
Rozpoznanie krwotoku śródmózgowego
Diagnoza udaru krwotocznego mózgu i jego pochodzenie powinna być jak najszybciej postawiona. Najczęściej w tym celu wykonuje się tomografię komputerową głowy u wszystkich osób z objawami nasuwającymi podejrzenie krwotoku śródmózgowego. Inną, również skuteczną metodą jest badanie rezonansem magnetycznym, jednak stosowane jest ono o wiele rzadziej, ze względu na mniejszą dostępność aparatury medycznej, szczególnie na izbie przyjęć. W każdym przypadku konieczne jest oznaczenie ciśnienia tętniczego. Diagnostyka rozszerzana jest u pacjentów z podejrzeniem malformacji naczyniowych. U chorych hospitalizowanych z powodu udaru krwotocznego mózgu wykonuje się dodatkowo: morfologię, oznaczenie glikemii, elektrolitów, kreatyniny, aminotransferaz, koagulogram oraz EKG.
Udar krwotoczny mózgu – leczenie
Każdy pacjent z podejrzeniem udaru krwotocznego mózgu powinien być traktowany bardzo poważnie i dostać natychmiastową pomoc medyczną. Po rozpoznaniu udaru chory powinien zostać umieszczony na oddziale udarowym, intensywnej terapii lub neurochirurgii (szczególnie, gdy wymaga leczenia operacyjnego). W przypadkach dużych krwiaków, które powodują ciasnotę śródczaszkową, konieczne jest rozważenie leczenia operacyjnego. Zwiększa to nie tylko szansę przeżycia, ale i poprawia rokowanie co do inwalidztwa poudarowego. Małe krwiaki, które w obrazie tomografii komputerowej mają tylko niewielką strefę obrzęku i nie przemieszczają struktur mózgowych, leczy się zachowawczo. Stosowane są preparaty zmniejszające obrzęk mózgu oraz leki na nadciśnienie tętnicze. Do kontrolowania ciśnienia wewnątrzczaszkowego należy między innymi osmoterapia oraz leczenie barbituranami. Przeciwwskazane jest gwałtowne obniżanie ciśnienia krwi, ponieważ obszar krwotoku śródmózgowego otoczony jest strefą niedokrwienną, która tworzy się z powodu obrzęku sąsiednich tkanek. Obniżenie ciśnienia krwi sprawia, że obszar ten ulega poszerzeniu, przez co dochodzi do zwiększonego spustoszenia w obrębie mózgu. Dlatego obniżanie ciśnienia powinno być stopniowe, w tym celu stosuje się najcześciej preparaty dożylne.
Ponadto u chorych po udarze ważna jest rehabilitacja, która ma na celu przywrócenie sprawności psychoruchowej. Potrzebna jest ona szczególnie po udarze, w trakcie którego uszkodzeniu ulegają różne struktury, co w konsekwencji prowadzi do pewnego upośledzenia. Na początku podczas rehabilitacji wykonuje się ćwiczenia bierne, których rodzaj i czas trwania uzależniony jest od stanu pacjenta. Aby zapobiec pojawieniu się zesztywnien, przykurczów oraz odleżyn, zaleca się rehabilitację bezpośredno po udarze krwotocznym mózgu. Następnie chory uczony jest od nowa samodzielnego (na ile to możliwe) funkcjonowania.
Należy również pamiętać o profilaktyce i leczeniu powikłań neurologicznych oraz ogólnoustrojowych, np. zapalenie płuc, infekcje, zakrzepica czy odleżyny. Odpowiednie leczenie nadciśnienia tętniczego obniża ryzyko udaru nawet o połowę. Ocena ciśnienia tętniczego krwi jest elementem koniecznym badania lekarskiego, ale powinno być również badane przez samych pacjentów. Istotna jest również odpowiednia dieta, dzięki której będziemy utrzymywać prawidłową wagę ciała oraz aktywność fizyczna. W profilaktyce zaleca się również spożywanie mniejszej ilości soli kuchennej oraz rzucenie nałogu tytoniowego.
Jakie są rokowania?
Rokowania w udarze krwotocznym mózgu są dosyć poważne i zależą od tego, które struktury mózgu zostały uszkodzone oraz w jakim stopniu. Ważny jest również wiek chorego oraz inne dodatkowe choroby, na które cierpi. Śmiertelność w udarze krwotocznym mózgu to około 40-60% w ciągu 30 dni po udarze. Rokowania polepszają się u osób, które przeżyją pierwszy miesiąc po tym epizodzie. Do najpoważniejszych powikłań krwotoku śródmózgowego zalicza się: obrzęk mózgu (w pierwszych dniach po udarze), krwawienia nawrotowe (w ciągu pierwszych kilku godzin po udarze) oraz krwotok wewnątrzkomórkowy.
Treści z serwisu medonet.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.
Udar prawej półkuli mózgu
Prawa półkula mózgu kontroluje ruch i czucie w lewej części ciała. Udar obejmujący prawą półkulę powoduje zazwyczaj niedowład lub paraliż lewej nogi lub ręki.
Zmiany poznawcze często są subtelne. Nie są tak widoczne jak zaburzenia językowe po uszkodzeniu lewej półkuli, dlatego mogą pozostawać niezauważone przez dłuższy czas. W takiej sytuacji rehabilitacja skupia się na usprawnianiu ruchowym. Czasem fizjoterapeuci jako pierwsi zauważają zaburzenia przestrzenne u pacjenta i kierują go na terapię do neuropsychologa, a niekiedy dopiero po powrocie ze szpitala do domu rodzina pacjenta zauważa, że coś jest nie tak.
Jakie problemy mogą się pojawić po udarze prawej półkuli mózgu?
Zaburzenia percepcyjne i wzrokowo-przestrzenne, to bardzo szeroka kategoria zaburzeń obejmująca m.in. mylenie stron lewej i prawej i kierunków świata, trudności w wykonywaniu złożonych czynności, błędne ocenianie odległości i czasu, problemy z liczeniem, czytaniem, pisaniem. Osoby z zaburzeniami przestrzennymi mogą nie radzić sobie z ubieraniem się, poruszaniem się po okolicy, wykonywaniem codziennych czynności (np. zakupów) i ruchów precyzyjnych (np. zapinanie guzików).
Zespół zaniedbywania lewostronnego, objawiający się pomijaniem (ignorowaniem) lewej strony przestrzeni. Osoby z tym schorzeniem nie zauważają przedmiotów i osób znajdujących się po ich lewej stronie. Mogą także ignorować lewą stronę własnego ciała. Zespół zaniedbywania stronnego znacznie utrudnia samodzielne funkcjonowanie (jedzenie, mycie, ubieranie się, zauważanie przedmiotów).
Zaburzenia pamięci krótkotrwałej, polegające na tym, że osoba chora doskonale pamięta wydarzenia z przeszłości, ale nie potrafi powiedzieć, co robiła dziś rano.
Zmienia się sposób mówienia. Osoba po udarze prawostronnym może utracić melodię głosu – wszystkie wypowiedzi brzmią wtedy monotonnie, tak, jakby były wypowiadane przez robota. Mogą pojawić się również trudności w rozumieniu przenośni, odczytywaniu aluzji, rozumieniu mowy ciała.
Zmianie ulega także zachowanie i nastrój – osoby po udarze prawostronnym często stają się impulsywne i drażliwe. Może pojawić się zarówno depresja, jak i euforia.
키워드에 대한 정보 zalana lewa półkula mózgu
다음은 Bing에서 zalana lewa półkula mózgu 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.
이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!
사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Pułapki umysłu – Prawa i lewa półkula mózgu
- pułapki umysłu
- national geographic channel
- natgeo
- nat geo
- natgeotv
- nat geo wideo
- national geographic wideo
- wideo
- pułapki umysłu webisode
- prawa
- lewa
- półkula
- mózgu
Pułapki #umysłu #- #Prawa #i #lewa #półkula #mózgu
YouTube에서 zalana lewa półkula mózgu 주제의 다른 동영상 보기
주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Pułapki umysłu – Prawa i lewa półkula mózgu | zalana lewa półkula mózgu, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.
